Zamanın Hızlı Akışı ve Stresle Başa Çıkmanın Yolları
Hayatımızın her evresinde belirli hedefler koyarız. En iyi liseyi kazanmak, en iyi üniversiteye yerleşmek, iyi bir işe girmek, terfi almak... Liste uzayıp gider. Bu hedefleri gerçekleştirmek için var gücümüzle çalışırız. Günler haftaları, haftalar ayları, aylar yılları kovalarken zaman hızla akıp gider. Farkında olmadan, zamanın hızlı geçmesi hayatımızın kaçınılmaz bir gerçeği haline gelir.
Peki, bu zaman dilimlerinde neler yaşarız? Yeri gelir üzülürüz, yeri gelir seviniriz. Bazen dinleniriz, bazen stres yaşarız. Yaşımız ilerledikçe, hayatı daha çok sorgular hale geliriz. Acaba zamanı doğru kullanabiliyor muyum? Stres ile başa çıkma yolları neler olabilir? Daha sağlıklı ve huzurlu bir hayat yaşamak için neler yapabilirim?
Zihnimizi Aktif Tutmanın Önemi
Hepimizin bildiği gibi, "sağlam kafa sağlam vücutta bulunur". Bu söz, zihnimizin ve bedenimizin birbiriyle ilişkili olduğunu vurgular. Zihni aktif tutmanın önemi bu noktada ortaya çıkar. Zihnimizi ne kadar aktif tutarsak, yaşlanma sürecimiz de o kadar yavaşlar.
Fiziksel egzersizler kadar zihinsel egzersizler de önemlidir. Beynimiz, sürekli yeni uyaranlara ihtiyaç duyar. Zihni aktif tutmak için:
Sık sık okumak
Yeni bilgiler edinmek
Başka insanlarla etkileşime girmek
Oyun oynamak
gibi aktiviteler oldukça faydalıdır. Böylece beynimiz yeni bağlantılar yaratır, canlanır ve sağlıklı yaşam tarzına geçiş yapmamıza yardımcı olur.
Stresin Yaşlanmaya Etkisi
Çevremize baktığımızda, bazı insanların olduklarından daha yaşlı göründüklerini fark ederiz. Bunun en önemli nedenlerinden biri strestir. Araştırmalar gösteriyor ki, stres, öfke, üzüntü gibi duygular bizi erken yaşlandırıyor. Amerikan Stres Enstitüsü'nün yaptığı bir araştırmaya göre, çoğu sağlık sorununun stresin yaşlanmaya etkisi ile bağlantılı olduğu ortaya çıkmış.
Peki, stres ile nasıl başa çıkabiliriz? Uzmanlar, bu konuda farkındalık pratikleri yapmamızı öneriyor. Dış dünyadan gelen her bilgiyi almak yerine, yalnızca gerekli olanlara odaklanmalıyız. Gün içerisinde, gözlerimizi kapatıp hiçbir şey düşünmeden kafamızı boşaltmak oldukça faydalı olabilir. Bu şekilde stresi kontrol altına alabilir, daha sağlıklı yaşayabiliriz.
Hareket Etmenin ve Sağlıklı Beslenmenin Faydaları
Günümüzde, oturarak geçirilen zamanın etkileri giderek daha ciddi boyutlara ulaşıyor. Hareketsizlik, obezite, yüksek tansiyon gibi pek çok sağlık sorununa davetiye çıkarıyor. Elbette dengeli ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları da bu noktada büyük önem taşıyor.
Stres ile başa çıkmada, hareket en önemli etkenlerden biri. Günlük yaşamımıza basit ama etkili alışkanlıklar ekleyebiliriz:
1- İşe yürüyerek gitmek
2- Gün içerisinde en az 20 dakika yürüyüş yapmak
3- Asansör yerine merdiven kullanmak
4- Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek (kahvaltıyı atlamamak, abur cubur yerine meyve tüketmek, paketli gıdalardan uzak durmak vb.)
5- Televizyon yerine kitap okumak, hobilerimizle ilgilenmek
Amerikalı fizyolog Walter Bradford Cannon'un "The Wisdom of the Body" (Vücudun Bilgeliği) adlı kitabında da belirttiği gibi, hareket etmek ve sağlıklı beslenmek, stres ile mücadelede en etkili yöntemlerden. [1]
Uykunun Önemi
Stres ile başa çıkma yolları arasında belki de en önemlisi uyku. Araştırmalar, günde en az 7-8 saat uyumanın dinlenebilmemiz açısından kritik olduğunu gösteriyor. Uykusuzluk, bizi daha aksi, mutsuz ve stresli hissettirir. Uzun vadede ise depresyon, kalp hastalıkları, şeker hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Amerikan Uyku Tıbbı Akademisi'nin "Sleep Disorders and Sleep Deprivation" (Uyku Bozuklukları ve Uyku Yoksunluğu) adlı kitabında da vurgulandığı üzere, düzenli uyku alışkanlığı sadece fiziksel sağlığımızı değil, mental sağlığımızı da doğrudan etkiliyor. [2]
Sonuç
Hayat, hepimiz için bir koşuşturma. Bu koşuşturma içinde zamanın hızlı geçmesi kaçınılmaz. Ancak bu hızlı akışta, sağlığımızı ve huzurumuzu korumak bizim elimizde. Stres azaltma teknikleri uygulayarak, zihni aktif tutarak, düzenli hareket ederek, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinerek ve yeterli uyuyarak daha kaliteli bir yaşam sürebiliriz. Unutmayalım, hayattaki en değerli varlığımız sağlığımız. Ona iyi bakmak, hepimizin en temel sorumluluğu.
İşe yürüyerek gidin ya da gün içerisinde en az 20 dakika yürüyüş yapın.
Asansör kullanmak yerine bacaklarınızı kullanın. Kaslarınız, duruşunuz, solumunuz için faydalı olacaktır.
Düzenli ve sağlıklı beslenmeye önem verin. Günün en önemli öğünü olan kahvaltıyı atlamamalısınız.
Abur cubur ve sağlıksız yiyecekler yerine meyve tüketmeye özen gösterin.
Paketli hazır gıdalardan uzak durmanız sağlığınız açısından iyi olacaktır.
televizyonu hayatınızdan çıkarmanız size büyük katkı sağlayacak. saatlerinizi televizyon karşısında geçirmek yerine kitap okumak, araştırma yapmak ya da hobiniz ile ilgilenmek çok daha iyi hissettirecektir.
Kaynakça:
[1] Cannon, W. B. (1932). The Wisdom of the Body. W.W. Norton & Company.
[2] Colten, H. R., & Altevogt, B. M. (Eds.). (2006). Sleep Disorders and Sleep Deprivation: An Unmet Public Health Problem. National Academies Press.
