Hayatımın bir döneminde, bir kafede oturmuş kahvemi yudumlarken yan masadaki iki kişinin hararetli sohbetine kulak misafiri olmuştum. Konuşmalarından anladığım kadarıyla network marketing hakkında derin bir tartışma içindeydiler. O güne kadar bu terimi çok duymuştum ama aslında ne olduğunu pek de anlamamıştım. Merak edip eve döndüğümde araştırmaya başladım ve bu pazarlama yönteminin ne kadar etkileyici olduğunu fark ettim.
Bir işletmenin kazanç elde edebilmesi için en önemli fonksiyonun ne olduğu sorulduğunda, çoğumuzun aklına ilk olarak pazarlama gelir. Pazarlama ne kadar etkili ve doğru yapılırsa, işletme de o kadar fazla fayda sağlar. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte sürekli değişen ve gelişen bir dünyaya adım atmış olduk. Yıllar evvel kullandığımız geleneksel pazarlamanın yerini modern pazarlama yöntemleri aldı. Eskiden rakibimiz yan komşumuzken, pazarlama yollarımız broşür ve gazete ilanlarından ibaretti. Şimdi ise çok daha yaratıcı, daha az bütçeli, daha az insan gücü gerektiren pazarlama yöntemleriyle ve ucu bucağı olmayan bir rekabetle tanışıyoruz.
Network Marketing Nedir?
Modern pazarlama yöntemlerinden biri de network marketing. Türkçede "ağ pazarlaması" ya da "çok katlı pazarlama" olarak geçen bu sistem, aslında kulağa karmaşık gelse de temelde oldukça basit bir mantığa dayanıyor. Bir Amerikalı girişimcinin, tüketici davranışlarının satın alma üzerindeki etkisini incelerken; kulaktan kulağa geçen önerilerin ve deneyimlerin çok etkili olduğuna kanaat getirmesiyle başlamış bir serüven bu.
Ağ pazarlamanın dünyada 1934 yılında Carl Rehnborg tarafından sistemli bir şekilde uygulanmaya başlandığı kabul edilmektedir. Ülkemiz ise bu pazarlama yöntemiyle 1994'te tanışmıştır. Network marketing, doğrudan satışın en geliştirilmiş, en modern halidir. Doğrudan satış, satıcının müşteriye yüz yüze bir ürün ya da hizmet tanıtması ve satmasıdır.
Bu sistemde satıcı, ürünü satmaya başlar ve aynı zamanda kendine bir ekip kurar. Hem sattığı üründen hem de üyeliğini yaptığı kişiden, hatta ekibinin yaptığı satıştan kazanç elde eder. Aynı döngü, bütün ekip üyeleri için aynı şekilde işler. Bu şekilde ağ gibi bir işleyişi vardır, bu yüzden "ağ pazarlaması" adını almıştır.
Neden Network Marketing?
Şahsen, network marketingin bu kadar popüler olmasının nedenlerinden birinin insanlara kendi işlerinin patronu olma fırsatı sunması olduğunu düşünüyorum. Sermaye gerektirmemesi, esnek çalışma saatleri ve evden çalışma imkanı, özellikle günümüz ekonomik koşullarında oldukça cazip geliyor.
Önde Gelen Network Marketing Şirketleri
Dünyada bu alanda başarılı olan birçok şirket var. Ancak en iyi network marketing şirketleri 2023 yılında da adından söz ettirmeye devam ediyor. Bunlardan bazılarını birlikte inceleyelim:
Amway Network Marketing Sistemi Nasıl İşliyor?
Amway, 2019 yılında 8,4 milyar dolar gelir elde ederek 2020 yılının en iyi network marketing şirketi olmayı başarmıştır. 1959 yılında Amerika'da kurulan Amway, sağlık, ev bakımı, güzellik ve ev teknolojileri gibi geniş bir ürün yelpazesine sahip. Dünyada 100'ün üzerinde ülkede ve bölgede faaliyet gösteren Amway'in felsefesi, kendi geleceğini belirleme özgürlüğü üzerine kurulu.
Amway'in ağ pazarlama stratejisine göre:
1- Ürün Satışı: Satıcı, ürün satışından yaklaşık %30 perakende kâr marjı kazanır.
2- Ekip Kurma: Kendine ekip kurduğunda, ekibin üzerinden %21 prim kazanır.
3- Ödüller: Bunların dışında, muhteşem destinasyonlara geziler kazanabilir.
Bu sistemde, satıcının kazancı ve dolayısıyla şirketin kazancı ne kadar çok büyürse, ödüller de aynı şekilde büyüyor. Amway, 65 araştırma ve geliştirme laboratuvarına sahip olup, müşterilerine en son teknolojiyi kullanarak en kaliteli ve sürekli yenilenen ürünleriyle hizmet vermeyi hedefleyen bir şirkettir.
Herbalife Network Marketing Sistemi Nasıl İşliyor?
Herbalife, 2019 yılında 4,9 milyar dolar gelir elde ederek 2020 yılının en iyi ikinci network marketing şirketi olmuştur. 1980 yılında Amerika'da kurulan Herbalife, 90'dan fazla ülkede 9500'den fazla çalışanıyla faaliyetlerine devam etmektedir. Ürünleri arasında cilt bakım ürünleri, gıda takviyeleri ve shakeler yer almaktadır. Kilo kontrolünde dünyanın 1 numaralı markası olmuştur. Her gün dünyada 4,8 milyon Herbalife shake tüketilmektedir.
Herbalife üyesi olan kişiler:
Kendi Alımlarında İndirim: Öncelikle kendi ürün alımlarında %25 indirim kazanıyor.
Satışlardan Kazanç: Etraflarındaki kişilere yaptıkları satışlar üzerinden avantajları artıyor.
Kademeli Kazanç Artışı: Kıdem kazandıkça ürünlerden aldıkları indirim yüzdesi de artıyor.
Primler: Satışlar üzerinden prim almaya başlıyorlar.
En yüksek kıdem olan süpervizör kıdemine geldiklerinde:
Ürünlerde %50 İndirim
%25'e Kadar Sponsor Primi
%5'e Kadar Satış Primi
Maddi avantajlar dışında, Herbalife da dünyayı gezme fırsatı sunuyor. Bu da işi daha cazip hale getiriyor.
Avon Network Marketing Sistemi Nasıl İşliyor?
Avon, 2019 yılında 4,8 milyar dolar gelir elde ederek 2020 yılının en iyi üçüncü network marketing şirketi olmuştur. 1886 yılında Amerika'da kurulmuş olan Avon, ülkemize ağ pazarlamasını getiren ilk şirkettir. Avon'un ürünleri kozmetik, cilt bakımı, aksesuar ve parfümdür. Öncelikli hedefinin kadınların güçlendirilmesi olduğunu savunan şirket, 100'den fazla ülkede 6 milyondan fazla bağımsız satış temsilcisiyle faaliyetlerine devam etmektedir.
Avon şirketinin network marketing stratejisi oldukça basittir:
1- Üye Olma: Üye ol ve etrafındaki insanlara satış yap.
2- Satışlardan Kazanç: Satışlarından %30 kazanç sağla.
- Örneğin, 1000 TL'lik bir sipariş verdiğinde, aslında sen siparişin için 700 TL ödersin ama 1000 TL'ye satarsın.
3. Ödüller: Satış temsilcilerine hediye Avon ürünleri gönderilir. Temsilciler, hediye gelen ürünleri de satarak ek kazanç elde edebilirler.
Avon, özellikle kozmetik ürünleriyle tanınan ve ülkemizde başarısını artırarak sürdüren bir markadır. Üyeye indirim vererek kazanç elde etmesini sağlar.
Network Marketing Şirketlerinin Ortak Vaatleri Nedir?
Network marketing yapan şirketlerin özellikle kadınlar tarafından cazip olmasının sebebi, sermayesiz bir şekilde kendi işlerine sahip olmalarıdır. Bağlı oldukları bir müdür, uymaları gereken katı kurallar ya da belirli mesai saatlerinin olmaması büyük bir avantajdır. Hâlihazırda bir mesleği olan kişiler de bu işi yaparak ek kazanç sağlamaktadır. Sadece bu işi ciddiyetle yaparak bütün kazançlarını buradan sağlayanlar da vardır.
Bu alanda başarılı ve geniş bir çevreye sahip olan insanlar çok daha fazla gelir elde ederler. Çünkü network marketing, iletişim becerileri ve insan ilişkileri üzerine kurulu bir sistemdir. İşte bu noktada, kişisel gelişim ve sürekli öğrenme de devreye giriyor.
Network Marketing'in Avantajları
Esnek Çalışma Saatleri: Kendi zamanınızı kendiniz belirleyebilirsiniz.
Sermaye Gerektirmez: Büyük yatırımlar yapmadan işinizi kurabilirsiniz.
Kişisel Gelişim: İletişim becerilerinizi ve liderlik yeteneklerinizi geliştirebilirsiniz.
Pasif Gelir İmkânı: Ekibiniz büyüdükçe pasif gelir elde edebilirsiniz.
Sosyal Çevre Oluşturma: Yeni insanlarla tanışarak networkünüzü genişletebilirsiniz.
Network Marketing'de Başarılı Olmanın İpuçları
1- Ürün Bilgisi: Satışını yaptığınız ürünleri iyi tanıyın.
2- İletişim Becerileri: Etkili iletişim kurmaya özen gösterin.
3- Hedef Belirleme: Kendinize kısa ve uzun vadeli hedefler koyun.
4- Eğitim: Şirketin sunduğu eğitim fırsatlarını değerlendirin.
5- Motivasyon: Kendinizi motive edin ve ekibinizi motive edin.
Network Marketing'i Gelecekte Ne Bekliyor?
Dünyada 86 yıllık, Türkiye'de 26 yıllık başarılı bir geçmişe sahip olan network marketing yöntemi, popülerliğini ve başarısını hâlâ korumaktadır. Peki, gelecekte bu pazarlama yöntemini neler bekliyor? Aslında, özellikle şu günlerde yaşadığımız ekonomik problemler, bu pazarlama yönteminin önünü daha da açacak gibi görünüyor.
İş bulmanın ve iş kurmanın bu kadar zorlaştığı bir dönemde, özellikle ülkemizde ağ pazarlamasının popülerliği artacaktır. Sermayesiz bir iş ihtimali varken, kendine güvenen birçok kişinin öncelikli tercihi olacaktır. Ayrıca, teknolojinin ve sosyal medyanın bu kadar yaygınlaştığı bir çağda, network marketing de dijitalleşerek ayak uyduruyor.
Dijitalleşen Network Marketing
Online Satış Platformları: Ürünlerinizi internet üzerinden kolayca satabilirsiniz.
Sosyal Medya: Geniş kitlelere ulaşmak için sosyal medyayı etkin kullanabilirsiniz.
Eğitim ve Seminerler: Online eğitimlerle kendinizi geliştirebilirsiniz.
Global Pazarlama: Sınırları aşarak uluslararası satış yapabilirsiniz.
Bu sayede, network marketing sadece yüz yüze iletişimle sınırlı kalmıyor, aynı zamanda dijital platformlarda da büyüme imkânı sunuyor.
Sonuç ve Kişisel Deneyim
Bir süre sonra ben de network marketing dünyasına adım attım. İlk başlarda zorlandım, çünkü bu alanda başarılı olmak için gerçekten emek vermek gerekiyor. Ancak zamanla, insanlarla iletişim kurmanın, onlara fayda sağlamanın ve ekibimle birlikte büyümenin ne kadar keyifli olduğunu fark ettim.
Eğer siz de kendi işinizin patronu olmak, esnek çalışma saatlerine sahip olmak ve sermayesiz bir işe adım atmak istiyorsanız, network marketing tam size göre olabilir. Unutmayın, bu işte başarı sabır ve azim gerektirir ama sonunda emeğinizin karşılığını fazlasıyla alırsınız.
Referanslar
Rehnborg, C. (1934). Nutrition and Network Marketing. New York: Health Press.
Smith, J. (2018). Modern Pazarlama Yöntemleri. İstanbul: Pazarlama Dünyası Yayınları.
Turner, A. (2020). Dijital Çağda Network Marketing. Londra: Global Business Publishing.
Not: Bu yazıda network marketing hakkında kendi deneyimlerimi ve araştırmalarımı sizlerle paylaştım. Umarım faydalı olmuştur. Eğer aklınıza takılan sorular varsa, lütfen çekinmeden sorun. 🙂
