Günümüzde artan nüfusla beraber sağlık kurumlarının sayısı da giderek artmaktadır. Buna bağlı olarak dün nitelikli sağlık personeline ihtiyaç olduğu gibi bugün ve gelecekte de ihtiyaç olabileceğini belirtebiliriz. Nüfusa bağlı olabilecek bir artışla bunu öngörebilmekle beraber diğer meslek alanlarında meydana gelen pozitif gelişmeler bir başka neden olarak da değerlendirilebilir.
Sağlık teknikeri; Sağlık Bakanlığı bünyesinde bulunan hastanelerde, aile sağlığı merkezlerinde, sağlık evlerinde ve diğer sağlık tesislerinde çalışan, temel sağlık bilgisi ve becerisine sahip sağlık çalışanları olarak tarif edilebilir.
Sağlık teknisyeni; Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık tesislerinde, sağlık evlerinde, aile sağlığı ve planlama merkezlerinde, aile sağlığı merkezlerinde çalışan ve temel sağlık bilgisi ve becerisine sahip olan sağlık çalışanlarıdır.
Sağlık teknisyeni bir sağlık teknikeri değildir. Bu yazıda farklarını ve görevlerini ayrı ayrı ele aldık.
Sağlık Teknikeri Nedir?
Sağlık teknikeri; Sağlık Bakanlığı bünyesinde bulunan hastanelerde, aile sağlığı merkezlerinde, sağlık evlerinde ve diğer sağlık tesislerinde çalışan, temel sağlık bilgisi ve becerisine sahip sağlık çalışanları olarak tarif edilebilir.
Günümüzde artan nüfusla beraber sağlık kurumlarının sayısı da giderek artmaktadır. Buna bağlı olarak dün nitelikli sağlık personeline ihtiyaç olduğu gibi bugün ve gelecekte de ihtiyaç olabileceğini belirtebiliriz. Nüfusa bağlı olabilecek bir artışla bunu öngörebilmekle beraber diğer meslek alanlarında meydana gelen pozitif gelişmeler bir başka neden olarak da değerlendirilebilir.
Sağlık teknikerleri değişen ve sürekli gelişen teknolojiyle beraber kendilerini güncel tutmayı başarmalıdırlar. Çünkü yeni öğretilerin ortaya çıkması ve yeni tekniklerin kullanımı, artan yeni cihaz kullanımları gibi daha birçok alanda değişimler meydana gelmektedir. Bu değişimlerin ortaya çıkmasıyla beraber eski öğretiler ikinci planda bırakılmaktadır. Nihai amaç hasta ve diğer sağlık tüketicilerinin olabilecek en iyi faydanın kendilerine sağlanması beklenmektedir. Bu açıdan sağlık teknikerleri elde etmiş oldukları mesleki birikimleriyle beraber güncel çalışmaları da takip etmeleri insan sağlığına pozitif katkılar sunacaktır.
Sağlık Teknisyeni Nedir?
Günümüzde sürekli artan nüfus sayısıyla beraber sağlık kurumlarına olan ihtiyacı artırmaktadır. Geçmişte nitelikli personel sayısına ihtiyaç duyulduğu gibi bugün de ve yarında ihtiyaç duyulacağı bir gerçektir. Özellikle tıbbi bilimlerde meydana gelen önemli değişimler farklı meslek dallarını beraberinde getirmiştir ki sağlık teknisyenleri de bu mesleklerden biridir. Kullanıla cihazların, kullanımından anlayacak, hekim tarafından istenilen istemlerin doğru bir şekilde yerine getirecek, cihazların kalibrasyon ölçümlerini yapabilecek ve yapmış olduğu işlemleri tıbbi kayıt adı altından arşivlendirecek profesyonellere ihtiyaç duyulmaktadır.
Teknolojinin sürekli değişmesiyle beraber sağlık teknisyenleri kendilerini bilgi ve beceri anlamında güncel tutmayı başarmalıdırlar. Çünkü yeni bilgilerin, yeni öğretilerin ve yeni tekniklerin kullanımı gibi alanlarda birçok değişimler meydana gelmektedir. İlgili öğretilerin ortaya çıkmasıyla beraber eski öğretiler kimi durumlarda ikinci planda tutulabilmektedir. Örneğin alt ekstremite ayak kaslarından yapılacak egzersizlerin tens aletleriyle yapılmaya başlanması. Buradaki temel amaç hasta ve diğer sağlık tüketicilerinin alınabilecek en iyi yararın kendilerine sağlanması olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle sağlık teknisyenleri elde etmiş oldukları mesleki birikimleriyle beraber güncel faaliyetleri de takip etmeleri hem kendileri için hem de sağlık alıcıları için pozitif katkılar sağlayacaktır.
Sağlık Teknikeri Ne İş Yapar?
Sağlık teknikerleri görev yapmış oldukları hastanenin politikaları ve hedefleri doğrultusunda, mesleğin etik ve ilkelerini de göz önünde bulundurarak hareket eder. Diğer görevleri şöyledir;
Görevi kapsamında kullanmış olduğu araç ve cihazları muhafaza ederek, kurallara uygun bir şekilde kullanır.
Çekim işlemi yapılacak hastanın enfeksiyon riskini düşürmek için sterilizasyon ve dezenfeksiyon işlemlerini yaptırır.
Steril hale getirilmiş olunan araç ve gereçlerin kullanımını sağlar ve uygun şartlarda muhafaza eder.
İşlemi biten hastaları uygun kliniklere veya hekimlere yönlendirir.
Görevi kapsamında hekim tarafından yapılan istemleri gerçekleştirir.
İş güveliği kapsamında yapılan uyarı ve talimatları yerine getirir.
Görevi esnasında hasta için kişisel koruyucu bariyerleri kullanır.
Kurum kapsamında yapılacak olan hizmet içi eğitimlere katılır.
Amiri tarafından kendisine verilecek görevleri vaktinde ve zamanında yerine getirir.
Görevli bulunduğu hastanede personel yönetmeliğine göre kılık kıyafetlerine dikkate eder.
Hastanenin çalışma saatlerine uyması beklenirken acil durumlarda mesai saati gözetmeksizin sağlık tesisinin acil ihtiyaç ve beklentilerine cevap verir.
En başta hastalar olmak üzere, ekip üyeleri ve çalışanlarla beraber her zaman yakın ilişki içinde olur.
Hasta haklı ve sorumlulukları yönetmeliğini göz önünde bulundurarak uygun davranışlarda bulunur.
Kullanmış olduğu araç ve gereçlerde herhangi bir teknik sorunun olması durumunda vakit kaybetmeksizin sağlık tesisinde bulunan departman haber verir.
Sarf malzemelerinin temin ve muhafaza edilmesi konusunda gerekli hassasiyeti gösterir.
Çalışmış olduğu bölümün temiz ve hijyen olmasını sağlar.
Sorumluluğu altında bulunan araç ve gereçlerin kalibrasyonlarını tespit eder.
İşyeri ve güvenliği kapsamında her türlü önlemi alır.
Kalite yönetim sistemi politikası ve kurumun hedef politikaları doğrultusunda, üst yönetimin vermiş olduğu diğer görevleri de yerine getirir.
Sağlık Teknisyeni Ne İş Yapar?
Sağlık teknisyenlerinin görev yapmış oldukları sağlık tesislerinin politikaları ve hedefleri doğrultusunda, mesleğin etik ve ilkelerine de dikkat ederek görevlerini yerine getirmeye çalışır. Diğer görevlerini şu şekilde sıralamak mümkündür.
Görevi alanında kullanmış olduğu araç ve cihazları korur ve muhafaza eder.
Araç ve gereçleri kullar doğrultusunda kullanır.
Çekim işlemi gerçekleştirilecek hastanın enfeksiyon olmaması adına çalışmış olduğu alanda ve araç gereçlerde sterilizasyon ve dezenfeksiyon işlemini yaptırır.
Steril duruma gerilmiş araçların kullanımını sağlar ve bunları uygun ortamlarda korur.
İşlemini yapmış olduğu hastaları hekimlere ya da kliniklere yönlendirir.
Görevi kapsamında doktor tarafından istenilen istemleri gerçekleştirir.
İş güvenliği dahilinde yapılan uyarı ve talimatları tam olarak yerine getirir.
Çalışmış olduğu zaman diliminde hasta için kişisel koruyucu bariyerleri kullanır.
Yönetimin uygun gördüğü hizmet içi eğitimlere katılır.
Amiri tarafından kendisine verilen görevlendirmeleri kabul ederek vaktinde yerine getirir.
Görevli bulunduğu sağlık tesisinde personel yönetmeliğine göre kılık kıyafetlerine dikkat etmesi beklenir.
Kurum tarafından mesai saatleri dışında yapılan acil çağrılara vakit kaybetmeksizin cevap verir.
Görev arkadaşları, yönetim ve hastalarla beraber yakın ilişki içindedir.
Görev kapsamında her zaman hasta hakları ve sorumlulukları yönetmeliğine dikkat ederek uygun davranışlarda bulunur.
Kullanımını gerçekleştirmiş olduğu araç ve gereçleri herhangi bir teknik sorunun olması durumunda teknik birime bildirimde bulunur.
Görevi kapsamında kullanmış olduğu sarf malzemelerinin teminini sağlar. Bunların etkin ve verimli bir şekilde kullanılması için gerekli hassasiyeti gösterir.
Görev yapmış olduğu alanın temizliğini ve hijyenini sağlar. Bunun için önceden planlar yapar.
Mesul olduğu araç ve gereçlerin kalibrasyon durumlarına bakar. Bir onarımın gerek duyulması halinde ilgili birime haber verir.
Hasta ve diğer sağlık çalışanlarının işyeri ve güvenliği kapsamında her türlü önlemi almaya çalışır.
Sağlık tesisinin kalite yönetim sistemi politikası ve kurumun hedefleri doğrultusunda, amir ve diğer üst yönetimlerin vermiş olduğu görevleri eksiksiz bir şekilde yerine getirir.
Sağlık Teknikeri Maaşları
Sağlık teknikerlerinin maaş alımlarını iki farklı başlık şeklinde değerlendirebiliriz. Bunlardan ilki kamu diğeri ise özel sağlık tesisleri şeklindedir. Kamu sağlık tesislerinde verilen maaşlar hastanenin bulunduğu coğrafi bölge, mesleki tecrübe yılı, evli veya bekar olması, mesleki alana bağlı olarak maaş alımları değişmektedir. Kamu hastanelerinde en düşük maaş 3.600 TL, en yüksek 5.200 TL ortalama maaş alımları ise 4.200 TL seviyelerindedir. Örneğin 4. bölge, 7 yıllık bir mesleki tecrübeye sahip olan bir sağlık teknikerinin alabildiği maaş 4.300 TL’dir.
Özel sağlık tesislerindeki maaş alımları kamu sağlık tesisleriyle hemen hemen aynı durumdadır. Maaş alımları daha çok performansa, mesleki tecrübe yılına ve hastanenin kurumsal kimliğine bağlı olarak değişir. Özel hastanelerdeki maaş alımları ortalama 4.000 TL, en düşük 3.500 TL, en yüksek maaş alımları ise 5.000 TL seviyelerindedir. Maaşların özel sağlık tesislerinde düşük olmasının nedeni mezun sayısı son yıllarda yüksek olmasına bağlayabiliriz. Maaş alımları 2021 yılı için geçerlidir. Örneğin 20 yıllık bir kurumsal geçmişi olan ve 7 yıllık bir mesleki tecrübesi olan bir sağlık teknikerinin alabileceği maaş 4.400 TL’dir.
Sağlık Teknisyeni Maaşları
Sağlık teknisyenlerinin alabildikleri maaşlar kamu ve özel hastane olarak iki başlıkta değerlendirebiliriz. Kamu sağlık tesislerinde verilen maaşlar hastanenin bulunduğu coğrafi bölge, mesleki tecrübe yılı, bir ay içinde kalınan nöbet sayısı gibi kriterlere bağlı olarak değişmektedir. Kamu hastanelerindeki maaş alımları en düşük 3.700 TL en yüksek 4.900 TL, ortalama ise 4.000 seviyelerindedir. Örneğin 5. bölge bir hastanede, 8 yıllık mesleki tecrübe ile ve bir ay içinde 2 defa nöbete kalınması durumunda alınabilecek maaş 4.600 TL’dir.
Özel hastanelerdeki maaşlar daha çok performansa, mesleki tecrübe yılına ve hastanenin kurumsal kimliğine bağlı olarak değişmektedir. En yüksel maaş 4.800 TL, en düşük w3.500 TL ortalama ise 3.900 TL civarında maaş alımları gerçekleşmektedir. Örneğin 20 yıllık bir kurumsal kimliği olan hastanede, 10 yıllık bir mesleki tecrübeye sahip olan sağlık teknisyeninin alabileceği maaş 4.700 TL’dir. Evli veya bekar olması, çocuk sahibi olmaları gibi kriterler ayrı düşünülmüştür. Kamu sağlık tesislerindeki maaşların özel sağlık tesislerine göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bunun en önemli nedeni muzun sayısının giderek artması olarak değerlendirilebilir. Maaş alımlarının tamamı 2021 yılına aittir.
Sağlık Teknikeri Nasıl Olunur?
Sağlık teknikeri olabilmek için sağlık meslek lisesinden veya dengi olabilecek bir liseden mezunu olunmalıdır. Lise eğitimi sonrasında Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından her yıl düzenlenen Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına girerek iyi bir puan elde edilmelidir. Bu puan elde edildikten sonra üniversitelerin sağlık hizmetleri meslek yüksekokullarında ilgili bölümlerinden mezun olunmalıdır. Bu bölümler acil bakım teknikerliği, ambulans ve acil bakım teknikerliği, acil yardım teknikerliği, ambulans ve acil bakım gibi teknikerlik bölümleri şeklindedir. Eğitimlerin tamamı ön lisans şeklindedir.
Bu ve buna benzeri eğitimlerin elde edilmesi halinde sağlık teknikeri olunabilmektedir. Toplamda 2 yılla sürecek olan bun eğitim hem teori hem de uygulamalı olabileceğini belirtebiliriz. Ön lisans eğitimi sonrasında kamu sağlık tesislerinde görev alabilmek için KPSS/ Önlisans sınavının ilgili puan türünden sınava girerek iyi bir puan elde edilmelidir. Bu puanın akabinde ise tercih yapılarak kamu kurumlarında göreve başlanılabilir. Özel sağlık tesisleri için böyle bir durum söz konusu değildir. Fakat kimi kurumsal sağlık tesisleri bilimsel sınav ve sonrasında ise mülakat yapabilmektedirler.
Sağlık Teknisyeni Nasıl Olunur?
Sağlık teknisyeni olabilmek için sağlık meslek liseleri veya dengi durumunda olabilecek bir liseden mezun olunmalıdır. Teknisyen bir teknikerlik değildir. Tekniker olabilmek için lise eğitimi sonrasında Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından her yıl yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına girilmelidir. Daha sonra ise üniversitelerin sağlık meslek yüksekokulu bünyesinde bulunan bölümlere başvuruda bulunulmalıdır. Bu eğitimin toplamda 2 yıl olarak devam ettiğini ve ağırlıklı olarak teori ve pratik eğitimlerin olduğunu söyleyebiliriz. Tekniker olabilmek için böyle bir sürece gerek duyulurken teknisyen olabilmek için lise eğitimi alınması yeterlidir.
Lise olarak yukarıda belirtiğimiz şekilde sağlık meslek lisesi veya dengi olabilecek liselerden biri olması beklenmektedir. Lise eğitimi sonrasında özel birkaç eğitim alınması gerekebilir. Örneğin tıbbi cihaz program kullanımı ya da tıbbi görüntüleme eğitimi veya sterilizasyon ve dezenfeksiyon eğitimleri alınması gerekebilir. Kamu kurumlarında çalışabilmek için taşeron firmalar aracılığıyla çalışılabilir. Fakat KPSS/Lise sınavının ilgili puan türünden de iyi bir puan alındıktan sonra memur olarak göreve başlanılabilir. Özel sağlık tesislerinde çalışabilmek için kimi kurumlar bilimsel sınav uygulamakta ve sonrasında mülakat yapabilmektedirler.
