AnasayfaBlogSık Kullanılan Atasözleri ve Anlamları
Kişisel Gelişim

Sık Kullanılan Atasözleri ve Anlamları

05 Şubat 2020
Koyu kahverengi bir yüzey üzerinde bir fincan kahve ve bir kitabın yakın çekimi. Fincan koyu bir sıvıyla dolu ve kitabın kapağında beyaz bir metin var. Fincanın kenarında siyah bir şerit vardır ve kitabın kapağı kapalıdır. Arka plan hafif bulanık ve köşede siyah beyaz bir fotoğraf var. Fincan karanlık yüzeyin kenarında duruyor ve arkasında bir yığın kitap var. Genel görüntü huzurlu bir havaya sahip.
AtasözüAnlamıKullanımı
Acele işe şeytan karışırHızlı ve dikkatsiz yapılan işlerde hata olabileceği ön görülür.Bir işin acele edilmeden düşünülerek yapılması gereken durumlarda kullanılır.
Abanın kıymeti yağmurda bilinirBir şeyin öneminin veya değerinin ancak belirli durumlar ve koşullar altında anlaşıldığıBir şeyin kıymetinin geç anlaşıldığı durumlarda kullanılır.
Acemi katı kapı önünde yük indirirBir işi ehline bırakmalı. Tecrübesiz kişi işin içinden çıkamaz.İşi ehli olmayan kişilere verildiğinde yaşanan sorunları anlatırken kullanılır.
Ağaç yaprağıyla güzeldirÖnceden sahip olduğumuz durumları değerlendirmeli ve onları önemseyerek ekstra çabalara girişmeliyiz.Kişinin kendi değerlerini ve olanaklarını daha çok takdir etmesi gerektiği durumlarda kullanılır.
Besle kargayı oysun gözünüİyilik yapılmasına rağmen, bundan yararlanan kişinin zarar vermesi durumu.İyilik yapılan bir kişi veya durumun beklenmedik bir şekilde olumsuz sonuçlar yarattığı durumları ifade etmek için kullanılır.
Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkarSorunlara rağmen kişinin doğru ve dürüst davranışlar sergileyebileceğiKişinin içinde bulunduğu durum ne olursa olsun dürüst olması gerektiğini ifade ederken kullanılır.
Büyük lokma ye büyük söz söylemeHaddini bil, kapasiteni aşacak büyük laflar etmeKarşımızdakine haddini bilmesi gerektiği durumlarda kullanılır.
Can çıkmayınca huy çıkmazKötü huylu bir insanın huylarını ancak son nefesini vermekle bırakacağıBir kişinin kötü alışkanlıklarının kolay kolay değişmeyeceği durumları anlatmak için kullanılır.
Acı patlıcan kırağı çalmazZorluklarla karşılaşmış ve bu zorlukları atlatmış bir kişi, yeni zorluklarla daha kolay başa çıkar.İnsanların zor durumlar karşısında güçlü durabildiklerini ifade ederken kullanılır.
Boş çuval ayakta durmazBilgisi, yeteneği, deneyimi olmayan kişi, kendini topluma veya iş hayatına ispat edemez.Bir kişinin yetersiz olduğu ve bu nedenle belirli bir durumda başarılı olamayacağı durumlarda kullanılır.

Geçmişten günümüze değin kullanılan atasözleri pek çok durum esnasında kullandığımız, olayları gerçek ifadelerle anlatmaya yarayan sözcükler topluluğudur. Ders vermek veya öğüt vermek amacıyla kullanılırlar. Adı üzerinde olan, atasözleri '' büyüklerin'' sözüdür. Neredeyse hepsi anonimdir. Söyleyeni belli olmasa da tecrübeleri ile konuya nokta atışı yapmayı başaran sözler icat etmişlerdir.

Sıklıkla kullandığımız atasözleri, günlük hayatın vazgeçilmezidir. Yaşanan her olay için bir atasözünün olması daha fazla kullanmamıza da olanak sağlar. Her sorunun ya da her olayın illa bir atasözleri ile cevabı vardır. Atasözleri gelişi güzel kullanmamak gerekir. Olur olmadık her yerde atasözleri kullanılmaz. Atasözleri ve anlamları anlayarak veya bilerek kullanıldığında bir sonuca varılır.

Atasözleri Nedir?

Atasözü nedir? Sorusuna verilebilecek en güzel cevap; öğüt içeren sözler yanıtını verebiliriz. Ayrıca atasözleri, özlü söz veya kısa söylenmesi gereken sözler olarak da bilinir. Atasözleri yaşanılan olay sonrası kısa bir şekilde tamamlamasıdır. Atasözleri herkesin bildiği gibi öyle hemen çıkan sözlerden oluşmamıştır. Zamanla yaşanılan olaylarla birlikte gelişen süreçte atasözleri gelmiştir. Uzun deneyimlerin ardından ve halkın büyük çoğunluğu tarafından benimsenen kalıplaşmış sözler dizesidir.

Atasözleri, bulunduğu toplumun kültür, inanç, düşünce ve duygu yapısını gösterir ya da yansıtır. Atasözü, Türkçede darb – ı mesel, sav ve irsal – i mesel olarak da bilinir. Atasözü yüzyıllar önce belli bir süzgeçten geçerek günümüze kadar ulaşmıştır. Atasözleri sadece bir millete ait değildir. Her milletin veya ırkın, ulusun kendine ait özlü sözleri vardır. Atasözü sadece bir kültür, inanç veya düşünce için kullanılmaz. Aynı zamanda halkın ortak dil zevkini de ortaya çıkarır. Türkçede, biçim ve anlam özellikleri olmak üzere atasözleri ikiye ayrılır.

Biçim özellikleri: Roman, şiir, deneme ve öykü gibi yazıların bir araya gelmesiyle oluşan türlerdir. Biçim özelliklerinde atasözü en fazla iki kelimeden oluşur. Bu tarzda yapılan atasözlerinde duygu ve düşünce tek bir cümleye sığdırılır. Bireyden bireye değişmeyen ve herkes tarafından benimsenen özlü sözlerdir. Toplumun ortak malıdır.

Anlam özellikleri: Atasözleri ve anlamları bir yaşam felsefesi gibidir. Dünya üzerinde bulunan insanların yaşadığı duygular hemen hemen aynı yaşanır. Yani evrensel gibidir. Bu sebeple bazı duygu yüklü olan atasözleri evrensel olarak kabul edilir. Atasözleri ve anlamları bu özellikler bakımından ortak sayılabilir. Kullanıldığı anlam bakımından evrensel olarak gözükür.

Deyimler Nedir?

Deyimler, gerçek anlamı dışında mecazen kullanılan cümleler olarak bilinir. Abartılı veya gerçek anlamı dışında kullanılan kelimelerden oluşur. Deyimler de atasözleri gibi kalıplaşmıştır. Atasözleri ve deyimler ortak buluştuğu nokta ise kısa ve özlü olmasıdır. Atasözleri anlamları, gerçek manada anlaşılırken, deyimlerde daha çok mecazen kullanılır. Atasözleri ve anlamları genelde bir öğüt ya da ders vermek için kullanılır. Deyimler de ise böyle bir zorunluluk yoktur. Daha çok olayı ve kavramları ilgi çekici hale getirmektedir.

En Çok Kullandığımız Atasözleri ve Anlamları

Türkçede yüzlerce atasözleri yer alsa da aralarında bazılarını oldukça fazla kullanıyoruz. Atasözleri, adeta hayatımızın bir parçası haline geldi. Yerinde ve zamanında kullanıldığında gerçek manada anlatmak istediğimizi kısa ve özlü şekilde sunmuş oluyoruz. Atasözleri ve anlamları ne manaya geldiğini bilerek kullanmak daha da önemli. Bu şekilde kullandığımızda daha etkili olur.

  • Acele işe şeytan karışır: Belki de en çok kullanılan atasözlerinden biridir. Acele davranma gibi durumlarda bu atasözü kullanılır. Yaptığımız işlerde acele edersek hata riski ortaya çıkar ve aksilik çıkabilir. Anlamlarına gelmektedir.

  • Abanın kıymeti yağmurda bilinir: Hiç değerini bilmediğimiz veya unuttuğumuz eşyaların zamanı geldiğinde kıymetlendiği ifadeler için kullanılır.

  • Acemi katı kapı önünde yük indirir: İşi alan kişi profesyonel şekilde çalışma yapmaz. İşi yarıda bırakır. Üstüne birde işten sıyrılıp kaçar.

  • Acı patlıcan kırağı çalmaz: Zorluk gören kişiler her şeyin üstesinden gelir. Önceden zorluk gördüğü için yine bir zorlukla karşılaşsa da hemen pes etmez ve mücadele verir.

  • Ağaç yaprağıyla güzeldir: Olumlu ve mutluluk anlarında herkesle paylaşma isteği duyulur

  • Besle kargayı oysun gözünü: İnsanlara iyilik yaparsınız ve yardım edersiniz. Ama iyilik yaptığınız kişi bunun kıymetini bilmez ve siz karşı gelebilir ya da ihanet eder.

  • Boş çuval ayakta durmaz: Bir yere tutunamayan, bir işi beceremeyenler için bu atasözü kullanılır.

  • Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar: İyi bir karaktere sahip olan bireyler önlerine engel çıksa da kötülüklerle karşılaşsalar da her zaman iyilikle ve güzellikle olayları karşılar.

  • Büyük lokma ye büyük söz söyleme: Her ağzımıza geleni söylememek gerekir. Söylenilen gibi her şey doğru çıkmayabilir. Büyük laf ederek büyümeyiz.

  • Can çıkmayınca huy çıkmaz: Bir insanın huyu neyse o şekilde aynı kalır. Değiştirmeye kalkışsanız bile değişmez. Hep aynı kalır.

  • Damlaya damlaya göl olur: Birikim yapmak için az paraya sahip olabilirsiniz. Ancak azar azar biriktirince daha sonrasında çoğalır. Günümüzde oldukça yaygın kullanılan atasözleri ve anlamları olarak bilinir.

  • Denize düşen yılana sarılır: Hiç sevmediğimiz kişileri bile zor zaman arar oluruz. Bir işimiz düştüğünde aramızın iyi olmadığı kişiye bile başvururuz.

  • Dikensiz gül olmaz: İyi ve güzel olan şeylerin içinde illa ufak tefek sıkıntılarda olabilir.

  • Esirgenen göze çöp batar: Daha çok bir eşya alınırken söylenir. Üzerinde çok dururuz ve aman bir şey olmasın diye uğraşırız. Ancak ters teper ve bazen başına gelmeyen kalmaz.

  • Fare çıktığı deliği bilir: Bazı insanlar yaptıkları işleri önceden hesaplar. Halk tarafından bir tepki geldiğinde ne diyeceklerini önceden saptar.

  • Gün doğmadan neler doğar: Hiçbir zaman umudumuzu kaybetmemiz gerekir. Beklenmedik anda karşımıza bir şeyler çıkarabilir.

  • Hazıra dağ dayanmaz: kenarda olan parayı harca harca eninde sonunda biter.

  • Huylu huyundan vazgeçmez: Kişinin taşıdığı bir huy ne ise aynı şekilde devam eder, değiştiremezsiniz.

  • İyilik eden iyilik bulur: İyilik eden kişiler onun karşılığında er ya da geç bir iyilik görür.

  • Sabrın sonu selamettir: Bir derdi sıkıntısı olan kişi eninde sonunda sabrederse tüm dertlerinde kurtulabilir.

  • Minareyi çalan kılıfını hazırlar: Hırsızlık yapan, birinin eşyasını çalan yakalanmamak için önlemini daha önceden almıştır.

  • Laf ile peynir gemisi yürümez: Sürekli konuşmak ile bir yere varılmaz. Konuşmaktan çok icraat yapmak gerekir.

  • Ne ekersen onu biçersin: Hayatta ne yaparsınız onun karşılığını görürsünüz.

  • Öfkeyle kalkan zararla oturur: Birden parlayan insanlar daha sonradan pişman olabilir. Aniden öfkelenince birilerin canını yakabilir veya kırabilir.

  • Zahmetsiz rahmet olmaz: Bir iş veya bir şey başarmak için sıkıntılardan geçmek gerekir. O yol için çaba göstermek gerekir. Emek harcamadan ulaşılmaz.

Atasözleri ve anlamları ile ilgili en çok kullanılanları sıraladık. Anlamları bilerek yerinden kullanmak şimdi sizler için daha kolay olacaktır.

Acele işe şeytan karışır, Hızlı ve dikkatsiz yapılan işlerde hata olabileceği ön görülür, Bir işin acele edilmeden düşünülerek yapılması gereken durumlarda kullanılır, Abanın kıymeti yağmurda bilinir, Bir şeyin öneminin veya değerinin ancak belirli durumlar ve koşullar altında anlaşıldığı, Bir şeyin kıymetinin geç anlaşıldığı durumlarda kullanılır, Acemi katı kapı önünde yük indirir, Bir işi ehline bırakmalı Tecrübesiz kişi işin içinden çıkamaz, İşi ehli olmayan kişilere verildiğinde yaşanan sorunları anlatırken kullanılır, Ağaç yaprağıyla güzeldir, Önceden sahip olduğumuz durumları değerlendirmeli ve onları önemseyerek ekstra çabalara girişmeliyiz, Kişinin kendi değerlerini ve olanaklarını daha çok takdir etmesi gerektiği durumlarda kullanılır, Besle kargayı oysun gözünü, İyilik yapılmasına rağmen, bundan yararlanan kişinin zarar vermesi durumu, İyilik yapılan bir kişi veya durumun beklenmedik bir şekilde olumsuz sonuçlar yarattığı durumları ifade etmek için kullanılır, Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar, Sorunlara rağmen kişinin doğru ve dürüst davranışlar sergileyebileceği, Kişinin içinde bulunduğu durum ne olursa olsun dürüst olması gerektiğini ifade ederken kullanılır, Büyük lokma ye büyük söz söyleme, Haddini bil, kapasiteni aşacak büyük laflar etme, Karşımızdakine haddini bilmesi gerektiği durumlarda kullanılır, Can çıkmayınca huy çıkmaz, Kötü huylu bir insanın huylarını ancak son nefesini vermekle bırakacağı, Bir kişinin kötü alışkanlıklarının kolay kolay değişmeyeceği durumları anlatmak için kullanılır, Acı patlıcan kırağı çalmaz, Zorluklarla karşılaşmış ve bu zorlukları atlatmış bir kişi, yeni zorluklarla daha kolay başa çıkar, İnsanların zor durumlar karşısında güçlü durabildiklerini ifade ederken kullanılır, Boş çuval ayakta durmaz, Bilgisi, yeteneği, deneyimi olmayan kişi, kendini topluma veya iş hayatına ispat edemez, Bir kişinin yetersiz olduğu ve bu nedenle belirli bir durumda başarılı olamayacağı durumlarda kullanılır
atasözleri atasözleri ve anlamları atasözleri anlamları en güzel atasözleri atasözü nedir atasözleri ve deyimler
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Yuvarlak bir tabağın üzerinde duran, içi çay dolu beyaz bir fincanın yakın çekimi. Fincanın etrafı, bir sayfası metinle dolu açık bir kitapla çevrili. Fincanın yan tarafında bir kulp ve yan tarafında dekoratif bir desen var. Tabağın alt kısmında beyaz bir kâğıt üzerine beyaz bir kalemle yapılmış bir bina çizimi bulunmaktadır. Çizim detaylıdır, birkaç penceresi, bir kapısı ve bir çatısı vardır.
Nedir?

Edebi Sanatlar Nelerdir?

04 Şubat 2020
Bu görüntüde kulaklık takan ve elinde açık bir kitap tutan bir kadın görülüyor. Üzerinde beyaz bir bluz ve mavi bir kot pantolon var. Saçları at kuyruğu şeklinde arkaya toplanmış ve yüzünde konsantre bir ifadeyle kitaba bakıyor. Arka planında beyaz bir haç bulunan büyük, kırmızı bir bayrağın yer aldığı beyaz bir duvarın önünde duruyor gibi görünüyor. Bayrak odanın bir köşesine asılmış gibi görünüyor. Kadın ayaklarını iki yana açmış ve kollarını göğsünde kavuşturmuş şekilde duruyor.
Yabancı Dil Eğitimi

En Güzel İngilizce Atasözleri ve Anlamları

09 Mart 2020
Bir kişi ellerini uzatmış, kalp şeklindeki bir nesneyi kavrayarak ayakta durmaktadır. Kalp kameraya yakın tutulmakta ve ellerin parmakları kalbin etrafını sıkıca sarmaktadır. Kişinin yüzü görünmüyor ama yüzünde sakin ve kararlı bir ifade var. Odadaki ışık yumuşaktır ve kalbin renklerini daha canlı hale getirir. Kişi beyaz bir gömlek giymektedir ve arka plan nötr bir gridir. Kalp kırmızıdır ve parlak bir şekilde parlamaktadır ve yüzeyinin dokusu görülebilmektedir. Kişi dümdüz karşıya bakıyor ve kalp gururla önünde tutuluyor.
Nedir?

Empati ile İlgili Sözler

27 Ocak 2021
Bir koridorda yürüyen bir grup insan. Çoğunluğu mavi olmak üzere farklı türde giysiler giymektedirler. Koridor parlak ışıklarla aydınlatılmış, duvarlar ve zemin soluk bir ışık saçıyor. Pembe gömlek giyen bir kişi grubun ortasında, diğerlerinin biraz önünde yürüyor. Başka bir kişi mavi bir gömlek giymiş ve hemen yan taraftadır. Arka planda başka insanlar da var ama bulanık ve seçilmeleri zor. Herkes aynı yöne doğru yürüyor ve koridorda ilerliyor.
Ne Demek?

Anonim Nedir? Ne Demek?

20 Ağustos 2021