Meslekler

Sosyal Hizmet Uzmanı Nedir? Ne İş Yapar?

Nevzat Yüksel
Güncellendi:
7 dk okuma
Kahverengi saçlı bir kadın beyaz bir zeminde oturmuş, elinde bir kâğıt ve kalem tutuyor. Üzerinde siyah bir kravat ve kâğıdın üzerinde siyah bir harf var. Kâğıdın arka planı beyaz ve kenarlarında siyah bir çerçeve var. Sırtını kameraya dönmüş ve saçlarını at kuyruğu yapmış. Kağıda bakarken sol kolu yüzeyin üzerinde durmaktadır. Kalemi sağ elinde tutuyor ve elindeki işe konsantre olmuş durumda.
Görev TanımıYapılan İşlerNasıl Olunur
Sosyal hizmet uzmanıİnsan ve toplumun gelişmesine, yaşama kalitesinin artırılmasına, toplumsal etkileşim çalışmalarını harekete geçirerek destek verme, hayat şartlarının gelişmesini sağlama, üretkenliği ve yaratıcılığı harekete geçirmeLise eğitimi sonrası TYT ve AYT sınavlarıyla üniversitelerin Sosyal Hizmet Bölümü'ne girme, 4 yıl süren bir lisans eğitimi alınması ve KPSS/lisans düzeyindeki sınavdan iyi bir puan alınması
Sosyal hizmet uzmanı (hastane)Hastaların sosyal hizmet ihtiyaçlarına yanıt verme, hastane personeli, hasta ve hasta yakınlarına eğitim programları düzenleme, staj uygulamalarını koordine etme, toplantılara katılmaLise eğitimi sonrası TYT ve AYT sınavlarıyla üniversitelerin Sosyal Hizmet Bölümü'ne girme, 4 yıl süren bir lisans eğitimi alınması ve KPSS/lisans düzeyindeki sınavdan iyi bir puan alınması
Sosyal hizmet uzmanı (kamu kurumu)Kamu politikalarının oluşturulmasında görev almak, sosyal hizmetlerin koordinasyon ve planlamasını yapmak, raporlama ve arşivleme işlemleri gerçekleştirmek Lise eğitimi sonrası TYT ve AYT sınavlarıyla üniversitelerin Sosyal Hizmet Bölümü'ne girme, 4 yıl süren bir lisans eğitimi alınması ve KPSS/lisans düzeyindeki sınavdan iyi bir puan alınması
Sosyal hizmet uzmanı (sivil toplum örgütü)Proje yönetimi, insan hakları ve sosyal adalet konularında çalışmalar yapmak, gönüllüleri yönetmek, toplum hizmetleri düzenlemekLise eğitimi sonrası TYT ve AYT sınavlarıyla üniversitelerin Sosyal Hizmet Bölümü'ne girme, 4 yıl süren bir lisans eğitimi alınması
Sosyal hizmet uzmanı (yerel yönetimler)Toplum hizmetleri planlama ve uygulama, sosyal politikalar oluşturma, raporlama ve arşivleme işlemleri yürütmeLise eğitimi sonrası TYT ve AYT sınavlarıyla üniversitelerin Sosyal Hizmet Bölümü'ne girme, 4 yıl süren bir lisans eğitimi alınması ve KPSS/lisans düzeyindeki sınavdan iyi bir puan alınması
Sosyal hizmet uzmanı (özel sektör)Çalışanların sosyal hizmet ihtiyaçlarına yanıt verme, eğitim programları düzenleme, sosyal politikalar oluşturma, raporlama ve arşivleme işlemleri gerçekleştirmekLise eğitimi sonrası TYT ve AYT sınavlarıyla üniversitelerin Sosyal Hizmet Bölümü'ne girme, 4 yıl süren bir lisans eğitimi alınması
Sosyal hizmet uzmanı (eğitim kurumları)Öğrenci ve öğretmenlere psikolojik danışmanlık hizmeti verme, sosyal farkındalık projeleri düzenlemek, rehberlik hizmetleri sunmakLise eğitimi sonrası TYT ve AYT sınavlarıyla üniversitelerin Sosyal Hizmet Bölümü'ne girme, 4 yıl süren bir lisans eğitimi alınması
Sosyal hizmet uzmanı (çocuk hizmetleri)Çocukların ihtiyaçlarını karşılamak, eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek, çocuk hakları konusunda farkındalık çalışmaları yapmakLise eğitimi sonrası TYT ve AYT sınavlarıyla üniversitelerin Sosyal Hizmet Bölümü'ne girme, 4 yıl süren bir lisans eğitimi alınması
Sosyal hizmet uzmanı (yaşlı hizmetleri)Yaşlıların sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak, yaşlı bakımevleri ve merkezleriyle koordinasyon, eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapmakLise eğitimi sonrası TYT ve AYT sınavlarıyla üniversitelerin Sosyal Hizmet Bölümü'ne girme, 4 yıl süren bir lisans eğitimi alınması
Sosyal hizmet uzmanı (kadın hizmetleri)Kadınların sosyal, ekonomik ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak, kadına yönelik şiddetle mücadele, cinsiyet eşitliği konularında farkındalık çalışmaları yapmakLise eğitimi sonrası TYT ve AYT sınavlarıyla üniversitelerin Sosyal Hizmet Bölümü'ne girme, 4 yıl süren bir lisans eğitimi alınması
10 satır ve 3 sütunlu tablo
Tüm sütunları görmek için yatay kaydırın →

Türkiye’de kamu kurumlarında, özel sektörde, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütlerinde görev yapan sosyal hizmet uzmanlarına aynı zamanda “sosyal çalışmacı” olarak da ifade edilmektedir. Bu yazımızda sosyal hizmet uzmanlarına yer verdik.

Sosyal Hizmet Uzmanı Nedir?

Sosyal hizmet mesleğinin temsilcisi durumunda olan kişiye sosyal hizmet uzmanı, demokratik ülkelerde toplumun ve insanın gelişmesine, haklar açısı doğrultusunda yaşama kalitesinin daha da yukarılara yükseltilmesine, toplumsal etkileşim çalışmalarını harekete geçirerek bilimsel bir yaklaşım, teknik ve yöntemlerle yardımcı olan, insan ve toplumun kendi yaşamı ve aynı zamanda kaynakları üzerinde ülkenin demokrasi ilkeleri kapsamında denetim sahibi olmasıyla beraber karar vermesini destekleyen, hayat şartlarının gelişmesini sağlayan, insanın ve toplumun üretkenliğini, aynı zamanda yaratıcılığını harekete geçiren bilimsel ve mesleki etik ilke ve sorumluluklara göre uygulamalar yapan nitelik sahibi kişilerdir.



Türkiye’de kamu kurumlarında, özel sektörde, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütlerinde görev yapan sosyal hizmet uzmanlarına aynı zamanda “sosyal çalışmacı” olarak da ifade edilmektedir.

sosyal hizmet kavramı, bir bilim olarak uluslararası sosyal hizmet uzmanları federasyonu, uluslararası sosyal hizmet okulları birliği tarafından şöyle ifade edilmektedir; “sosyal adalet ve insan hakları ilkelerini temel alan; bu doğrultuda sosyal değişimi destekleyen, insanların iyilik durumunun daha da geliştirilmesi için insan ilişkilerinde problem çözmeyi, güçlendirmeyi ve özgürleştirmeyi hedef alan ve bunun için insan davranışıyla beraber sosyal sistemlere yönelik teorilerden faydalanarak insanların çevreleriyle etkileşim noktalarına doğrudan veya dolaylı olarak müdahale eden kişidir." bu kapsamda sosyal hizmet uzmanının oldukça önemli bir mesleğinin olduğunu belirtebiliriz.



Sosyal Hizmet Uzmanı Ne İş Yapar?

Sosyal hizmet uzmanının birçok görev ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu görev ve sorumluluklar aşağıdaki gibidir; 

  • Sosyal hizmet uzmanlarının hastanede çalışmaları halinde bir birime bağlıdırlar.

  • Sosyal hizmete ihtiyaç duyan hastalar genellikle onkoloji, psikiyatri, acil, fizik tedavi, servisler, klinikler ile diyaliz gibi kısmı ya da tam zamanlı olarak sosyal hizmet uzmanlarının gerek duyulması halinde, hastanede yer alan sosyal çalışmacı sayısına göre planlamayı sorumlu sosyal hizmet birimi yapar.

  • Sosyal hizmet uzmanı, birim sorumlusunun izni olmadan herhangi bir birimde görevlendirilemezler.

  • Serviste- klinikte ya da farklı hizmet alanlarında, sosyal çalışmacıların mesleki faaliyetlerini yürütebilmesi adına gerekli koşulları birim sorumluları sağlar.

  • Sağlık tesislerinde görev yapan sosyal hizmet uzmanı görev tanımında yer alan işlerin takip ve denetimin doğrudan sorumludur.

  • Diğer sosyal hizmet uzmanlarının görev dağılımını yapar.

  • Sosyal hizmet uzmanlarının çalışmalarını ilgili mevzuatlar kapsamında yapılmasını sağlar.

  • Mesleği kapsamında yer alan konularda hasta ve hasta yakınlarına, hastane personeline yönelik eğitim programlarını gerçekleştirir, organize eder ve bunları yürütür.

  • Sosyal hizmet uzmanı adaylarının staj uygulamalarını koordine eder.

  • Hastaneye gelen hastaların sosyal hizmet müdahalesine yönelik birim amirleri, sağlık çalışanları ve hastane yöneticileriyle işbirliğinde bulunur.

  • Gerek görülmesi halinde; hastane konseyi, sağlık kurulu gibi toplantılara katılır.

  • Sivil toplum kuruluşları ve aynı zaman gönüllülerin katkılarını sağlar ve hizmet çalışmalarını düzenler.

  • Birimin kayıt, raporlama ve arşiv çalışmalarını düzenler.

  • Hastanede yer alan sosyal hizmet uzmanı sayısı sekizin altında olması durumunda birim sorumluluğunu, sosyal hizmet uzmanının görevlerine ek olarak yürütür.

Sosyal Hizmet Uzmanı Nasıl Olunur?

Sosyal hizmet uzmanı olabilmek için iyi bir liseden mezun olunmalıdır. Bu lise fen, anadolu ve dengi konumunda özel bir lise olması yeterlidir. Liselerin eşit ağırlık bölümlerinden mezun olunması gerekmektedir. Çünkü üniversite bölüm tercihi eşit ağırlık puan türünden almaktadır. Lise eğitim sonrasında Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından her yıl yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına girilmelidir. TYT sınavından alınabilecek iyi bir puan sonrasında aynı yılda yapılan ve 2. aşama olarak kabul edilen Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavına girilmelidir.

Her iki sınavdan alınabilecek iyi bir puan sonrasında ise üniversitelerin fakülteleri ya da yüksekokulu bünyesinde yer alan sosyal hizmet bölümünü tamamlamak gerekir. Bu eğitimin toplamda 4 yıl devam ettiğini belirtebiliriz. Özellikle teori ve pratik eğitimlerin bir arada verildiğini mesleki yeterliliği elde etmek için yorucu bir lisans eğitim sürecini geride bırakmak gerekiyor. Lisans eğitimi sonrasında kamu kurumlarında veya hastanelerinde görev almak için KPSS/lisans düzeyindeki sınavın ilgili puan türünden iyi bir puan alınması gerekir. Puan sonrasında mesleğe başlanılabilir. Fakat Özel sağlık tesisleri için böyle bir durum yoktur. Mezun olunması halinde özel sağlık tesislerinin talebi doğrultusunda göreve başlanılabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Sosyal hizmet uzmanı hangi eğitim seviyesine sahip olmalıdır?

sosyal hizmet uzmanının Eğitim Seviyesi

Sosyal hizmet uzmanları, toplumun ve insanın gelişmesine katkıda bulunan, yaşam kalitesini yükseltmeye çalışan ve bu süreçte bilimsel ve mesleki etik ilke ve sorumluluklara uygun uygulamalar yapan profesyonellerdir. Bu nedenle sosyal hizmet uzmanlarının eğitim seviyesinin yüksek olması önemlidir.

Lisans Düzeyinde Eğitim

Türkiye'de olmak isteyenlerin öncelikle sosyal hizmet bölümünde lisans eğitimi alması gerekmektedir. Sosyal hizmet bölümü, toplumsal sorunlara çözüm üreten, insanların yaşam kalitesini artırmayı amaçlayan ve bu amaç doğrultusunda nitelikli elemanlar yetiştiren bir disiplindir. Lisans eğitimi süresince sosyal hizmet uzmanları, sosyal hizmet teorisi, sosyal politika, sosyal hizmet yöntem ve teknikleri, sosyal araştırma yöntemleri gibi alanlarda bilgi ve beceri kazanır.

Yüksek Lisans ve Doktora Eğitimi

, eğitim seviyesini yükseltmek ve akademik kariyer yapmak isteyenler için yüksek lisans ve doktora eğitimi de önemlidir. Bu düzeyde eğitim alan sosyal hizmet uzmanları, daha derinlemesine bilgi ve deneyim kazanarak, meslekte uzmanlaşır. Ayrıca akademik kariyer hedefleyen sosyal hizmet uzmanları, üniversitelerde öğretim üyesi olarak görev alabilirler.

Mesleki Yetkinlik ve Sürekli Eğitim

Sosyal hizmet uzmanlarının sadece eğitim seviyesine sahip olması yeterli olmamaktadır, aynı zamanda bu alanda sürekli olarak kendilerini geliştirmeleri ve güncel bilgilerle donanmış olmaları gerekmektedir. Bu doğrultuda sosyal hizmet uzmanları, mesleki yetkinliklerini artırabilecek seminer, konferans ve sertifika programlarına katılarak sürekli eğitimlerini sürdürebilirler.

Eğitim Seviyesinin Önemi

Sosyal hizmet uzmanlarının eğitim seviyesi, meslekte başarı ve yetkinlik açısından büyük önem taşımaktadır. Nitelikli ve donanımlı sosyal hizmet uzmanları, toplumun ve insanın yaşam kalitesini yükseltme konusunda daha etkili ve verimli çalışmalar yapabilirler. Ayrıca yüksek eğitim seviyesine sahip sosyal hizmet uzmanları, özel sektörde ve kamuda daha iyi iş imkanlarına sahip olabilirler. Bu nedenle sosyal hizmet uzmanlarının eğitim seviyesi ne kadar yüksek olursa, hem mesleki başarıları hem de topluma katkıları o kadar artacaktır.

Türkiye'de sosyal hizmet uzmanlarına ne tür unvanlar verilmektedir?

Türkiye'deki sosyal hizmet uzmanlarına verilen unvanlar konusunu incelerken, bu meslek grubunun ne kadar geniş bir alanı kapsadığını anlamamız önemlidir. Bu uzmanlar kamu kurumları, özel sektör, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütlerinde görev yapmakta, aynı zamanda 'sosyal çalışmacı' unvanını da taşımaktadırlar.

Sosyal hizmet uzmanlarının mesleki ve etik ilkelere uygun olarak çalışmaları, insan ve toplumun yaşam kalitesini yükseltmekte öncü rol oynamaktadır. Şüphesiz ki, toplumsal etkileşim çalışmalarını harekete geçirerek bilimsel bir yaklaşım uygulayan, insan ve toplumun kendi yaşamı ve kaynakları üzerinde ülkenin demokrasi ilkeleri kapsamında denetim sahibi olmasını destekleyen bu kişiler, sosyal hizmet uzmanı olarak bilinir.

Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu ve Uluslararası Sosyal Hizmet Okulları Birliği tarafından da 'sosyal adalet ve insan hakları ilkelerini temel alan; bu doğrultuda sosyal değişimi destekleyen, insanların iyilik durumunun daha da geliştirilmesi için insan ilişkilerinde problem çözmeyi, güçlendirmeyi ve özgürleştirmeyi hedef alan kişi' olarak tanımlanmaktadır.

Sosyal hizmet uzmanlarının birçok görev ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu görev ve sorumlulukların detayına inersek, maaş alımları kamu ve özel sektör olarak iki farklı başlık altında değerlendirilebilirizi. Bir sosyal hizmet uzmanının maaşı, mesleki tecrübesi, çalıştığı kurum ve coğrafi bölgeye göre farklılık göstermektedir.

Sonuç olarak, Türkiye'deki sosyal hizmet uzmanlarına ' ve İnsan Hakları Savunucusu', 'Toplumsal Gelişim Destekçisi' ve 'Halk Sağlığı İyileştiricisi' gibi unvanlar verilebilir. Bu tanımlamalar, sosyal hizmet uzmanlarının öncelikli olarak toplumsal fayda sağlama ve insan haklarını koruma hedefinde olduklarını vurgulamaktadır.

Sosyal hizmet uzmanlığı mesleği ile ilgili uluslararası tanımlamalar ve farkındalık seviyeleri nelerdir?

Sosyal hizmet uzmanlığı mesleği, Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu ve Uluslararası Sosyal Hizmet Okulları Birliği tarafından tanımlandığı gibi, sosyal adalet ve insan hakları ilkelerini temel alarak sosyal değişimi destekleyen ve insanların iyilik durumunu daha da geliştirmek için çalışan bireyler olduğunu ifade eder. Sosyal hizmet uzmanları, insanlarla ve onların çevreleriyle interaktif bir etkileşim sürecinde, sosyal sistemler ve insan davranışları üzerine teorik bilgi ve uygulamaları kullanarak doğrudan veya dolaylı müdahalelerde bulunur. Bu meslek, toplumun ve insanın gelişmesini, haklar ve yaşam kalitesini yükseltmeyi ve toplumsal etkileşimleri harekete geçirmeyi amaçlar.

Türkiye'de sosyal hizmet uzmanları, kamu kurumları, özel sektör, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütleri gibi birçok alanlarda faaliyet göstermekte ve 'sosyal çalışmacı' olarak ta tanınmaktadır. Bu çerçevede, sosyal hizmet uzmanlarının maaşları özellikle hastaneler gibi iş yerlerinde tecrübe yılı, coğrafi konum, nöbet durumu gibi birçok faktöre bağlı olarak değişmektedir. Kamu hastanelerinde sosyal hizmet uzmanı maaşları genel olarak 4.800 TL'den başlamaktadır ve 7.300 TL'ye kadar çıkmaktadır. Özel sektörde ise maaşlar hastane veya kuruluşun kurumsal kimliği, performansı ve çalışanın mesleki tecrübesi gibi faktörlere bağlıdır ve genelde 4.500 TL ile 7.200 TL arasında değişmektedir.

Sosyal hizmet uzmanlarının görev ve sorumlulukları arasında, insan yaşam kalitesini yükseltme, insan ve toplumun kendi yaşamı ve kaynakları üzerinde demokrasi ilkeleri içerisinde denetim sahibi olmasını destekleme gibi önemli rolleri bulunmaktadır. Dolayısıyla, sosyal hizmet uzmanlık mesleği oldukça önemli bir rol üstlenmektedir ve kişilere hayatlarını geliştirme konusunda yardımcı olur. Bu yazıda verilen bilgiler, sosyal hizmet uzmanlarının toplumda nasıl bir fark yarattıklarını ve bu mesleğin bilinirliğini arttırma fırsatını sunmaktadır.

Sosyal Hizmet Uzmanının Sosyal Çalışma Alanları Nelerdir?

Sosyal Hizmet Uzmanının sosyal çalışma alanları; sosyal hizmet araştırması, çocuk ve aile hizmetleri, çalışma hizmetleri, bireysel hizmetler, sosyal çalışma kuramları, sosyal çalışmacı eğitimi, sosyal çalışma için etik, sosyal çalışma uygulamaları, sosyal hizmetin verimliliği ve sosyal çalışma ve sosyal hizmetlerin yönetimi.

Sosyal Hizmet Uzmanının Sosyal Çalışma Yöntemleri Nelerdir?

1. Sosyal hizmetlerin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi.
2. Sosyal çalışma görüşmeleri.
3. Sosyal çalışma araştırmaları.
4. Grup çalışmaları ve çalıştayları.
5. Çözüm odaklı yaklaşım.
6. Sosyal çalışma konularında eğitim ve danışmanlık.
7. Risk değerlendirme ve planlama.
8. Sosyal çalışma uygulama veya programlarının tasarlanması.
9. Sosyo-ekonomik ve sağlık hizmetleri ile ilgili politika ve yasaların takibi.
10. Sosyal çalışma alanlarında örgütlerin ve kuruluşların incelenmesi.

Sosyal Hizmet Uzmanının Sosyal Çalışma Etik Kuralları Nelerdir?

Sosyal hizmet uzmanlarının etik kuralları genellikle bir profesyonel meslek örgütü tarafından belirlenmiştir. Etik kurallar, sosyal hizmet uzmanlarının çalışmalarını nasıl yürütecekleri, mesleklerinin etik ilkelerini korumak ve kamuya dürüst, dürüst ve arızi hizmet vermek için önlemler almalarını gerektiren kurallardır. Genel olarak, sosyal hizmet uzmanlarının etik kuralları şunları kapsar:

1. İlkelerde Süreklilik: Sosyal hizmet uzmanları, mesleklerinin etik ilkelerini ve prensiplerini korumalıdır ve uygulamalıdır.

2. Yüksek Kalite Standartları: Sosyal hizmet uzmanları, sağlık ve güvenlik koşullarının yanı sıra verdikleri hizmetin yüksek kalite standartlarını korumalıdır.

3. Müşteri Odaklı: Sosyal hizmet uzmanları, müşterilerinin sağlık ve güvenliklerini öncelik olarak korumalıdır.

4. Mesleki Sosyal Sorumluluk: Sosyal hizmet uzmanları, mesleklerinin sosyal sorumluluğunu yerine getirmek için özel tavizleri kullanmamalıdır ve çalışmalarından faydalanan kamuya dürüst, dürüst ve arızi hizmet vermelidir.

5. İşinin Ahlakı: Sosyal hizmet uzmanlarının, mesleklerinin ahlak kurallarını korumaları ve uygulamaları gerekir.

6. Gizlilik: Sosyal hizmet uzmanlarının, müşterilerinin gizliliğini korumaları gerekir.

7. Hukuki Yükümlülükler: Sosyal hizmet uzmanlarının, mesleklerinin hukuki yükümlülüklerini ve mevzuatlarını korumaları ve uygulamaları gerekir.