Meslek hayatımızın başlarında, öğrencilik yıllarımızda ve hatta daha küçücük bir çocukken bile örnek aldığımız, o’nun gibi olmak istediğimiz birileri mutlaka olmuştur. O’nun gibi giyinmek, o’nun gibi davranmak, o’nun gittiği yerlere gitmek, o’nun yaptıklarını yapmak, o’nun gibi görünmeye çalışmak, o’nun gibi başarılı olmak, o’nun gibi takdir edilmek, o’nun gibi sevilmek istediğimiz o kişi belki de hayatımızı etkileyecek en büyük etkenlerden biri olan idol kişidir.
İdol kimdir?
İdol; hayatımızın ilk evresinde anne baba olarak karşımıza çıkar. Anne gibi giyinmek onun gibi nazik olmak, baba gibi davranmak, korumacı olmak idol görmenin en temel örneklerindendir. Bunun yanında abisi ve ablası olan küçük yaştaki kardeşler, onların okul hayatındaki başarılarını örnek alarak, derslerine özen göstermeye ve hırslı olmaya daha yatkındırlar. Öğretmen de yine bu evrede öğrencinin en büyük idollerinden biridir ve kişinin kendini gerçekleştirmesinde büyük etkisi vardır. Yaş ilerledikçe, idol aile ve öğretmenden çıkarak yerini bir sanatçıya, bir artiste, bir bilim insanına bırakır ki, kişiliğin oluşmaya başladığı ergenlik çağındaki bu evrede, ailenin idol konusunda çocuklarını gözlemleyen bir tavır içerisinde olması doğru olacaktır.
Doğru ya da yanlış seçilen idol, en çok bu yaşlarda etki bırakacağından, yanlış idol seçimi yapılmaması için ailenin çok dikkatli olması gerekir. Kişiliğine ve zamanla mesleğine yön veren birey, bu kez de çalışma ortamında kendinden üst kıdemdeki meslek arkadaşı gibi olmak için çabalayacaktır. Müdüründen takdir görmek, müdürü gibi olmak için işine daha sıkı sarılacak ve kendini geliştirmek için elinden geleni yapacaktır. Basit anlamıyla "örnek almak" diyebileceğimiz bu süreç insan hayatına sürekli etki edecek bir kavram ve davranış olacağından, her insanın dikkat etmesi gereken belli başlı ahlak kuralları da elbette vardır. Yani aslında herkes bir başkası için iyi ya da kötü bir idoldür ve hangi tarafta olacağımıza karar vermek herşeyden ve herkesten önce kendimize değer vermek olacağından çok önemlidir. Sürekli tartışan anne babaların çocukları şiddete ve saldırganlığa daha yatkın olurlar.
Sevgi ve saygı çerçevesi içinde büyüyen çocuklar daha yardımsever ve güleryüzlüdürler. Abisi veya ablası başarılı olan kardeşler eğitim hayatlarında daha atılgan ve başarıya isteklidirler. Derslerini boşlayan ve okul ile arası iyi olmayan abi ve ablalar kardeşlerinin bu yöndeki ilgilerini azaltacak ve üzerlerinde belki de ömür boyu sürecek olumsuz bir etki bırakacaklardır. Gelişim çağında örnek alınan kişinin tavrı, mesleği, yaşam tarzı, insani değerleri, onu örnek alacak kişiler açısından çok önemli olacağından toplumun sürekli gözü önünde olan bireylerin, hal ve davranışlarına dikkat etmesi büyük önem taşımaktadır.
Kötü alışkanlıklara sahip sanatçılar, yasal ve uygun olmayan yollarla para kazanan bilimciler, diplomasını ve görevini kötüye kullanan eğitimciler, kişi üzerinde dönüşü olmayan olumsuz etkilere sebebiyet verebilir ve bu sebeple bu tarz kişilere karşı aile ve eğitimcilerin çocukları yanlıştan doğruya yönlendirmeleri gerekmektedir. Meslek hayatında üst düzey yöneticilerin azimli çalışma hayatları, astlarına adil ve eşit davranması, kişilerin mesleğine duyduğu saygıyı ve çalışma isteğini artıracağından kişi üzerindeki etkisi yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle ayrımcılıktan kaçınmaları ve motive edici bir tavır içinde olmaları gerekir.
Nelere Dikkat Edilmeli?
Kısaca toparlamak gerekirse idol; her şeyden önce ahlakın insan bedenine sirayet etmiş halidir. Bu nedenle her insan bir başkası için (iyi ya da kötü) bir idol olacağından her kişinin aslında davranışlarına dikkat etmesi gerekir ki bu durumun dünya üzerinde mümkünlüğü ve ihtimali çok da kuvvetli olmadığından, en azından yetişme çağındaki çocuk ve gençlerin yanlış idol seçme ihtimaline karşı önce aile ve sonra eğitimciler tarafından gözlem altında olmaları gerekmektedir.
