Endoskopi Hemşiresi, hastalığa yönelik tanı ve tedavi amaçları doğrultusunda endoskopik tetkikler konusu kapsamında hastaya bilgi veren ve hastayı endoskopiye hazırlayan, operasyon öncesi ve sonrasını takip eden üniversiteye eğitimini hemşirelik bölümünden tamamlayan sağlık personeli olarak tarif edilmektedir. Bu yazımızda mesleğin önemi, görev ve sorumluluklarına yer verdik.
Endoskopi Hemşiresi Nedir?
Yunan kökenli bir kelime olan Endoskopi “ endo” iç ve “skopion” bakmak, muayene etmek anlamlarına gelmektedir. Genel bir deyimle endoskopi organların içlerine bakarak, muayene etmek anlamına gelmektedir. Bakarak muayenesi gerçekleştirilen bu gibi işlemlerde kullanılmak kaydıyla çağımız teknolojisinden yararlanarak endoskop olarak isimlendirilen görüntüleme cihazları geliştirilmiştir. Geliştirilen bu endoskopi cihazlarla tanı koyabilme adına biyopsi alınabilmekte ve birçok hastalığın tedavisine yönelik de ameliyatsız çözüm olarakta kullanılabilmektedir.
Genellikle sindirim sistemi muayene ve tedavilerinde kullanılan bu gibi endoskopların en uç kısmında kamera ve aydınlatmak için ise ışık kaynağı bulunmaktadır. Bu cihazlar oldukça esnek bir yapıya sahiptir. Bu yapısı sayesinde sindirim sistemi içinde kolaylıkla iletilebilirler. Endoskopun elle tutulabilen kısmında yer alan yukarı, aşağı ve sağa sola manevra mandalı sayesinde sindirim sistemi içinde, kullanan kişinin istediği yöne doğru çevrilmesini sağlamaktadır. Bu aletlerin kalınlıkları ve uzunlukları birçok farklılığı beraberinde getirir. Örneğin kalın bağırsak için kullanılan endoskopun boyunun midede kullanılan endoskoptan uzun olmasının sebebi, midenin kalın bağırsağa göre kısa olmasıdır. Dış çaplarına gelince ağırlıklı olarak incelenecek organın genişliğine bağlıdır. Mide endoskoplarının dış çapları 5-13 mm arasında yer almaktadır.
Sindirim sistemi ile beraber kalınbağırsağında dahil edilerek, sisteme mide ve bağırsak anlamlarına gelen gastrointestinal sistem (GİS) olarak tanımlanmaktadır. Bunu açıklamamızın sebebi ise endoskoplarla GİS’te yer alan yemek borusu, mide ince bağırsağın doğrudan görselleştirmeye olanak sağlar. Endoskoplar kullanılarak GİS boyunca yapılan tanı, tedav, ve aynı zamanda tarama işlemlerinin tamamına endoskopi denir. Çalışmanın bu denli bilgi ve beceri gerektirmesine bağlı olarak burada görev alan hemşirelerinin de önemli olduğu anlamına gelir. Burada görev alan hemşireler, temel hemşirelik bilgi ve yeterliliklerine sahip olmakla beraber endoskopi alanında teorik ve pratik çalışmalarda bulunmaları beklenmektedir. Endoskopi Hemşiresi, hastalığa yönelik tanı ve tedavi amaçları doğrultusunda endoskopik tetkikler konusu kapsamında hastaya bilgi veren ve hastayı endoskopiye hazırlayan, operasyon öncesi ve sonrasını takip eden üniversiteye eğitimini hemşirelik bölümünden tamamlayan sağlık personeli olarak tarif edilmektedir.
Endoskopi Hemşiresi Ne İş Yapar?
Gastroentoloji Uzmanı ile çalışan endoskopi hemşiresinin alan steril edilmesinden hastayı bilgilendirmesine kadar birçok görevi bulunmaktadır. Bu görevler aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;
İşlem odasında yer alan hemşire doktorla beraber operasyona steril girer ve doktoru asiste yapar.
Alanda kullanılan cihazların tamamından sorumludur. Bu nedenle bu cihazların bakımı ve dezenfeksiyonundan doğrudan sorumludur.
Ünitenin tam olarak işlem için hazırlanmasından sirküler hemşiresi sorumludur.
Operasyon boyunca kullanılacak tıbbi malzeme, ilaç ve evrakları işlemin gerçekleşeceği odalarda bulundurur.
Hastanın damar yolu açılımının yapılması ve sedasyonun uygulama çalışmalarını gerçekleştirir.
Yapılması beklenen işlemle ilgili hastayı bilgilendirir ve hastanın endişesini paylaşır.
Steril hale getirilmeyen malzemelerin dezenfeksiyonunu sağlar ve otoklav işlemine gönderilmesi için hazır hale getirir.
Çalışmış olduğu alan itibariyle endoskopi işleminde kullanılan tıbbi cihazların arızalanmaları halinde ilgili birimlere bildirilerek onarılmalarını sağlar.
Sorumluluğu altında bulunduğu endoskopi ünitesinin düzenini ve temizliğini kontrol eder.
Sorumlu doktor, hemşire ve diğer sağlık personelleriyle işbirliği içinde çalışarak aynı zamanda sorumlulukları paylaşır.
Hastanın olabildiğince en kısa zamanda endoskopi ünitesinde işleminin gerçekleştirilerek, bölümden olabildiğince en uygun şekilde ayrılmasını sağlar.
Doktor tarafından verilen ilaçların ve yapılan işlemlerin hasta için ne kadar önemli olduğunu, hasta ve ailesiyle paylaşır.
Endoskopi Hemşiresi Maaşları
Endoskopi hemşiresinin maaşları çalışmış oldukları hastaneye göre ve hastanenin özel veya kamu olmasına bağlı olarak değişmektedir. Ortalama bir endoskopi hemşiresinin alabildiği maaş 2021 yılı için 4200 TL’dir. Kamu hastanesinde olması halinde en düşük 3700 TL en fazla 5400 TL’dir. Rakamların bu denli farklı olmasının en temel sebebi ise kamu hastanesinin bulunduğu coğrafi bölge, bir ay içinde nöbette kalınan süre, lisans veya yüksek lisans muzunu olunması gibi kriterler gösterilebilir. Buna ek olarak mesleki hizmet yılı ise bir önemli değerlendirme olarak karşımıza çıkmaktadır. Örneğin 2021 yılında 5 yıllık bir deneyime sahip olan ve bir ay içinde 2 defa nöbete kalan, hastanenin 3. bölgede yer alması, lisans mezunu bir endoskopi hemşiresinin alabileceği maaş 5200 TL’dir.
Yeni başlayan bir hemşirenin kamuda aynı diğer kriterlere bağlı olarak alabileceği maaş 4300 TL’dir. Özel hastanelerde bu maaşlar daha da düşüktür. Fakat kimi kurumsal hastanelerde daha fazla olabilmekte ve genellikle tecrübe yılı, nöbete kalınan sürelere bağlı olarak 5100 TL kadar çıkmaktadır. Özel hastanelerde en düşük 3800 TL maaşla işe başlanılmaktadır. Maaşlar arasındaki farkın fazla olmasından dolayı kamu hastanelerinde çalışmanın rekabet oluşturduğunu belirtebiliriz.
Endoskopi Hemşiresi Nasıl Olunur?
Endoskopi hemşiresi olabilmek için Sağlık Meslek Lisesi, Düz Lise, Anadolu veya Fen lisesi sayısal bölümlerinden başarıyla mezun olmak gerekir. Lise eğitimi sonrasında Yüksek Öğretim Kurumunun (YÖK) her yıl düzenlemiş olduğu 2021 yılı için Temel Yeterlilik Testi (TYT) ve sonrasında Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavlarına girmek ve iyi birer puan almak gerekmektedir. Alınan puan sonrasında üniversitelerin Sağlık Bilimleri Fakültelerinden veya Sağlık Yüksekokullarının hemşirelik bölümü tercihlerinde bulunmaları gerekir. Toplamda 4 yıllık bir eğitim sonrasında hemşirelik bölümü tamamlanmış olunur.
Lisans eğitimi boyunca hem teorik hem de pratik birçok eğitimin olduğunu belirtmemizde yarar var. İkinci ve üçüncü ve dördüncü sınıftan itibaren uygulamalı saha çalışmalarından bulunmak gerekiyor ki yaz staj eğitimlerini ayrı bir yere koymak gerekir. Eğitim sonrası özel hastanede çalışmak isteyenler için herhangi bir sınav girmelerine gerek yoktur. Fakat bazı kurumsal hastaneler bilimsel yeterlilik sınavı uygulamaktadır. Kamu hastaneleri için KPSS sınavına girerek ilgili puan türünden atanmaları beklenilir. 2020 yılı için en yüksek 92 en düşük ise 73 KPSS puanıyla alımlar gerçekleşmiştir. Atama sonrasında bakanlığın uygun görmüş olduğu kurumda Endoskopi Hemşireliği Sertifika Programını başarıyla tamamladıktan sonra endoskopi hemşiresi olunabilmektedir.
