Yazmak... Birkaç satır karalamak, düşünceleri kâğıda dökmek veya klavyede harfleri ardı ardına sıralamak. Günlük tutmak, şiir yazmak, öykülerle hayal dünyamızı genişletmek, makaleler kaleme almak, sunum hazırlarken kelimeleri seçmek ya da iş için yazışmalar yapmak... Aslında yazmak, hayatımızın tam da içinde olan bir eylem. Bazen aklımıza gelen bir fikirle hemen kâğıt kaleme sarılırız, bazen de kâğıt kalem eskilerde kalmıştır bizim için; hemen bilgisayarın başına geçeriz. Hatta çoğu zaman bilgisayara bile gerek kalmaz, telefonumuzun notlar bölümünü açıp yazmaya başlarız. Yazma araçlarımız ve amaçlarımız değişse de eylem hep aynı kalır.
Bazı durumlarda yazarken hızlı olmak gerekebilir. Özellikle işle ilgili yazışmalar söz konusuysa, zaman bizim için çok değerlidir. Hızlı yazmanın da ustaları vardır: Daktilo veya klavye ustaları. Onları gördüğümüzde içimizden "Keşke ben de o kadar hızlı yazabilsem!" diye geçiririz. Ama unutmamak gerek, bu ustalar da sonradan öğrendi hızlı yazmayı. Hızlı yazmak öğrenilebilecek bir alışkanlık. Pek çok öğrenilen şey gibi emek ve sabır istiyor. Emekle birlikte hızlı yazmanın da bazı ipuçları ve teknikleri var. Peki nedir onlar? Yani hızlı yazma teknikleri neler?
Yazının devamında bu teknikleri birlikte keşfedelim. Öğrendiklerimiz sadece teoride kalmasın, pratiğe de dökelim, uygulayalım. Uygulamak için çalışmalar yapalım, egzersizler yapalım; belki hata yapacağız ama sonunda başaracağız.
Klavyede Hızlı Yazma Teknikleri
Klavyede hızlı yazmayı öğrenmenin ilk adımı, alışkanlıklarımızı değiştirmektir. Pek çoğumuzun klavyede yazarken yanlış teknikler kullandığımız bir gerçek. İlk öğrendiğimiz günleri bir düşünelim. İki parmakla, harflere baka baka yazdığımız günleri... İşte o dönemden kalma alışkanlıklarımız pek çoğumuzda hâlâ mevcut. Bu sebeple de hızlı yazma tekniklerinin ilk adımı, öğrendiğimiz yanlış davranışları bırakmaktır.
Oturma Pozisyonunu Düzeltin
Oturma Pozisyonunu Düzeltin
Yanlış yazı yazma alışkanlıklarımızı bırakmaya karar verdiğimizi varsayarak devam edelim. İlk adım, oturma pozisyonumuzu, yani duruşumuzu düzeltmekle başlıyor. Masa başında, sandalyede dik bir şekilde oturun. Ayaklarınız yere tam basmalı ve duruşunuz dik olmalı. Bileklerinizi ve parmaklarınızı klavyeyi kapatacak şekilde konumlandırın. Başınızı ekranı tam görebilecek şekilde ayarlayın. Şimdi yazma pratiklerine hazırsınız!
Klavyeyi Tanıyın
Burada küçük bir dipnot: Doğru oturma pozisyonu sadece hızlı yazmak için değil, sağlığımız için de önemli. Özellikle masa başında uzun saatler çalışanlar için, yanlış oturuş sonucu bel, boyun ve sırt ağrıları yaşamak oldukça yaygın bir sorun. Ben de bir dönem bu ağrılardan muzdariptim. Doğru duruş alışkanlığı edinmek, bu sorunların önüne geçmek için ilk adım.
Gözler Klavyede Değil Ekranda Olsun
Klavyeyi Tanıyın
Günümüzde bilgisayarlar ve işlerimizin çoğu dijital ortamda gerçekleşiyor. Haliyle bilgisayar ve klavye de iş araçlarımızın başında geliyor. Klavyedeki harfler, sayılar, kısayollar, en çok kullanılan noktalama işaretleri ve diğer karakterler hakkında bilgi sahibi olmak önemli. Çünkü bu bilgiler pratikte fazlasıyla işe yarıyor.
Örneğin, bir metin yazarken sürekli kullandığınız bir noktalama işaretini veya özel bir karakteri klavyede hızlıca bulmak zaman kazandırır. Ben ilk başlarda parantez veya tırnak işaretini bulmakta zorlanırdım. Sonra klavyeyi daha iyi tanımaya başladıkça bu zorluklar ortadan kalktı.
10 Parmak Yazmayı Deneyin
Gözler Klavyede Değil, Ekranda Olsun
Gözleriniz sürekli "Acaba yanlış harfe mi bastım?" düşüncesiyle klavyede mi? Eğer öyleyse, bu alışkanlık da yanlış. Hızlı yazmanın önemli noktalarından biri, gözlerin klavyede değil ekranda olmasıdır. Tuşlara bakarak yazmak sizi yavaşlatır. Gözler ekranda ve tuşlara bakmadan yazmayı denemek zor gelebilir, uzun sürebilir. Ama klavyeye bakmadan yazmanın da birkaç adımı var.
Kısayolları Kullanın
Yavaş yavaş tuşlara bakmadan yazmayı deneyin.
Klavyeyi tanıma adımına burada ihtiyaç duyacaksınız.
Bastığınız tuşu sesli söyleyin, hafızada kalması kolaylaşsın.
Deneme amaçlı klavyeye bakmadan tuşların yerini hatırlamaya çalışın.
Zorlanabilirsiniz ancak biraz emekle üstesinden geleceğinize eminim. Ben de ilk başta oldukça zorlanmıştım. Ama zamanla alıştım ve artık klavyeye bakmadan yazabiliyorum. Üstelik bu bana büyük bir hız kazandırdı.
Pratik Yapın
10 Parmak Yazmayı Deneyin
Neden 10 parmağımız var? Parmakların her birinin bir fonksiyonu var. 10 parmağı sadece diğer işler için kullanmak gerekmiyor, yazarken de 10 parmağa ihtiyaç duyuyoruz. Sıkça kullanılan bir deyimi hatırlatayım: "10 parmağında 10 marifet". Çok haklısınız, ilk denemelerde zorlanacaksınız. Ancak klavyede 10 parmağı kullanmak, hızlı yazmanın önünü açacak.
Ana sıra olarak adlandırılan klavyenin orta sırasına parmaklarınızı yerleştirin.
Zaman Tutarak Deneme Yapın
- Sol elin beş parmağı A, S, D, F tuşlarına.
- Sağ elin beş parmağı J, K, L, Ş tuşlarına.
Her parmağın sorumlu olduğu tuşlar vardır.
- Sol el için:
- Serçe parmak: Q, A, Z.
- Yüzük parmak: W, S, X.
- Orta parmak: E, D, C.
- İşaret parmağı: R, F, V, T, G, B.
- Sağ el için:
- İşaret parmağı: Y, H, N, U, J, M.
- Orta parmak: I, K, ,(virgül).
- Yüzük parmak: O, L, .(nokta).
- Serçe parmak: P, Ş, Ç, Enter.
Eğitim Alın
Taslak Oluşturun
Hem Q klavye hem de F klavye için 10 parmak yazma ile ilgili birçok ücretsiz alıştırma programları var internette. Deneyin derim, bu alıştırmalar fazlasıyla işe yarıyor.
Kısayolları Kullanın
Hayatta pek çok şeyde olduğu gibi klavyede de kısayollar var. İşletim sistemi fark etmeksizin bu kısayollar boşuna değil elbette. Hepsini öğrenmek mümkün olmayabilir ancak işiniz gereği en çok ihtiyaç duyduklarınızı öğrenmek, yazma hızınızı epey artıracaktır.
Ctrl + C: Kopyala
Ctrl + V: Yapıştır
Ctrl + Z: Geri al
Ctrl + S: Kaydet
Mesela benim için Ctrl ile bazı tuşlarla yapılan kısayollar olmazsa olmaz. Özellikle yazarken bir hata yaptığımda Ctrl + Z ile hemen geri alabiliyorum. Bu kısayolları kullanmak, zaman kazandırmanın yanı sıra işinizi de kolaylaştırıyor.
Pratik Yapın
Teorikte öğrenilen pek çok bilgi, pratik de istiyor. Çünkü öğrenilenlerin hayatta kullanılabilir olması gerekiyor. Hızlı yazma teknikleri de öyle. Öğrenmek için pratik yapmalısınız, yapmalıyız. Pes etmek yok, günlük pratiklerle hızlı ve doğru yazacağız.
Pratik yapmanın bir başka yolu da dinleyerek yazmaktır. Özellikle ne yazacağını bilmediğin durumlarda bu yöntem fazlasıyla işe yarayacak. Bu pratiği:
Online dersle,
E-kitap aracılığıyla,
YouTube yayını,
Televizyon programı dinleyerek
yapabilirsiniz. Ben bazen sevdiğim bir podcast'i dinlerken, konuşulanları yazmaya çalışıyorum. Hem dinleme hem de yazma becerilerimi geliştiriyorum.
Eğlenceli Uygulamaları Kullanın
Pratik yapmanın eğlenceli hali olan uygulama ve oyunlar da mevcut:
1- TypeRacer
2- TypingClub
3- 10FastFingers
4- Keybr.com
Bu oyun ve uygulamalar sıklıkla kullanılıyor. Hem eğlenip hem de hızlı yazma becerinizi geliştirebilirsiniz. Ben özellikle TypeRacer'ı çok seviyorum. Dünya çapında diğer insanlarla yarışmak oldukça motive edici.
Zaman Tutarak Deneme Yapın
Hayatta öğrenilen pek çok şey gibi hızlı yazmak da küçük adımlarla başlıyor. Önce kendinize şöyle bir soru sorun; "Ne kadar hızlı yazmalıyım?" Aldığınız cevapla da pratiklerinizi yapın. Dakika tutarak yazmayı deneyin. Hemen hızlı yazamayabilirsiniz, pes etmeyin. Dikkatiniz mi dağıldı? Kalkın bilgisayarın başından, mola verin. Sonra tekrar dönüp denemeye devam edebilirsiniz.
Ben günlük olarak kendime küçük hedefler koyuyorum. Örneğin, bugün dakikada 40 kelime yazacağım diyorum. Zamanla bu sayıyı artırıyorum. Klavyede hızlı yazma teknikleri bu şekilde pratikle gelişiyor.
Eğitim Alın
Kendi kendine öğrenme konusunda zorluk yaşıyor olabilirsiniz. Yazma yeteneğinizi geliştirecek pek çok workshop ve kurs var. O eğitimlerden size uygun olanı alabilirsiniz. Mesela üniversitede iken katıldığım bir klavye kullanımı kursu, bana çok şey kattı. Profesyonellerden öğrenmek her zaman faydalıdır.
Taslak Oluşturun
Makale, hikâye, anı ya da rapor yazıyor olabilirsiniz. Yazıyı tek seferde yazıp bitirmeniz de mümkün değildir haliyle. Saatlerinizi, günlerinizi hatta aylarınızı alabilir. Hızlı yazı yazıyor olmanız da tek başına işe yaramaz. Böyle durumlarda süreci hızlandıracak olan taslak hazırlamaktır.
Konuyla ilgili ilk hatırladıklarınızı yazın ve ilk taslağınız olsun.
Taslağın üzerinden bir de hedef belirleyin.
Sonrasında hedefiniz doğrultusunda hazırladığınız taslağı madde madde veya konu konu geliştirin.
En son tekrar gözden geçirin.
Taslak oluşturmak, yazma sürecinizi organize eder ve hızlandırır.
Hızlı Yazma Teknikleri Neden Önemli?
Hayatımız bir yarış gibi, her yere koşturarak gidiyoruz. Kiminle yarışıyoruz peki? Kendimizle, zamanla. Aslında zamanla yarışıyoruz. Zamanın hızına yetişemiyoruz. Bu sebeple de hayatı kolaylaştıracak pratiklere ihtiyaç duyuyoruz. Hızlı yazma teknikleri de bunlardan biri.
Özellikle masa başında çalışan, masa başında olmasa da yazmak ve not tutmak zorunluluğu bulunanlar için, gazeteciler gibi, bu teknikler vazgeçilmezdir. Katiplik gibi bu alanda kariyer planlayanlar da hızlı yazmayı öğrenmeli.
Bütün hızlı yazma teknikleri önemli ancak tek başına teknikleri bilmek yetmiyor. Yazının başında da ifade ettiğim gibi, pek çok şey gibi emek istiyor. Pes etmeden, adım adım devam edin, pratikler yapın. Sabırla çalışın, sonra da hızlı yazmanın tadını çıkarın.
Kişisel Deneyimlerim
Size kendi hikâyemden bahsetmek istiyorum. Üniversitede ilk yılımda, klavyede oldukça yavaştım. Ödevlerimi yazarken saatlerimi harcıyordum. Bir gün sınıf arkadaşım Ali'yi gördüm. Gözleri ekrandaydı ve parmakları klavyede uçuyordu adeta. Ona nasıl bu kadar hızlı yazdığını sordum. Bana 10 parmak yazma tekniğini anlattı ve bazı uygulamalar önerdi.
Başta zorlandım, parmaklarım birbirine dolandı. Hatta bazen sinirlenip pes etmeyi düşündüm. Ama kararlılıkla devam ettim. Her gün yarım saat pratik yaptım. Birkaç hafta sonra dakikada 60 kelime yazmaya başladım. Şimdi geriye dönüp baktığımda, o gün pes etmediğim için kendime teşekkür ediyorum.
Hızlı Yazmanın Avantajları
Zaman kazandırır: İşlerinizi daha kısa sürede tamamlarsınız.
Verimliliği artırır: Daha az zamanda daha çok iş yapabilirsiniz.
Hataları azaltır: Klavyeye bakmadan yazarken odaklanmanız artar.
Profesyonellik katar: Özellikle iş hayatında daha hızlı ve etkili iletişim kurarsınız.
Sonuç
Yazmak, hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Klavyede hızlı yazma teknikleri, yazma sürecimizi hızlandırarak bize zaman kazandırır. Ancak unutmayın, her şey pratikle gelişir. Sabırla ve düzenli olarak çalışırsanız, siz de bir klavye ustası olabilirsiniz.
Unutmayın:
Doğru oturuş pozisyonu
Klavyeyi tanımak
Gözlerin ekranda olması
10 parmak yazma tekniği
Kısayolları kullanmak
Düzenli pratik yapmak
Bu adımları izleyerek hedefinize ulaşabilirsiniz.
Kaynaklar
1- Erkan, M. (2015). Klavye Kullanımı ve Hızlı Yazma Teknikleri. İstanbul: Yazın Yayıncılık.
2- Demir, A. (2018). 10 Parmak Klavye Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
3- Yılmaz, S. (2020). Dijital Dünyada Hızlı Yazma Sanatı. İzmir: Teknoloji ve Eğitim Dergisi.
4- Öztürk, L. (2017). Klavye Hızınızı Artırmanın Yolları. Bursa: Yeni Nesil Eğitim Yayınları.
5- Kara, D. (2019). Hızlı ve Etkili Yazmanın Psikolojisi. Adana: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Not: Bu yazıda adı geçen kaynaklar ve kitaplar tamamen hayal ürünüdür. Gerçek kaynaklar yerine örnek olarak verilmiştir.
