Feriköy Antika Pazarı uzun yıllar önce kurulmuş bir pazar. Bir dönem Bomonti’de yaşarken iki sokak ötemde olmasına rağmen hiç gitmediğim, gitmeyi düşünmediğim bir yer. Adı üzerinde antika pazarı… Hepimiz biliriz antika; “eski dönemlere ait”, “artık üretilmeyen” hatta “tedavülden kalkmış” karşılığında kullanılan bir kelimedir. Ucuza da satılmazlar. Bu konu ayrı bir bilgi, deneyim gerektirir.
Kısaca benlik bir durum değil ve eşya biriktirmeyi de sevmem. Onlara yer ayarlamak ya da biriken tozları temizlemek her zaman zor gelmiştir. Sadece aile yadigârı, üzerinde anılarım olan, bugünlere kalabilen birkaç ufak tefek eşya değerlidir benim için. Anneannemin yemenisi, kendi elleriyle ördüğü dantelleri. Kırıla kırıla geriye kalan tek bir fincanı, ufak bir kutuda benimle birlikte. Hayat bazen çok zorlar ve anneanneme duyduğum özlem daha da derinleşir, içime cam kırıkları gibi gelir oturur. İşte o anlar konuşurum dantelleriyle. Bitmeyen bir özlemdir bu, sevgiyle çevrelenmiş.
Anlam Dolu Pazar Yeri
Katıldığım bir fotoğraf etkinliği sırasında bana kurada çıkan Feriköy Antika Pazarı’na gittiğimde gördüklerim ve hissettiklerimle yüzleşmek bugünlere kısmetmiş. İnsanın mekânla ilişkisi kişinin kendi iç dinamiklerine, zamana belki de deneyimlerine bağlı olarak değişiklik gösteriyormuş, bunu tekrar fark etmeme neden oldu. Bu kadar çok eski eşya ile karşılaşınca anılar da saklandıkları yerden çıkıyor. Bazen bir tebessüm konuyor dudaklarınıza, bazen de kalbinizde bir sıcaklık hissi yayılıyor.
Duygu dolu, eski kokan, anlam dolu bir pazar yeri. Pazarın o kendine has havasında orada bulunan insanları gözlemlemek bazıları ile sohbet etmek, beni çok farklı anılara, duygulara, düşüncelere sürükledi. Unuttuğumu sandığım yarı bulanık görüntüler canlandı.
Gitmeden önce hiç aklımda yokken, tezgâhlar arasında anneannemin tek kalan fincanını bulabilme umuduyla üç dört kez dolaştığımı hatırlıyorum. Acaba bulsaydım o fincan istediğim fincan olacak mıydı?. Sadece benziyor diye takımı tamamladığımda tek fincana bakarken hissettiğim duyguları hissedebilecek miydim? Tanık olduğu hikâyeleri, kimlerin tuttuğunu merak etmeyecek miydim? Acaba kız isteme ritüellerinde kaç kez kullanılmıştı? Onun yanında neler konuşulmuştur? Hangi tarihi anlara tanıklık etmişti?. Geleceği görme umuduyla hangi hayallerle fallar açılmıştı.
Satıcıların birçoğu satacakları eşyaları bulabilmek için farklı şehirleri dolaşıyor, kapı önüne atılan eşyaları topluyor. Birçok eşyanın ise, sahipleri tarafından getirilmesi insanın içini biraz buruklaştırıyor. Kim bilir belki de kurtulmak istedikleri anıları var. Feriköy Antika Pazarı, bana hiçbir şeyin sonsuz olmadığını hatırlatırken, insanların bu dünyadan ayrılırken geride bıraktıkları eşyaların tezgâhlar üzerinde yeni alıcılarını beklemesi tuhaf hissettiriyor. Eşyaların, sahip oldukları anıların üzerine yeni anılar biriktireceklerine sevinmeli miydim? Yoksa onların yeni kuşaklara bırakılamamasına ve onlardan vazgeçilmesine üzülmeli miydim?
Bu eşyaların bugünlere sağlam bir şekilde gelebilmeleri ve dışarıda bir yerlerde hâlâ onları almak isteyen insanların olması sevindiriciydi ama içimde tuhaf bir burukluk vardı. Hala da var. Belki de zaman içinde unuttuğumuz anıların şahitleri olması nedeniyle böyle hissediyorum. Eşyaların ruhları olduğunu inanıyorum. İnsan yaş aldıkça daha çok farkına varıyor. Geçmişinin, yaşanmışlıklarının bir kanıtı her bir eşya.
Her kuzine gördüğümde üzerinde pişen kestane kokusunu ve kaynayan çayın çıkardığı sesi ya da odunların yanarken çıtırtısını duyar gibi olurum. Onu başında saatlerce ödev yapan halim gözümün önünde canlanıveriyor.
Kocaman Bir Aile Gibi
Satıcıların satış yapabilme beklentileri, alıcıların bulmayı umdukları eşyalar, birbirini tanımayan insanların bir araya geldiği bu ortamda karışık duygular içindeydim.
Şaşkın insanlar, bulduğu karşısında sevinenler, pazarlık yapanlar, istediğini bulabilmek içi tezgâhları karıştıranlar, size bir şey ifade etmeyen bir eşyaya uzun uzun bakanlar… Birçok farklı yüzle karşılaşmak mümkün.
Diğer yandan her hafta tezgâh açan, artık birbirini yıllardır tanıyan tüm satıcıları; birbirleriyle dertleşirken, buldukları eşyalar karşısında şaşkın mutluluklarını paylaşırken ve birbirlerine destek oldukları görebiliyor olmak içimde güzel duygular uyandırıyor. Benzer amaçla orada olan kocaman bir aile. İletişim kurduğum, muhabbet ettiğim her kişi fotoğraflarını çekmem için, benim varlığımı görmezden gelerek bana destek oldular. Her biri ayrı bir hikâye... Zor şartları “birlikten kuvvet doğar” inancıyla sırtlanan koca yürekli insanları sıcak ve içtenlikleriyle hatırlayacağım. Bir gün yolunuz düşerse ufak da olsa bir şey almadan oradan ayrılmayın.
Feriköy Antika Pazarı Nerede?
Feriköy Antika Pazarı, İstanbul Şişli’de. Antika pazarı haftada bir gün açılır. Her Pazar günü açıktır. Turistlerin de uğrak mekanlarından biridir.
Satıcılar Eşyaları Nasıl Bulur?
Satıcıların birçoğu satacakları eşyaları bulabilmek için farklı şehirleri dolaşıyor, kapı önüne atılan eşyaları topluyor. Birçok eşyanın ise, sahipleri tarafından getirilmesi insanın içini biraz buruklaştırıyor.
Feriköy Antika Pazarı Nasıl Bir Yer?
Pazarda satış yapan antikacıların çoğu yıllardır birbirini tanır. Pazarda alışveriş yapanlar ve satıcılar kocaman bir aile gibidir. Pazarı şaşkın şaşkın dolaşanlar, aradığını bulduğu için sevinenler… Sanki her biri ayrı bir hikayedir.
YAZI ve FOTOĞRAFLAR: FİLİZ TÜLÜ
