Bu sabah uyandığınızda ilk ne yaptınız? Muhtemelen her sabah uyandığınızda ne yapıyorsanız onunla güne başladınız. Bugünün diğerlerinden farklı olması için sizin etkiniz dışında bir şey olması gerek çünkü yapılması gerekenleri yapma motivasyonuyla alışkanlıklarınızı bir bir gerçekleştirdiniz. Öyleyse her şey beklendik gelişmeli ve kontrol edilebilir olmalı. Tekrarlayan alışkanlıklar olarak bilinen rutinler, kişilerin iş yapma hızını arttırır, onlara güvenli bir alan yaratır ve gerçekleşmediklerinde huzursuz hissettirmeleri de bu sebepledir. Sürekli döngüler monotonluk yaratır. Bunun dışına çıkılması için ilk önerilen, bu döngüdeki bir sıralamayı değiştirerek rutini kırmak olur.
Monotonluğu Bozmak Neden Önemli?
Olumsuz psikolojik etkilerinin yanında, rutinler beynin gelişimi için de iyi değildir. Beynin yeni tepkiler oluşturmasına izin vermekle kabaca onun canlılığını diri tuttuğumuzu düşünelim. Bu durum ister istemez hayatımızı tekdüzelikten uzaklaştırır, heyecanımızı ve ilgimizi kaybetmememizi sağlar, motivasyonumuzu yükseltir. Bilinçli denemeler sonucu oluşturduğumuz dairesel hayat dizgemiz bizim için mantıksal bütünlük ve anlam taşır. Aslında değiştirilmeleri veya ortadan kaldırılmaları da bu yüzden zordur. Bununla birlikte nörologlar, beyin için zor olanın onu geliştiren şey olduğunu kabul ederler.
Rutinler Bahsettiğimiz Kadar Kötü Mü?
Büyük bir ihtimalle rutinlerle ilgili araştırmalar yaptığınızda bu yazıdaki karamsar havayı göremeyeceksiniz. Fen bilgisi derslerinde, araba kullanma becerisi hakkında öğrencilere bilindik bir örnek verilir. Beyinde davranışı ve alışkanlığı yönetmek için ayrı birimler vardır. Öğrencilere, eğer aktif olarak araba kullanmıyorlarsa ve birkaç deneme sonucu ehliyet almışlarsa bunun beyin için tam olarak edinilen bir beceri olmadığı, ancak bu eylemi sürekli tekrarlı bir şekilde gerçekleştirirlerse bunun öğrenilmiş bir beceri olarak artık beynin farklı bir bölgesiyle yönetilecek olduğundan bahsederler. Bu mantıkla baktığımızda rutinler hayatımızı kolaylaştıran ve koşullarla baş etmemizi sağlayan önemli motivasyon kaynaklarıdır. Kişiye konfor alanı yaratırlar. İşteki ilk günümüzün zorluğunu bir düzene ayak uydurarak ve o düzen içinde kendi çalışma ritmimizi bularak atlatırız.
Bu Zincirini Nasıl Kırarım?
Her gün kullandığınız kahve bardağını değiştirmekle ilgili harcadığınız çaba da farklı deneyimler için ülke değiştirme kararınız da bu zinciri kırmanın bir parçası. Bir alışkanlığı değiştirmek ya da bir rutini kırmak için öncelikle onun büsbütün farkında olmalısınız. Sonrasında adımlarına müdahale edebilir, onu komple ortadan kaldırabilir ya da yerine yeni bir alışkanlık edinebilirsiniz. Kolaymış gibi sıralanan bu çözümler gerçekleşme aşamasında zorlayıcı ve iç bunaltıcı bir hal alabilir. Eğlenceli alternatifler oluşturarak, önceden gidiş yolundan aldığınız puanları sonuca gelindiğinde bonus olarak elde edebilirsiniz.
Sonuç Olarak..
Evet, gündelik işler için ekstra enerji harcamamak bize bir tasarruf sağlar. Peki, buradan arttırdığımız enerjiyle hayatın keyifli bölümlerine daha motivasyonlu bir hale gelir miyiz? Araştırmalar alışılmışın dışına çıkmak ve risk almakla ilgili olarak bu soruya çoğunlukla hayır cevabını veriyor. Tam da burada günlük rutinler hayat tarzının tamamına hükmetmiş oluyor. Yeni başlangıçlar ve büyük geçişler başarı, motivasyon, mutluluk gibi kişisel gelişim yazılarının baş karakterleri için güçlü teşvikler oluşturuyor fakat bu yazı büyük değişimlerden her zaman olumlu sonuçlar çıkması ya da çıkmamasıyla değil sürecin kendisiyle ilgileniyor. İş yerinizdeki çalışma saatlerini değiştiremezsiniz ama işe gidiş yolunuzu değiştirebilir, iş arkadaşlarınızla ilişkilerinize etkide bulunabilir ya da iş değiştirebilirsiniz. Bu öneriler keskin ve üstten görünüyorsa, rutinlerin de kendi içinde barındırdığı keskinlikten ve dışa kapalılıktan kaynaklanıyor olabilir. Ruh ve beden sağlığımız için farklı ve yeni iyileştirici hamleler yapmamız mümkün.
YAZAR: PINAR DAĞUŞAĞI
