Türkiye’de kamu kurumlarında, özel sektörde, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütlerinde görev yapan sosyal hizmet uzmanlarına aynı zamanda “sosyal çalışmacı” olarak da ifade edilmektedir. Bu yazımızda sosyal hizmet uzmanlarına yer verdik.
Sosyal Hizmet Uzmanı Nedir?
Sosyal hizmet mesleğinin temsilcisi durumunda olan kişiye sosyal hizmet uzmanı, demokratik ülkelerde toplumun ve insanın gelişmesine, haklar açısı doğrultusunda yaşama kalitesinin daha da yukarılara yükseltilmesine, toplumsal etkileşim çalışmalarını harekete geçirerek bilimsel bir yaklaşım, teknik ve yöntemlerle yardımcı olan, insan ve toplumun kendi yaşamı ve aynı zamanda kaynakları üzerinde ülkenin demokrasi ilkeleri kapsamında denetim sahibi olmasıyla beraber karar vermesini destekleyen, hayat şartlarının gelişmesini sağlayan, insanın ve toplumun üretkenliğini, aynı zamanda yaratıcılığını harekete geçiren bilimsel ve mesleki etik ilke ve sorumluluklara göre uygulamalar yapan nitelik sahibi kişilerdir.
Türkiye’de kamu kurumlarında, özel sektörde, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütlerinde görev yapan sosyal hizmet uzmanlarına aynı zamanda “sosyal çalışmacı” olarak da ifade edilmektedir.
sosyal hizmet kavramı, bir bilim olarak uluslararası sosyal hizmet uzmanları federasyonu, uluslararası sosyal hizmet okulları birliği tarafından şöyle ifade edilmektedir; “sosyal adalet ve insan hakları ilkelerini temel alan; bu doğrultuda sosyal değişimi destekleyen, insanların iyilik durumunun daha da geliştirilmesi için insan ilişkilerinde problem çözmeyi, güçlendirmeyi ve özgürleştirmeyi hedef alan ve bunun için insan davranışıyla beraber sosyal sistemlere yönelik teorilerden faydalanarak insanların çevreleriyle etkileşim noktalarına doğrudan veya dolaylı olarak müdahale eden kişidir." bu kapsamda sosyal hizmet uzmanının oldukça önemli bir mesleğinin olduğunu belirtebiliriz.
Sosyal Hizmet Uzmanı Ne İş Yapar?
Sosyal hizmet uzmanının birçok görev ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu görev ve sorumluluklar aşağıdaki gibidir;
Sosyal hizmet uzmanlarının hastanede çalışmaları halinde bir birime bağlıdırlar.
Sosyal hizmete ihtiyaç duyan hastalar genellikle onkoloji, psikiyatri, acil, fizik tedavi, servisler, klinikler ile diyaliz gibi kısmı ya da tam zamanlı olarak sosyal hizmet uzmanlarının gerek duyulması halinde, hastanede yer alan sosyal çalışmacı sayısına göre planlamayı sorumlu sosyal hizmet birimi yapar.
Sosyal hizmet uzmanı, birim sorumlusunun izni olmadan herhangi bir birimde görevlendirilemezler.
Serviste- klinikte ya da farklı hizmet alanlarında, sosyal çalışmacıların mesleki faaliyetlerini yürütebilmesi adına gerekli koşulları birim sorumluları sağlar.
Sağlık tesislerinde görev yapan sosyal hizmet uzmanı görev tanımında yer alan işlerin takip ve denetimin doğrudan sorumludur.
Diğer sosyal hizmet uzmanlarının görev dağılımını yapar.
Sosyal hizmet uzmanlarının çalışmalarını ilgili mevzuatlar kapsamında yapılmasını sağlar.
Mesleği kapsamında yer alan konularda hasta ve hasta yakınlarına, hastane personeline yönelik eğitim programlarını gerçekleştirir, organize eder ve bunları yürütür.
Sosyal hizmet uzmanı adaylarının staj uygulamalarını koordine eder.
Hastaneye gelen hastaların sosyal hizmet müdahalesine yönelik birim amirleri, sağlık çalışanları ve hastane yöneticileriyle işbirliğinde bulunur.
Gerek görülmesi halinde; hastane konseyi, sağlık kurulu gibi toplantılara katılır.
Sivil toplum kuruluşları ve aynı zaman gönüllülerin katkılarını sağlar ve hizmet çalışmalarını düzenler.
Birimin kayıt, raporlama ve arşiv çalışmalarını düzenler.
Hastanede yer alan sosyal hizmet uzmanı sayısı sekizin altında olması durumunda birim sorumluluğunu, sosyal hizmet uzmanının görevlerine ek olarak yürütür.
Sosyal Hizmet Uzmanı Nasıl Olunur?
Sosyal hizmet uzmanı olabilmek için iyi bir liseden mezun olunmalıdır. Bu lise fen, anadolu ve dengi konumunda özel bir lise olması yeterlidir. Liselerin eşit ağırlık bölümlerinden mezun olunması gerekmektedir. Çünkü üniversite bölüm tercihi eşit ağırlık puan türünden almaktadır. Lise eğitim sonrasında Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından her yıl yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına girilmelidir. TYT sınavından alınabilecek iyi bir puan sonrasında aynı yılda yapılan ve 2. aşama olarak kabul edilen Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavına girilmelidir.
Her iki sınavdan alınabilecek iyi bir puan sonrasında ise üniversitelerin fakülteleri ya da yüksekokulu bünyesinde yer alan sosyal hizmet bölümünü tamamlamak gerekir. Bu eğitimin toplamda 4 yıl devam ettiğini belirtebiliriz. Özellikle teori ve pratik eğitimlerin bir arada verildiğini mesleki yeterliliği elde etmek için yorucu bir lisans eğitim sürecini geride bırakmak gerekiyor. Lisans eğitimi sonrasında kamu kurumlarında veya hastanelerinde görev almak için KPSS/lisans düzeyindeki sınavın ilgili puan türünden iyi bir puan alınması gerekir. Puan sonrasında mesleğe başlanılabilir. Fakat Özel sağlık tesisleri için böyle bir durum yoktur. Mezun olunması halinde özel sağlık tesislerinin talebi doğrultusunda göreve başlanılabilir.