"Bir dil bir insan, çok lisan çok insan," der atalarımız ve ne kadar da doğru söylerler. Hatırlıyorum da, üniversite yıllarımda bir yaz tatilinde İngilizce öğrenmeye karar vermiştim. O zamanlar internet bu kadar yaygın değildi ve kaynaklara erişimimiz sınırlıydı. Ama bugün, gelişen teknoloji sayesinde evde otururken bile dünyada olup biten her şeyden haberdar olabiliyoruz. Yalnızca haberdar olmakla kalmıyor, birçok ülkeden insanlarla iletişim kurma fırsatı da yakalıyoruz.
Sosyal medya sayesinde, dünyanın neresinde olduğu fark etmeksizin arkadaşlar ediniyor, paylaşımda bulunuyoruz. Çeviri programları ve siteleri sayesinde temel düzeyde iletişim kurmayı başarabilsek de kendimizi derinlemesine ifade edebilmek için mutlaka yabancı dil bilgisine ihtiyaç duyuyoruz. Çünkü gerçek ve sağlıklı iletişim, kişilerin kendini sınırsızca ifade edebilmesi ile mümkün olabilir.
Yabancı bir dil öğrenmeye başlarken ilk yapılması gereken, o dili öğrenmek için sağlam bir sebep geliştirmektir. İyi bir sebebiniz olması uzun vadede motivasyonunuzu artıracaktır. Ben mesela, dünya edebiyatını asıl dilinde okumak ve farklı kültürleri daha iyi anlamak istiyordum. Bu, benim için güçlü bir motivasyon kaynağıydı.
İmkanlar dahilinde bir dil kursu almak işinizi kolaylaştırır. Öğrenme aşamasında nereden başlayacağım sorusuna cevap bulamamak, başlamanın önündeki en büyük engeldir. Eğer kendi kendinize bir yol haritası çizemiyorsanız, size yol gösterecek bir eğitmen kolaylık sağlayacaktır. Şayet vakit problemi yaşıyorsanız, online kursları tercih edebilirsiniz. İstanbul İşletme Enstitüsü üzerinden İngilizce, Almanca, Rusça, Japonca, Korece gibi birçok dil kursu alabilirsiniz.
Yabancı diller en kolay şekilde konuşuldukları ülkelerde öğrenilirler. Çünkü o dili konuşmaktan başka çareniz yoktur ve sürekli pratik yaptığınız için bilgiler hafızanızda kalıcı olarak yer eder. Koşullar uygunsa öğrenmek istediğiniz dilin konuşulduğu ülkede bir dil okulu bulabilir ya da o ülkede turist olarak vakit geçirebilirsiniz.
En kolay dil öğrenme yöntemlerinden biri o dili sıklıkla duymak ve konuşmaktır. Öğrenmek istediğiniz dili özellikle de anadili olarak konuşan bir arkadaş edinmek, dili öğrenmek konusunda büyük kolaylık sağlar. Her gün arkadaşınızla edeceğiniz gündelik sohbetler kısa sürede dile hakimiyetinizi arttıracaktır.
Dil öğrenme sürecinde çok fayda sağlayan yöntemlerden biri de o dilde filmler ve diziler izlemektir. Alt yazılı filmler sayesinde işitsel olarak dile yakınlığınız artırabilir, birçok yeni kelime ve cümle kalıbı öğrenebilirsiniz.
Öğrenmek istediğiniz dildeki şarkıları tercüme etmek, öğrenme yolunda iyi bir adımdır. Her dilde şarkılar, aynı zamanda konuşma kültürünü ve farklı cümle yapılarını yansıtır. Çeviri esnasında Türkçe’de de olduğu gibi devrik cümle yapılarını ve dilin ağırlığını görmeniz mümkün olacaktır.
Kendinize bir kelime defteri oluşturun. Duyduğunuz her yeni kelimeyi anlamı ve telaffuzu ile birlikte not etmek ve zaman zaman bu notlara göz atmak kısa sürede kelime haznenizi genişletecektir.
Basit kitaplar okuyun. Gerekirse çocuk kitaplarından başlayıp, seviyeniz ilerledikçe daha komplike kitaplara geçiş yapabilirsiniz. Kelime hazneniz ve gramer bilginiz kısa sürede pekişecektir.
Özellikle aklınızda tutmakta zorlandığınız veya karıştırdığınız konularda küçük çalışma kartları hazırlayın. Cebinizde taşıyabileceğiniz bu kartlar sayesinde gün içinde tekrar yapma fırsatı bularak bildiklerini pekiştirebilirsiniz.
YouTube videolarını kullanın. Kısa sürede basit düzeyde dil öğretmeyi amaçlayan birçok video bulunuyor. Bu videolar sayesinde dil kursu veya dil okulu olmaksızın başlangıç noktanızı bulabilirsiniz.
Öğrendiklerinizi kendi kendinize sık sık konuşun, kelimeleri bolca telaffuz edin. Böylece hem bilgilerini taze tutmuş hem de telaffuzunuzu geliştirmiş olursunuz.
Yabancı dil öğrenmek için geliştirilmiş uygulamalardan faydalanın. Gramer ve kelime bilgisini geliştirmeyi ve pekiştirmeyi amaçlayan birçok uygulama bulunuyor. Her gün oyun oynar gibi ayıracağınız birkaç dakika sizi büyük ölçüde ilerletecektir.
Telefonunuzun dilini öğreneceğiniz dile çevirin. Bu sizi birçok kelimeyi öğrenmek zorunda bırakacaktır. Ayrıca bilgisayar oyunları da yabancı diller konusunda gelişiminize katkıda bulunur. Çünkü menü veya komutları öğrenmeniz şart olacaktır.
Yabancı dil öğrenmek, iletişime geçebileceğiniz kişi sayısını arttırır. Bu hem kariyer, hem de entelektüel gelişim anlamında büyük bir artı sağlar.
Seyahat etmeniz kolaylaşır. Dilini bildiğiniz ülkelerde kaybolma riskinizin ortadan kalkmasının yanı sıra otel, restoran, tur ve benzeri konularda daha doğru seçimler yapabilir, rezervasyon işlemlerinizi kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz.
Yabancı dil bilgisi kariyerinize büyük katkıda bulunur. İş imkanlarını artırdığı gibi, ücret talebiniz konusunda da yükselme sağlar. Birden fazla dil bilen insanların dil bilmeyen insanlara göre daha yüksek ücretlerle çalıştıkları istatistiksel bir gerçektir.
Yabancı bir dil öğrenmek anadilinizin gelişmesine de katkıda bulunur. Kelime dağarcığınız ve dile hakimiyetiniz gelişir.
Diller kültürlerin en büyük temsilcisidir. Bu yüzden yabancı bir dili öğrenmek aynı zamanda yepyeni bir kültürü tanımaktır.
Farklı diller bilmek uluslararası müzik, film ve edebiyattan alacağınız keyfi arttırır. Eserleri orijinal dillerinde dinlemek, izlemek ya da okumak paha biçilemez bir keyiftir.
Yabancı dil öğrenmek, beyinde konuşma, işitme, öğrenme gibi işlevleri olan birçok bölgeyi harekete geçirerek beyni geliştirir. Başka bir deyişle çok iyi bir beyin egzersizidir ve bunama ihtimalini geciktirir.
Anadiliniz dışında bir dil bilmek dinleme becerilerini geliştirir. Çünkü beyin farklı dillerdeki farklı sesleri ayırt edebilmek için daha fazla efor sarf edecektir.
Dil öğrenmek hafızanızı güçlendirir. Yeni bir dil, aklınızda yer etmesi gereken daha fazla kural ve sözcük anlamına gelir.
Birden fazla dil bilmek, dikkati çoğaltarak aynı anda birden fazla iş yapabilme yetisini geliştirir, aktivasyonu artırır.
Dil öğrenmeye gramerden başlamak zorlayıcıdır. Kelime bilgisi kısıtlıyken öğrenilen gramer kuralları, ne yazık ki yeterince pekiştirilemeyerek unutulmaya mahkum olacaktır. Bu yüzden ilk yapılması gereken o dilde en çok kullanılan 600 kelimeyi belirleyip, anlamlarını ve telaffuzlarını iyice sindirmektir.
500'ü çok kullanılan isimler ve sıfatlar, 100'ü de en çok kullanılan fiillerden oluşan bu 600 kelime bilgisi, gramer bilgisi ile birleşince öğrenme sürecini kısa zamanda oldukça ileri taşır. Başlangıçta sadece bu kelimeleri bir araya getirerek belli cümleleri anlayabilir, dile aşina hale gelebilirsiniz.
İkinci aşamada bu kelime bilgisine gramer kuralları eklemek gerekir. Kaynak kitaplar veya videolardan faydalanarak basit gramer kurallarını öğrenmeye başlayın. Ezberinizdeki kelimeleri bu bilgilerle harmanlayarak kısa sürede basit cümlelerle konuşmaya başladığınız göreceksiniz.
İlerleyen süreçte gramer kulları ve kelime haznesine eklemeler yapmayı ihmal etmeyin. Tüm bunları yaparken bol bol okuyun, konuşun, dinleyin ve yazın. Üç ay gibi bir zamanda sıfırdan başladığınız dil öğrenme sürecinde geldiğiniz noktaya kendiniz bile inanamayacaksınız.
Evde Yabancı Dil Öğrenme Yöntemleri
Günümüzde evde yabancı dil öğrenme yöntemleri oldukça çeşitlendi. İmkanlar dahilinde bir dil kursu almak işinizi kolaylaştırabilir. Ama zaman veya bütçe problemi yaşıyorsanız, kendi kendinize de etkili bir şekilde yabancı dil öğrenebilirsiniz.
Benim deneyimlerime göre, kendi kendine dil öğrenmenin en eğlenceli yollarından biri, o dilde film ve diziler izlemek. Hatırlıyorum, İspanyolca öğrenmeye çalışırken her gün bir bölüm İspanyol dizisi izlerdim. İlk başlarda her şeyi anlamıyordum ama kulak aşinalığım arttıkça cümleleri çözmeye başladım. Alt yazılı filmler sayesinde işitsel olarak dile yakınlığınızı artırabilir, birçok yeni kelime ve cümle kalıbı öğrenebilirsiniz.
Ayrıca, öğrenmek istediğiniz dili özellikle de anadili olarak konuşan bir arkadaş edinmek, dili öğrenmek konusunda büyük kolaylık sağlar. Her gün arkadaşınızla edeceğiniz gündelik sohbetler, kısa sürede dile hakimiyetinizi artıracaktır. Ben, üniversitede Erasmus öğrencisi olan bir Alman arkadaş edinmiştim ve onunla pratik yapmak Almanca'mı ciddi biçimde geliştirdi.
Yabancı dil öğrenirken fayda sağlayacak bazı yöntemler şunlardır:
1- Kendinize bir kelime defteri oluşturun. Duyduğunuz her yeni kelimeyi anlamı ve telaffuzu ile birlikte not etmek ve zaman zaman bu notlara göz atmak kısa sürede kelime haznenizi genişletecektir.
2- Basit kitaplar okuyun. Gerekirse çocuk kitaplarından başlayıp, seviyeniz ilerledikçe daha komplike kitaplara geçiş yapabilirsiniz. Kelime hazneniz ve gramer bilginiz kısa sürede pekişecektir.
3- Öğrenmek istediğiniz dildeki şarkıları tercüme edin. Şarkılar, aynı zamanda konuşma kültürünü ve farklı cümle yapılarını yansıtır. Çeviri esnasında, Türkçede de olduğu gibi devrik cümle yapılarını ve dilin ağırlığını görmeniz mümkün olacaktır.
4- Küçük çalışma kartları hazırlayın. Özellikle aklınızda tutmakta zorlandığınız veya karıştırdığınız konularda küçük çalışma kartları hazırlayın. Cebinizde taşıyabileceğiniz bu kartlar sayesinde gün içinde tekrar yapma fırsatı bularak bildiklerinizi pekiştirebilirsiniz.
5- YouTube videolarını kullanın. Kısa sürede basit düzeyde dil öğretmeyi amaçlayan birçok video bulunuyor. Bu videolar sayesinde dil kursu veya dil okulu olmaksızın başlangıç noktanızı bulabilirsiniz.
Bir diğer faydalı yöntem de, öğrendiklerinizi kendi kendinize sık sık konuşmak, kelimeleri bolca telaffuz etmektir. Böylece hem bilgilerinizi taze tutmuş, hem de telaffuzunuzu geliştirmiş olursunuz. Ben mesela, evde ayna karşısında İngilizce konuşmalar yapardım. İlk başta tuhaf gelse de zamanla akıcılığımın arttığını fark ettim.
Dil öğrenmek için geliştirilmiş uygulamalardan faydalanın. Gramer ve kelime bilgisini geliştirmeyi ve pekiştirmeyi amaçlayan birçok uygulama bulunuyor. Her gün oyun oynar gibi ayıracağınız birkaç dakika sizi büyük ölçüde ilerletecektir. Örneğin, Duolingo veya Memrise gibi uygulamalar bu konuda oldukça etkili.
Telefonunuzun dilini öğreneceğiniz dile çevirin. Bu sizi birçok kelimeyi öğrenmek zorunda bırakacaktır. Ayrıca bilgisayar oyunları da yabancı diller konusunda gelişiminize katkıda bulunur. Çünkü menü veya komutları öğrenmeniz şart olacaktır.
Yabancı Dil Öğrenirken Motivasyonu Artırma Yolları
Yabancı dil öğrenme süreci zaman zaman zorlayıcı olabilir. Dil öğrenirken motivasyonu artırma yolları bulmak bu süreci daha keyifli hale getirebilir. Örneğin, öğrenmek istediğiniz dilde ilginizi çeken konularda içerikler bulmak, motivasyonunuzu yüksek tutacaktır. Ben İtalyanca öğrenirken İtalyan mutfağına olan ilgim sayesinde yemek tarifleri okumak ve denemek beni oldukça motive etti.
Ayrıca, kendi kendine dil öğrenme teknikleri arasında hedefler belirlemek çok önemlidir. Küçük ve ulaşılabilir hedefler koyarak başarı hissini yaşayabilirsiniz. Mesela, haftada 20 yeni kelime öğrenmek veya her gün 10 dakika dil çalışmak gibi hedefler koyabilirsiniz.
Yabancı Dil Öğrenmenin Faydaları Nelerdir?
Yabancı dil öğrenmek, iletişime geçebileceğiniz kişi sayısını artırır. Bu hem kariyer, hem de entelektüel gelişim anlamında büyük bir artı sağlar. Seyahat etmeniz kolaylaşır. Dilini bildiğiniz ülkelerde kaybolma riskinizin ortadan kalkmasının yanı sıra otel, restoran, tur ve benzeri konularda daha doğru seçimler yapabilir, rezervasyon işlemlerinizi kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz.
Yabancı dil bilgisi kariyerinize büyük katkıda bulunur. İş imkanlarını artırdığı gibi, ücret talebiniz konusunda da yükselme sağlar. Birden fazla dil bilen insanların dil bilmeyen insanlara göre daha yüksek ücretlerle çalıştıkları istatistiksel bir gerçektir. Yabancı bir dili hızlı öğrenme sürecini başarıyla tamamlayan bireyler, iş dünyasında rakiplerinden bir adım öne geçerler.
Yabancı bir dil öğrenmek, anadilinizin gelişmesine de katkıda bulunur. Kelime dağarcığınız ve dile hakimiyetiniz gelişir. Diller, kültürlerin en büyük temsilcisidir. Bu yüzden yabancı bir dili öğrenmek aynı zamanda yepyeni bir kültürü tanımaktır. Farklı diller bilmek, uluslararası müzik, film ve edebiyattan alacağınız keyfi artırır. Eserleri orijinal dillerinde dinlemek, izlemek ya da okumak paha biçilemez bir keyiftir.
Yabancı dil öğrenmek, beynin konuşma, işitme, öğrenme gibi işlevleri olan birçok bölgesini harekete geçirerek beyni geliştirir. Başka bir deyişle çok iyi bir beyin egzersizidir ve bunama ihtimalini geciktirir. Anadiliniz dışında bir dil bilmek, dinleme becerilerini geliştirir. Çünkü beyin farklı dillerdeki farklı sesleri ayırt edebilmek için daha fazla efor sarf edecektir.
Kendi Kendine Yabancı Dil Öğrenmek İsteyenlere Tavsiyeler
Kendi kendine yabancı dil öğrenmek isteyenler için birkaç tavsiyem var. Dil öğrenmeye gramerden başlamak zorlayıcıdır. Kelime bilgisi kısıtlıyken öğrenilen gramer kuralları, ne yazık ki yeterince pekiştirilemeyerek unutulmaya mahkum olacaktır.
Bu yüzden ilk yapılması gereken, o dilde en çok kullanılan 600 kelimeyi belirleyip, anlamlarını ve telaffuzlarını iyice sindirmektir. 500'ü çok kullanılan isimler ve sıfatlar, 100'ü de en çok kullanılan fiillerden oluşan bu 600 kelime bilgisi, gramer bilgisi ile birleşince öğrenme sürecini kısa zamanda oldukça ileri taşır. Başlangıçta sadece bu kelimeleri bir araya getirerek belli cümleleri anlayabilir, dile aşina hale gelebilirsiniz.
İkinci aşamada, bu kelime bilgisine gramer kuralları eklemek gerekir. Kaynak kitaplar veya videolardan faydalanarak basit gramer kurallarını öğrenmeye başlayın. Ezberinizdeki kelimeleri bu bilgilerle harmanlayarak kısa sürede basit cümlelerle konuşmaya başladığınızı göreceksiniz.
İlerleyen süreçte, gramer kuralları ve kelime haznesine eklemeler yapmayı ihmal etmeyin. Tüm bunları yaparken bol bol okuyun, konuşun, dinleyin ve yazın. Üç ay gibi bir zamanda sıfırdan başladığınız dil öğrenme sürecinde geldiğiniz noktaya kendiniz bile inanamayacaksınız.
Dil Öğrenirken Kaçınılması Gereken Hatalar
Yabancı dil öğrenirken sık yapılan hatalardan biri de mükemmeliyetçilik tuzağına düşmektir. Başlangıçta her şeyi doğru yapmaya çalışmak, hatalardan korkmak öğrenme sürecini zorlaştırır. Unutmayın, hata yapmak öğrenmenin bir parçasıdır.
Sabırsızlık da bir diğer düşmandır. Her yeni beceri gibi, dil öğrenmek de zaman ve emek ister. Kendinize zaman tanıyın ve küçük adımlarla ilerleyin.
Sonuç
Sonuç olarak, yabancı dil öğrenmek sabır ve emek gerektiren bir süreçtir. Ama doğru yöntemlerle ve motivasyonla bu süreci hem eğlenceli hale getirebilir, hem de hızlandırabilirsiniz. Benim deneyimlerime göre, en önemli şey vazgeçmemek ve sürekli pratik yapmak. Hepimizin farklı öğrenme yöntemleri olabilir; önemli olan kendi yöntemimizi bulup, o yolda ilerlemek.
Eğer evde yabancı dil öğrenme yöntemleri arıyorsanız, yukarıda bahsettiğim teknikleri deneyebilirsiniz. Unutmayın, dil öğrenmek bir yolculuktur ve her adımınız sizi hedefinize biraz daha yaklaştırır.
Kaynakça
Bialystok, E. (2007). "Bilingualism: Consequences for Mind and Brain." Trends in Cognitive Sciences, 11(6), 219-226.
Harmer, J. (2007). The Practice of English Language Teaching. Pearson Longman.
Krashen, S. D. (1982). Principles and Practice in Second Language Acquisition. Pergamon Press.
Ergenç, İ. (2010). Dil Öğrenme Yöntemleri. İstanbul: Dilbilim Yayınları.
Aksan, D. (1998). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
