Risk Yönetimi

İyi Bir Yönetim İçin Kurumsal Risk Yönetimi

Konuk Yazar
Güncellendi:
8 dk okuma
Bir grup insan büyük bir masanın etrafında oturmuş büyük bir plana bakmaktadır. Bir adam bir kâğıda bir şeyler yazmakta, bir kadın ise planın bulunduğu masada oturmaktadır. Masanın üzerinde bir dizüstü bilgisayar da bulunmaktadır. Bir grup insan bir hesap makinesine bakmaktadır ve masanın üzerinde mavi bir baret vardır. Bir adam bir kağıda yazı yazarken bir kadın elinde bir planla masada oturuyor. Ayrıca bir sandalyede oturan bir kişi daha vardır. Herkes büyük plana odaklanmış durumda ve yoğun bir konsantrasyon ortamı var.
Risk Yönetimi KonularıÖrneklerNeden Önemli
Dış FaktörlerEkonomik olaylar, doğal çevre olayları, siyasi olaylar, sosyal olaylar, teknolojik olaylarBu faktörler, kurumların kontrolü dışında olup, dolaylı yoldan etkilemektedir.
İç FaktörlerAltyapı ile ilgili olaylar, personel ile ilgili olaylar, süreç ile ilgili olaylar, teknoloji ile ilgili olaylarBu faktörler, kurumların kontrolü altında olup, doğrudan etkilemektedir.
Strateji Ve Hedef BelirlemeKurum hedefleri, stratejik planlamaHedeflerin belirlenmesi, sonraki aşamalarda alınacak önlemler için zemin hazırlar.
PerformansRisk önceliklendirmesi, muhtemel risklerin tespitiPerformans değerlendirme, risk yönetiminin etkililiğini belirler.
Gözden Geçirme Ve DüzeltmeRisk yönetimi sisteminin gözden geçirilmesi, düzenlemelerin yapılmasıSüreçlerin düzgün işleyişini sağlar ve potansiyel risklere karşı etkili önlemler almayı olanaklı kılar.
Küreselleşme ve RiskUluslararası ilişkiler, ekonomik etkileşimlerKüreselleşme, riskin doğasını değiştirebilir ve daha kapsamlı bir risk yönetimi yaklaşımı gerektirebilir.
Teknolojik Değişiklikler ve Siber RiskFidye yazılımları, veri ihlalleriDijital riskler, kurumların ciddi mali ve itibari kayıplar yaşamasına neden olabilir.
Yasal ve Düzenleyici ÇerçevelerYerel yasalar, düzenleyici kurallarFarklı ülkelerde faaliyet gösteren kurumlar, yerel yasalar ve düzenlemelere uymak zorundadır.
Etik Değerler ve İnsan Kaynakları PolitikalarıÇalışanların yetenekleri ve gelişimi, sorumlulukların paylaşımıKurumun değerleri ve politikaları, risk yönetiminin etkinliğini ve işleyişini doğrudan etkiler.
Raporlama ve Bilgi YönetimiRisk raporları, performans analizleriEtkili bir raporlama ve bilgi yönetimi, risklerin daha iyi anlaşılmasını ve yönetilmesini sağlar.
10 satır ve 3 sütunlu tablo
Tüm sütunları görmek için yatay kaydırın →

Küreselleşmeyle birlikte dünyanın herhangi bir yerinde yaşanan ekonomik dalgalanma, teknolojik değişim, yasal düzenleme, siyasal, sosyal ve kültürel değişim, uzaklığı ne olursa olsun tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Günümüzde özel sektör ve kamu kurumları da bu değişimler nedeniyle çeşitli belirsizlikler ve riskler ile karşı karşıya kalmış karşılaşılan bu risklerin yönetilmesi kurumlar için bir ihtiyaç olmaktan çıkarak bir gereklilik haline gelmiştir.

Kurumlar görevlerini yerine getirirken karşılaşabilecekleri muhtemel riskleri bilmek, önlemek için gerekli tedbirleri almak, risklere karşı mücadele etmek, fırsatları değerlendirmek, gelişmeleri izlemek yani kurumsal risk yönetimi unsurunu etkin yönetim anlayışının bir bölümü olarak benimsemek ve uygulamak durumunda kalmıştır.

Riski Oluşturan Olaylar

En kapsamlı sınıflandırma risk yönetimi çerçevesi sunan Commitee of Sponsoring Organizations (COSO) tarafından yapılmıştır. 

Risk olaylarını etkileyen iç ve dış faktörler nelerdir?

Dış faktörler ekonomik olaylar, doğal çevre olayları, siyasi olaylar, sosyal olaylar, teknolojik olaylar, iç faktörler ise altyapı ile ilgili olaylar, personel ile ilgili olaylar, süreç ile ilgili olaylar, teknoloji ile ilgili olaylar.

Kurumların riskin kaynağını oluşturan olayları önceden belirlemesi hem bu olayların yaratacağı olumsuz etkilere karşı hazırlıklı olunmasına hem de oluşabilecek fırsatların değerlendirilmesine yardımcı olacaktır. İç faktörlerden kaynaklanan risk olayları kurumlar tarafından kontrol altına alınabilecek nitelikte olup, ortaya çıktıklarında kurumları doğrudan etkilemektedir. Ancak, dış faktörlerden kaynaklanan risk olayları kurumları dolaylı yoldan etkilemektedir.



Kurumsal Risk Yönetiminin Unsurları

2017 yılında COSO Kurumsal Risk Yönetimi-Riskin Strateji ve Performansla Uyumlaştırılması başlığı ile 5 unsur olarak en güncel düzenleme yapılmıştır. 

Kurumsal risk yönetimi neleri kapsar?

Kurumun etik değerleri çalışanların yetenekleri ve gelişimi, yönetimin riski yönetme anlayışı ve yönetimin çalışanlarına sorumlulukları nasıl verdiği, insan kaynakları politikaları ve yönetimi dahil olmak üzere birçok konuyu içinde barındırır.

Strateji Ve Hedef Belirleme

Yönetim, başarılarını etkileyecek olayları tanımlamadan önce hedeflerini belirlemesi gerekir. Bu unsur, sonraki aşamalarda yapılacak olan çalışmalara zemin hazırlayacaktır. Kurumlar, iş hedeflerini oluştururken stratejiyle uyumlu ve onu destekleyecek şekilde, çeşitli seviyelerdeki riskleri dikkate alır. 

Performans

Kurum strateji ve iş hedeflerinin yerine getirilmesini etkileyen riskleri belirler. Yönetim riskleri öncelik haline getirir. Kurumun hedeflerine engel olacak muhtemel risklerin gerçekleşme ihtimalinin, gerçekleşmesi halinde olası etkilerinin önceden tahmin ve tespit edilmesinin ve yönetimin bu riskleri göze alma düzeyinin belirler. Yönetim olayların gerçekleşme olasılığı ve muhtemel etkisine göre değerlendirmede bulunarak kontrol önlemlerine yer verir. 

Riskin en iyi nasıl yönetileceğine karar verirken riskin transferi, riskin azaltılması, riskten kaçınılması ve riskin kabul edilmesi yöntemlerinden biri seçilir. Riskleri karşılamak için tercih edilen metotların hemen ardından yönetimin bir uygulama planı hazırlaması gerekir. Bu uygulama planının en önemli kısmı kontrol faaliyetlerinin riske verilecek cevaba etkili şekilde uygulanmasının sağlanmasıdır.



Gözden Geçirme Ve Düzeltme

Kurumsal risk yönetimi sisteminin etkin olup olmadığını gözden geçirerek izleme sürecini yürütür. Değişiklikler varsa göz önünde bulundurur. Etkili bir iletişim kurulması amacıyla bütün kurum içinde yatay ve dikey iletişim gerçekleşmelidir.

Kurum, bilgi ve veriyi tutmak, işlemek ve yönetmek için bilgi sistemlerinden yararlanır ve kurum içerisinde çeşitli seviyelerde, risk, kültür ve performans hakkında raporlama yapar. İşletmelerde risk yönetimi anlayışı yönetimden çalışanlara kadar organizasyon sürecine dahil olan tüm kesimler için önem taşımaktadır. Daha etkili, iyi bir yönetim için riski yönetmek her zaman elinizde.

Küreselleşme ve Riskin Değişen Doğası

Küreselleşmeyle birlikte sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel etkileşimler de uluslararası bir boyuta taşındı. Bu, riskin doğasının ve yapısının da değişmesine yol açtı. Örneğin, bir ülkede yaşanan siyasi bir olay, başka bir ülkede ekonomik sonuçlara yol açabilir. Bu durum, risk yönetiminin klasik tanımlarının ötesinde daha kapsamlı bir yaklaşımı gerekli kılar.

Teknolojik Değişiklikler ve Siber Risk

Teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte, kurumlar artık sadece fiziksel değil, aynı zamanda dijital risklerle de karşı karşıya. Siber güvenlik, kurumsal risk yönetiminin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Özellikle veri ihlalleri, fidye yazılımları ve diğer siber tehditler, kurumların ciddi mali ve itibari kayıplar yaşamasına neden olabilmektedir.

Yasal ve Düzenleyici Çerçeveler

Farklı ülkelerde faaliyet gösteren kurumlar, yerel yasal ve düzenleyici çerçevelere uymak zorundadır. Bu çerçeveler, faaliyet gösterilen ülkenin ekonomik, sosyal ve siyasi koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Kurumların bu yasal zorunluluklara uyum sağlaması, karmaşık ve zorlu bir süreç olabilir.

Çevresel ve Sosyal Sorumluluk

Günümüzde, kurumlar sadece finansal performansla değil, aynı zamanda çevresel ve sosyal etki ile de değerlendiriliyor. Sürdürülebilirlik ve yeşil girişimcilik, kurumsal risk yönetiminin önemli bir parçası haline gelmiştir. Kurumlar, çevresel ayak izlerini azaltma ve toplumsal değer yaratma konusunda daha proaktif olmalıdır.

İnsan Kaynağı ve Kültürel Farkındalık

Küresel pazarda rekabet eden kurumlar için çeşitlilik ve kapsayıcılık esastır. Farklı kültürel arka planlardan gelen çalışanların bir araya gelmesi, iş yerinde yeni fikirlerin ve yaklaşımların ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Ancak, bu çeşitlilik aynı zamanda iletişim zorluklarına ve potansiyel anlaşmazlıklara da yol açabilir.

Risk yönetimi, her geçen gün daha karmaşık ve çok boyutlu hale geliyor. Ancak, bu zorluklar aynı zamanda inovasyon ve büyüme için fırsatlar da sunmaktadır. Etkili bir kurumsal risk yönetimi, bu fırsatları yakalamak ve olası tehditlere karşı koruma sağlamak için kritik bir rol oynamaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Kurumsal Risk Yönetiminin Amacı Nedir?

Kurumsal risk yönetiminin amacı, kurumların mevcut ve gelecekteki riskleri tanımlayarak, onları minimize etmek, kontrol etmek veya yönetmek için stratejiler geliştirmektir. Bu stratejiler, kurumun mali ve operasyonel performansının mevcut ve gelecekteki risklere karşı korunmasını sağlamak için tasarlanmıştır.

Kurumsal Risk Yönetiminin Faydaları Nelerdir?

1. Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi: Kurumsal risk yönetimi, belirli riskleri belirlemek ve bunların kurumsal hedefleri etkileme olasılıklarını değerlendirmek için analizleri kullanmaya olanak sağlar.

2. Risklerin kontrol edilmesi: Risk yönetimi, kurumların riskleri önlemek veya riskleri minimize etmek için stratejiler geliştirmesini ve uygulamasını sağlar.

3. Akıllı kararlar verilmesi ve güvence altına alınması: Kurumsal risk yönetimi, kurumların gelecekteki risklerle başa çıkabilmelerini sağlamak için güvence altına alınan kararlar almalarına olanak sağlar.

4. Büyüme ve değer artışı: Kurumsal risk yönetimi, kurumların çeşitli riskleri kontrol altına almasının yanı sıra, büyüme ve değer artışının da sağlanmasını sağlar.

5. İşlemlerin ve faaliyetlerin efektif kontrolü: Kurumsal risk yönetimi, kurumların faaliyetlerinin ve işlemlerinin efektif bir şekilde kontrol edilebilmesini sağlar.

Kurumsal Risk Yönetiminin Uygulanması İçin Gereken Adımlar Nelerdir?

1. Risklerin tanımlanması: İlk olarak, işletmenin kurumsal risklerinin tanımlanması gerekir. Bu tanımlamalar, işletmenin stratejik, finansal, teknolojik, hukuki, insan kaynakları, çevresel, operasyonel ve diğer riskleri içerebilir.

2. Risk Değerlendirmesi: Risklerin tanımlanmasından sonra, işletme tarafından belirlenen risk kriterleri kullanılarak riskler değerlendirilmelidir.

3. Risk Yönetimi: Risklerin tanımlanması ve değerlendirilmesinden sonra, kurumsal risk yönetiminin uygulanması için gerekli önlemler alınır. Bu önlemler, riskleri ortadan kaldırmak, azaltmak, yönetmek veya kabul etmek için kullanılan stratejik ve operasyonel önlemleri içerebilir.

4. Riskleri İzleme ve Değerlendirme: Risklerin etkin bir şekilde yönetilmesi ve kontrol altında tutulması için, riskler sürekli olarak izlenmeli ve değerlendirilmelidir.

Kurumsal risk yönetimi sürecinde yönetimin sorumlulukları ve görevleri nelerdir?

Kurumsal risk yönetimi süreci ve Yönetimin Sorumlulukları

Küreselleşme ve artan belirsizlikler sebebiyle, özel sektör ve kamu kurumları için kurumsal risk yönetimi bir gereklilik haline gelmiştir. Bu süreçte yönetimin sorumlulukları ve görevleri, günümüzün hızla değişen koşullarında büyük önem taşımaktadır.

COSO Modeli ve Risk Sınıflandırması

Commitee of Sponsoring Organizations (COSO) tarafından sunulan en kapsamlı risk yönetimi çerçevesi, risk olaylarını etkileyen iç ve dış faktörleri sınıflandırır. İç faktörler altyapı, personel, süreç ve teknoloji ile ilgili olaylardan oluşurken, dış faktörler ekonomik, doğal çevre, siyasal, sosyal ve teknolojik olayları kapsar.

Risk Kaynaklarının Belirlenmesi ve Karar Verme

Yönetimin nde yer alan görevleri arasında, riskin kaynağını oluşturan olayları önceden belirlemek ve bu olayların yaratacağı olumsuz etkilere karşı hazırlıklı olmak bulunmaktadır. Ayrıca, yönetim riskleri önceliklendirmeli ve oluşabilecek fırsatların değerlendirilmesine karar vermelidir.

Kurumsal Risk Yönetimi Kapsamı

Kurumsal , kurumun etik değerleri, çalışanların yetenekleri ve gelişimi, yönetimin riski yönetme anlayışı, yönetimin çalışanlarına sorumlulukları nasıl verdiği ve insan kaynakları politikaları ve yönetimi gibi birçok konuyu içermektedir.

Hedeflerin Belirlenmesi ve risk analizi

Başarılarını etkileyecek olayları tanımlamadan önce yönetimin hedeflerini belirlemesi gerekmektedir. İş hedeflerini oluştururken, stratejiyle uyumlu ve çeşitli seviyelerdeki riskleri dikkate alan bir yapı oluşturulmalıdır. Ardından, yönetim riskleri belirleyerek bu risklerin gerçekleşme ihtimalini ve olası etkilerini öngörmeli ve tahmin etmelidir.

Risk Kontrol Önlemleri ve Yönetim Kararları

Son olarak, yönetim riskin en iyi nasıl yönetileceğine karar vermelidir. Bu karar sürecinde, riskin transferi, azaltılması, kaçınılması ve kabul edilmesi gibi yöntemler değerlendirilmelidir. nde yönetimin etkin rol alması, kurumların karşılaştıkları belirsizlikler ve risklerle başarılı bir şekilde mücadele etmelerini sağlamaktadır.

Risk yönetimi çerçevesinde fırsatlar nasıl değerlendirilmeli ve belirsizlikler nasıl minimize edilmelidir?

Risk Yönetimi ve Fırsatların Değerlendirilmesi

Küreselleşme süreci içerisinde, dünya ekonomisi ve siyaset alanında yaşanan çeşitli değişimler, kamu ve özel sektörde belirsizlik ve risklerin artmasına neden olmakta ve kurumların bu riskleri yönetme ihtiyacı önemli bir gereklilik haline gelmektedir. Bu bağlamda, risk yönetimi çerçevesinde fırsatların değerlendirilmesi ve belirsizliklerin minimize edilmesi, kurumların başarılı ve sürdürülebilir performans için etkin bir şekilde uygulamaları gereken bir süreçtir.

Dış ve İç Faktörlerin Analizi

Risk yönetiminin temel prensipleri doğrultusunda, kurumların önleyici tedbirler ve kontrol mekanizmalarını geliştirebilmeleri için öncelikle risk kaynaklarını ve potansiyel etkilerini değerlendirecekleri analizler yapmaları gerekmektedir. Bu analizlerde, ekonomik, doğal çevre, siyasi, sosyal ve teknolojik faktörler gibi dış dinamikler ile altyapı, personel, süreç ve teknoloji unsurları gibi iç faktörlerin detaylı bir şekilde ele alınması önem taşımaktadır.

Kurumsal Risk Yönetimi Kapsamı ve İçerik

COSO tarafından yapılan düzenlemeler çerçevesinde, kurumsal risk yönetimi; etik değerler, çalışanların yetenekleri ve gelişimi, yönetimin riski yönetme anlayışı ve insan kaynakları politikaları ve yönetimi gibi alanları da içermekte ve kurumların hedef ve stratejilerine odaklanmaktadır. Bu doğrultuda, kurumlar; iş hedeflerini belirlerken, stratejiyle uyumlu ve onu destekleyecek şekilde, çeşitli seviyelerdeki riskleri dikkate alarak yapılandırmalıdır.

Risklerin Önceliklendirilmesi ve Kontrol Önlemleri

Kurumların, strateji ve iş hedeflerine yönelik etkileri olan riskleri belirlemeleri ve önceliklendirilmesi, risk yönetiminin etkin uygulanması açısından kritik öneme sahiptir. Yönetimin, risk olaylarının gerçekleşme olasılığı ve muhtemel etkilerine göre değerlendirmede bulunarak kontrole dair önlemler alması yapısal bir yaklaşım gerektirir.

Risk Yönetim Stratejisi ve Karar Süreçleri

Risk yönetimi sürecinde, kurumlar; risk transferi, risk azaltılması, riskten kaçınılması ve riskin kabul edilmesi gibi çeşitli yöntem ve stratejileri kullanarak gerekli kararları vermeli ve uygulamalıdır. Bu çerçevede, karar süreçlerinin etkili bir şekilde yönetilmesi ve hızlı hareket edebilmek adına doğru stratejilerin belirlenmesi, sürecin başarıyla tamamlanabilmesini sağlayacaktır.

Küreselleşme ve çeşitli faktörlerle ortaya çıkan riskler karşısında şirketlerin etkin risk yönetimi stratejileri ve yöntemleri neler olmalıdır?

Küreselleşme ve Çeşitli Faktörlerle Ortaya Çıkan Riskler Karşısında Şirketlerin Etkin Risk Yönetimi Stratejileri ve Yöntemleri

Küresel Risklerin İncelenmesi ve Önceden Belirlenmesi

Küreselleşme sonucunda ekonomik dalgalanma, teknolojik değişim, yasal düzenleme ve siyasal olaylar gibi faktörler şirketleri etkilemektedir. Bu nedenle şirketlerin risk yönetimi stratejileri ve yöntemleri açısından küresel risklerin incelenmesi ve önceden belirlenmesi gerekmektedir. İç ve dış faktörlerden kaynaklanan risk olaylarını önceden kestirmek şirketin rekabet gücünü korumasına ve olumsuz etkilerden kaçınmasına da yardımcı olur.

COSO Risk Yönetimi Çerçevesinin Uygulanması

Etkin risk yönetimi stratejileri ve yöntemleri için Commitee of Sponsoring Organizations (COSO) tarafından sunulan risk yönetimi çerçevesi uygulanmalıdır. 2017 yılında COSO'nun güncel düzenlemede kurumsal risk yönetimi, strateji ve performansla uyumlaştırılması başlığı altında 5 unsur olarak belirlenmiştir. Bu unsurlar, şirketlerin risk yönetim süreçlerinde yol gösterici olacaktır.

Kurumsal Risk Yönetiminin Kapsamı

Etkin risk yönetimi stratejileri ve yöntemleri, kurumun etik değerlerini, çalışanların yeteneklerini ve gelişimini, yönetimin risk yönetme anlayışını ve yönetimin çalışanlarına sorumluluklarını nasıl verdiği gibi konuları da içermelidir. Ayrıca insan kaynakları politikaları ve yönetimi de kurumsal risk yönetiminin önemli bir bileşenidir.

Hedeflerin Belirlenmesi ve Stratejinin Oluşturulması

Şirketler, etkin risk yönetimi stratejileri ve yöntemleri için öncelikle hedeflerini belirlemeli ve stratejilerini bu hedeflere göre oluşturmalıdır. Bu sayede iş hedeflerine ulaşırken, risklerin yönetilmesi ve kontrol altına alınması daha kolay gerçekleştirilebilir.

Risk Değerlendirmesi ve Kontrol Önlemleri

Şirketler, strateji ve iş hedeflerini etkileyen riskleri belirlemeli ve öncelikli hale getirmelidir. Yönetim, risklerin gerçekleşme olasılığı ve muhtemel etkisine göre değerlendirme yaparak kontrol önlemleri belirlemelidir.

Risk Yönetimi Yöntemleri ve Kararlarının Verilmesi

Etkin risk yönetimi stratejileri ve yöntemleri kapsamında, şirketler riskin transferi, riskin azaltılması, riskten kaçınılması ve riskin kabul edilmesi yöntemlerini değerlendirmelidir. Risk yönetim süreçlerinde alınan kararlar, şirketin hedeflerine ulaşmasında önemli bir etkiye sahiptir.