Eskiden Koreliler Ne Giyerdi?

Sizce Koreliler nasıl giyiniyor? Pek çoğumuz Korelilerin giyim kuşamını sevimli veya şık olarak tanımlıyoruz. Hatta çoğumuz Korelilerin giyim tarzını kendi hayatımıza uyarlamaya çalışıyoruz. Peki, Koreliler geçmişte de şimdi giyindikleri gibi mi giyiniyorlardı? Elbette hayır. Giyim tarzımız içinde bulunduğumuz zaman dilimini ve bu zaman diliminde, yaşadığımız toplumun kültürünü yansıtmaktadır. Koreli kadınlar 21. yüzyılda yaz kış demeden mini etek giyseler de 13-14. YY’da bu pek de mümkün olmuyordu. Aynı şekilde günümüz Kore erkeklerinin o, “salaş ve cool ama şık” diye tabir ettiğimiz giyim tarzlarını bir de Coson döneminde hayal edin. 

Özellikle tarihi dizi severlerin de bileceği gibi modern Kore öncesinde, Kore halkı 한복 (hanbok) dediğimiz geleneksel Kore kıyafetini giyerdi. Bu hanbok dediğimiz kıyafet temelde 저고리 (cogori/hem erkekler hem kadınlar giyer), 치마(çima/sadece kadınlar giyer) ve 바지(baci/sadece erkekler giyer) den oluşsa da elbette her kesimin giydiği hanbok aynı değildi.

한복 (Hanbok) Nasıl Bir Kıyafetti?

Eski çağlarda Kore’de sıradan bir kadının giydiği hanbok 저고리(kısa ceket) ve 치마(etek) dan ibaretti. Eski dönemlerde kadınlar kendi ailelerinden olmayan erkeklere yüzlerini gösteremedikleri için dışarı çıkarken başlarından itibaren üstlerine geçirdikleri bir paltoları vardı ve buna 장옷(canğot) denirdi.

Erkeklerin giydiği 저고리 kadınlarınkinden daha uzundu ve 저고리 nin altına giydikleri 바지(pantolon) yi ayak bileklerine şeritlerle bağlarlardı. 저고리 ve 바지 den oluşan hanboğun üstüne 두루마기 (durumagi) denilen uzun paltoyu giyerlerdi. 두루마기esasen erkeklerle özdeşmiş bir kıyafet olsa da kadınlar da giyebilirdi.

Tüm bunlar Kore’nin geleneksel kıyafetinin birer parçasıdır. Koreliler soylusundan köylüsüne hanbok giyerdi eski dönemlerde. Elbette kralın ya da bir alimin giydiği hanbok ile sıradan bir köylünün giydiği hanbok gerek desen, renk ve işleme gerekse kumaş ve kalite olarak birbirinden oldukça farklıydı. Hatta kralların ve kraliçelerin törenlerde ve normal zamanlarda giydikleri hanboklar da çok farklıydı.

Kralların, kraliçelerin ve alimlerin giydikleri hanboğun deseni de oldukça önemliydi. Saray kadınları lotus desenli hanboklar giyerken devlet memurları rütbelerine göre kaplan, turna ve çeşitli efsanevi hayvanların işlendiği hanbok giyerlerdi. Ejderha motifleri ise sadece kralların ve prenslerin giydiği hanboklara işlenirdi.

Düğünlerde ve Yas Törenlerinde Giyilen Hanboklar Farklı Mıydı?

Peki, düğünlerde ve yas günlerinde giyilen hanboklar normal bir günde giyilen hanboklardan farklı mıydı? Elbette öyleydi. 21. yüzyılın Koreli kadınları batı tarzı beyaz gelinlik giyseler de eski zamanların Koreli kadınları düğünlerinde yeşil veya kırmızı renk bir tören kıyafetini tercih ederlerdi ve başlarına mücevherlerle süslü 비녀(binyo/saç tokası) ile 족두리(cokduri/taç) isimli süslü bir taç takarlardı. Damatlarsa takım elbise yerine eflatun veya lacivert bir tören elbisesi giyerdi ve başlarına 사모(samo/tören şapkası) takarlardı.

Peki, yas zamanlarında günümüzdeki gibi siyah takım elbise ve siyah hanbok mu giyerlerdi? Hayır, eskiden yas zamanlarında Koreliler kendirden yapılan saman rengi bir kıyafet giyerlerdi. Erkekler başlarına kenevirden yapılma bir şapka takar; kadınlarsa taktıkları mücevherleri çıkartarak saçlarına kenevirden bir ip takarlardı.

Hadi şimdi de hanbok dışında eski zaman Koresine ait şapka, ayakkabı ve aksesuarları inceleyelim.

Şapkalar

사모(Samo):Resmi törenlerde erkeklerin taktığı iki kanatlı şapka.
유건(Yugon): Konfüçyüs okullarında çalışan bilginlerin taktığı şapka.
정자관(Conğcagvan): Bilginlerin taktığı üç sıralı şapka.
갓(Gat): Coson zamanında soyluların taktığı iki yandan sarkan kayışları olan şapka.

Ayakkabılar

갖신(Gatşin): Deri ayakkabıların genel adıdır. Kendi içerisinde desenlerine ve şekillerine göre farklı çeşitleri vardır. Soylular ve saray ahalisi giyerdi.
미투리(Mituri): Kenevirden yapılan ayakkabıdır. Deri ayakkabıya göre daha demode görünür. Daha kalitelisini soylular giyer ve kalitesiz olanlarını halk giyerdi.
짚신(Cipşin):Hasır ayakkabının genel adıdır. İçerdiği malzemeye göre farklı çeşitleri vardır. Halktan kesimin giydiği ayakkabıdır.
고무신(Gomuşin):1920 lerde giyilmeye başlanmış lastik ayakkabıdır.
나막신(Namakşin):Ahşaptan yapılan bütün sınıftan kadın ve erkeklerin giydiği sokak ayakkabısıdır.

Çeşitli Aksesuarlar

비녀(Binyo): Resmi saç modelleri ya da topuz yapmak için kullanılan saç iğnesidir. Yapıldığı madde takan kadının sosyal sınıfını yansıtır.
댕기(Denğgi): Örülen saçı bağlamak için kullanılan saç bandıdır. Çeşitli işlemeleri ve boyutları vardır.
노리개(Norige):Hanbok eteğine veya cekete asılan püsküllü süstür. Çeşitli taşlardan yapılır ve genellikle yan yana üç tanedir.
주머니(Cumoni): Çok daha öncelerde kullanılan hanboklarda cep olmadığı için çanta misali insanlar yanlarında cumoni denen küçük keseleri taşırdı.

Sizin Fikirleriniz Nelerdir?

Artık eski zamanlarda Korelilerin nasıl giyindiklerine dair bilgi edindiğimize göre;

• Siz eski zamanda Korelilerin sosyal sınıflarına göre giyinmesi hakkında ne düşünüyorsunuz?

• Sizce neden ejderha deseni sadece kral ve prenslerin giysilerine işlenirdi?

• Siz yukarıda anlatılan kıyafet ve aksesuarlardan en çok hangisini giyip denemek isterdiniz?

• Sizce eski zaman Kore kıyafetleri mi şık yoksa günümüzde Korelilerin tercih ettiği giyim tarzı mı daha şık? Bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Asuhan Turhal/Korece Eğitmeni