Kaçarken Kendine Yakalanmak: Tükenmişlik Sendromu

Stresle başlayan bir hikaye bu. İşe gitmek istememe veya işe gitsen de orada bulunmayı istememe, konsantrasyon bozukluğu, uykusuzluk, her şeyin en ince ayrıntısını düşünme ve bu düşünceler içerisinde boğulmak. İşte size Tükenmişlik Sendromu Belirtileri.

Tükenmişlik Sendromu Nasıl Başlıyor?

Tükenmişlik sendromu aslında bir anda ortaya çıkmıyor. Çıkarsa de değişik türlerde olumsuzlukları içinde barındırıyor. Sırayla başlayan bilişsel, duyusal ve davranışsal boyutlarda yaşanan değişimler kişinin başta kendisine  sonrasında çevresine karşı duyarlılığın azalmasına neden olabiliyor. Tabi ki bu durumun  en önemli nedeni yaşanmışlıklar ve bunun sonucunda elde edinilen deneyimler. 

Peki, yaşanmışlıklar ve deneyimler oluşurken  bu durum tüketici sendromuna giren kişinin kendisinden mi kaynaklanıyor  yoksa bağlantılı olduğu çevreden mi? Genel olarak bakıldığında  birbirine sarmal şekilde bağlıdır bu nedensellik. Öyleyse bu demek oluyor ki tükenmişlik sendromunu içeren çok fazla olasılığı buna neden olarak gösterebiliriz.

Hatta  bu nedenlerden sadece bir tanesi ilk etapta  çok sık olmamakla birlikte kendi düşündüklerimiz ve nasıl algıladığımız olabilir. Örneğin kendimize işyerime ayaklarım zor gidiyor ve hiç huzurum yok deyip bir de hasta numarası yapıp öğlen işe gidiyorsak bir süre sonra bir bakarsanız bu durum alışkanlıklarınız ve eylemleriniz oluvermiş. 

Tükenmişlik Sendromu Nasıl Büyüyor?

Yaşanılan bütün bu duygu durum bozuklukları ve eylemsel olarak kendini göstermesi bizim olaylara bakış açımızı da değiştirebilir. Yani diğer bir ifadeyle bireysel kimi nedenler yüzünden belki de kendi kendini tüketiyor.Tükenmişlik sendromu için çok sık karşılaşılan bir boyut da var. Diyelim ki durum bizden yani bireysel nedenlerden kaynaklanmıyor. Öyleyse sorun ne? Nasıl çoğalıyor bu sendrom? İşte bazı nedenler;

• Örgütün yenilik ve farklılıklarının çalışanlarla yeterince paylaşılmaması
• Adalet algısı noktasındaki ödül ceza sistemlerindeki şeffaflık derecesindeki yetersizlikler 
• İletişim bozuklukları
• Beklentilerin karşılanmaması sonrası yaşanan hayal kırıklığı
• Rol çatışmaları
• Git gide öz saygının ve motivasyonun azalması
• İş yaşam dengesinin şirket tarafından tam olarak desteklenmemesinden kaynaklanan stres ve buna bağlı yaşanan psikolojik problemler 
• Strese bağlı yaşanan hastalıklar
• İş tatminsizliği ve duyarsızlaşmayla birlikte verilen ani tepkiler

Tükenmişlik Sendromunu İle Nasıl Başa Çıkılır?

Tükenmişlik sendromundan kurtulma yolları için bazı önlemler almakla birlikte motivasyonunuzu yükseltecek çalışmalar yapmak zihin ve beden sağlığı açısından oldukça önemli. İşe ilk önce kendimizden başlamalıyız. Öncelikle hayattaki odak noktamızı ve hangi amaca  hizmet  ettiğimizi bilmemiz gerekiyor. Tükenmişlik sendromu için çözümler tabi ki var.

En azından bir spor dalıyla uğraşın. Spor salonlarına gidip sadece fiziksel olarak değil stresinizi azaltmak amacıyla zihinsel olarak enerji depolayın. Bulunduğunuz ortamdaki farklı insanlarla tanışın. Ailenize gereken değeri verin ve onlara yeterince zaman ayırmayı unutmayın. İş ve sosyal çevrenizde yaşamış olduğunuz çatışmalardan kaynaklanan problemlerin bu hayatta yaşanabilecek ihtimaller olduğunu kabullenin ve kendinizi kısmen zihinsel olarak hazırladıktan sonra  bunu ilgili kişilerle konuşmayı deneyin.

Uyku düzeninize dikkat edin. Uğraşmaktan hoşlanacağınız  ilgi alanlarını keşfedin ve birebir içinde olun. Kitap okuma alışkanlığı edinin. Beslenmenize ve giyiminize önem verin. Özetle önce kendinize değer verin.

Tükenmişlik Sendromunu İçin Önlemler

• İşletme yönetimi başta olmak üzere şirket içindeki mevcut insan kaynakları daha değerli ve  verimli hale getirilmeli. 
• İnsanların yaşadığı çeşitli kişisel ve örgütsel problemlerin tespiti daha anlaşılabilir hale gelmeli. 
• Biz kültürünü oluşturarak şirketin bir parçası olduğunu insanların hissetmesi sağlanmalı
• İş yaşam dengesi konusunda gereken destek sağlanarak iş tatminliği arttırılmalı
• Sürekli insanlarla kontak halinde olunmalı
• Takım birliği noktasında ilerleyerek birlikte çalışma becerileri kazandırılmalı 

Tükenmişlik sendromu tedavi edilemeyecek bir sorun değil. Hayat tarzınızda yapacağınız bazı değişiklikler ile üstesinden gelinebilir. 

Yazar: Gürcan Puy