Çocukların; zihinsel, psikolojik ve bedensel gelişimi için oyunların belirli bir işe yararlılık gösterdiği çeşitli çalışmalarla ve terapi yöntemleriyle kanıtlanmıştır. Bugün oyun terapisi başta olmak üzere pek çok terapi türünde dahi oyunların merkezde olduğu bir bakış açısı yaratılmıştır. Bununla beraber oyunlar sadece psikolojik çözümler için değil, zihinsel çaba ve gelişim için de pek işe yarar yöntemlere konu olmuştur. Bugünkü yazımızda da özellikle zihinsel gelişim için akıl ve zekâ oyunlarının ve bunun bir eğitim olarak yansıması olan akıl ve zeka oyunları eğitiminden bahsedeceğiz.
Akıl ve Zekâ Oyunları Eğitimi Ne İşe Yarar?
Öncelikle eğitiminin kendisinden bahsetmeden önce akıl ve zeka oyunlarının içeriğini biraz açmak gerekiyor. Akıl ve zekâ oyunları, yalnızca çocuklara yönelik olmasa da çoğunlukla çocukların bilişsel ve zihinsel gelişimi ile alakalı görülür. Akıl ve zekâ oyunlarının en büyük faydası, eğlendirme yöntemiyle bilişsel faaliyetleri geliştirmektir. Örneğin; hafıza, öğrenme, karar verme, akıl yürütme, görsel algı, motor becerileri, el-göz koordinasyonu, olasılıkları hesaplama gibi bilişsel yetkinlik ve gelişim isteyen faaliyetler.
Akıl ve zeka oyunları, çocuk gelişimi açısından önemli faaliyetler barındırdığı için MEB müfredatlarında da bulunmaktadır. Bununla birlikte 3-6 yaş aralığındaki çocuklar için de okul öncesi ve okul döneminde akıl ve zekâ yöntemlerini kapsayan pek çok sayıda oyun içerikleri hazırlanmaktadır. Bahsettiğimiz bu durumlar, eğitim döneminde de çocukların oyundan kopmaması ve bir şekilde oyun faaliyetleri içinde bulunmalarına teşvik etmek içindir. Özellikle 3-6 yaş aralığında olan çocukların akıl yürütme ve olasılıkların farkında olmak gibi bilişsel süreçlerde aktif olmaları için bu akıl ve zeka oyunlarına ihtiyaç vardır. Peki hem ebeveynler, hem öğretmenler hem de konunun asıl muhatabı olan çocuklar, akıl ve zeka oyunlarını nasıl ve nereden öğrenebilir?
Akıl ve zekâ oyunları eğitimi, tam olarak zeka ve akıl oyunlarının nasıl ve ne şekilde uygulanabileceğine dair detaylar sunar. Enstitü bünyesinde yer alan akıl ve zeka oyunları eğitimi; eğlendirme yöntemi içeren oyunların, nasıl bilişsel yetkinlik ve becerilerle de ilişkili olduğunu gösteren ders içeriklerine sahiptir. Eğitimin temel faydası, yararlı akıl ve zeka oyunlarının ne olduğunu ve nasıl oynanabileceğini akıcı bir anlatımla aktarmasıdır. Akıl ve zeka oyunları, hem pratik zekayı hem de zihinsel gelişimi yansıtan akla yönelik yetkinlik ve beceriler kazandırmaktadır. Akıl ve zeka oyunları eğitimi de söz konusu bilişsel gelişim konularını içeren zeka oyunlarını kapsamakla birlikte, bu oyunların sosyal ve bilişsel beceriler için neler kazandırdığına dair de bilgileri de içermektedir.
Akıl ve Zekâ Oyunları Eğitimi Kimlere Yönelik?
Akıl ve zeka oyunları eğitimi, en çok çocuklara yönelik olmakla birlikte, akıl ve zeka oyunlarını öğrenmek ve uygulamak isteyenlere de açıktır. Özellikle çocuk gelişimi konusunda bilinçlenmek isteyen ebeveynlerin, hem çocuklarla eğlenceli ve öğretici bir iletişim kurması hem de kendilerine de vakit ayırmaları açısından da alacakları eğitim önemlidir. Bununla birlikte akıl ve zeka oyunlarının çeşitliliğini öğrenmek isteyen ve çocuklar için bu oyunları uygulamak istenen öğretmen ve öğretmen adayları da eğitimi alabilirler. Eğitimi kimler almalı sorusuna topluca yanıt verirsek:
3-18 Yaş Aralığındaki Çocuklar
Öğrenci Koçu
Öğretmenler
Okul Öncesi Öğretmeni ve Çocuk Gelişimciler
Ebeveynler
Sosyal Hizmet Görevlileri
Özel Eğitim Öğretmenleri
Akıl ve Zeka Oyunları Eğitimi Ders İçerikleri Nelerdir?
Akıl ve zeka oyunları eğitiminde; canlı derslerin video tekrarları, ders sunumları ve ders notları vardır. Ders içeriklerinde yer alan her bir oyun, eğitmen tarafından anlatılır ve nasıl bir fayda sağlayacağı aktarılır. Eğitime kayıt olduktan itibaren 60 günlük abonelik süreniz vardır. Ayrıca hafta sonu da sertifikalı sınav uygulaması bulunmaktadır.
Akıl ve zekâ oyunları eğitiminde denk geleceğiniz bazı oyun başlıkları da şunlardır:
Dedektif
Look Look
Bardaklar
Suçlu Kim?
Domino
Sihirli Sayılar
Montessori Matematik
UNO kartları
Nim Oyunu
Piramit
Hedef 5
Sudoku
Yukarıdaki oyunlardan bazılarının oynanış içerikleri de sizin için paylaştık.
Sudoku Oyunu
Sudoku oyunu, Japonya kökenli olduğu varsayılan bir oyundur. Oyunda, bir çeşit bulmaca yöntemi uygulanır. 1'den 9'a kadar olan sayı aralığını yalnızca bir tek kullanma hakkınız vardır. Bir bulmaca tahtasında oynanan oyun, 9 hücreden oluşmaktadır ve satır-sütundan oluşan karelerdeki rakamları da yalnızca bir kere kullanma uygulaması vardır. Sudoku oyununun temel faydası, odaklanma ve olasılıkları düşünerek akıl yürütmektir.
Meta Formül
En faydalı zeka oyunlarından biri olan meta formül, 9 hücreden oluşan bir tahta oyun platformu biçimindedir. Meta formül oyunu, özellikle okul öncesi dönemdeki çocuklara tavsiye edilen, ipuçları vasıtasıyla bulmaca çözümünü eğlendirici bir biçimde sunmaktadır. Oyunda hem pozitif hem de negatif ipuçları vardır ve kitapçık yardımıyla taşların nasıl yerleştirebileceği gösterilmektedir. Meta formül oyunu, seviye seviye zorlaşan bir oyun olmasıyla çocukları ve oynayanları epey terletebilse de akıl yürütme ve kendini ölçme gibi beceriler için net bir fayda sunmaktadır.
Look Look Oyunu
Görsel algı ve hafıza konusunda, pratik fayda odaklı bir oyun olan look look oyunu, bir kutu oyunu biçimindedir. En az 2 en fazla 6 kişi ile oynanan oyun, harflerin ve sayıların ve işaretlerin yazılı olduğu kartlar, look look yazısını oluşturmak için kullanılır. İlk kim look look yazısını tamamlarsa oyunu da o kişi kazanır. Oyun; odaklanma, kendini ölçme, dikkat odaklı bir görsel zekâ oyunudur.
Oyunların daha fazla detayına ulaşmak ve daha fazla sayıda oyunun içeriğine göz atmak için eğitime katılabilirsiniz.
Akıl ve Zekâ Oyunları Eğitiminin Kazanımları
Akıl ve zeka oyunları, ekip ya da bireysel olarak oynanabilecek yöntemlere sahiptirler. Burada önemli olan bir oyun etkinliği vasıtasıyla sosyal veya bilişsel becerileri geliştirme imkânını yakalamaktır. Özellikle gelişim çağının başındaki çocuklar, oyunlar aracılığıyla sosyalleşebilir, kendi potansiyelini ortaya çıkardığı için motive olabilir ve en değerlisi andan keyif olabilir. Çünkü oyun ve bilhassa zeka oyunları, günün sonunda kişinin kendini ölçmesi, sosyalleşmesi, özgüven kazanması ve kendini denemesi içindir. Ayrıca ebeveynlerle ve öğretmenlerle oynanan oyunlar, çocuk ile iletişim kurmak ve pozitif ilişki gelişimi için de fayda sağlayıcı kazanımlara önayak olmaktadır.
