Radyoloji hemşiresi; farklı sağlık kurumlarının radyoloji bölümünde görevli, manyetik rezonans, ultrason, röntgen, mamografi, bilgisayarlı tomografi gibi cihazların kullanımı sırasında ve sonrasında görev alan, tanı ve tedavi kapsamında radyoloji bölümüne gelen ve kendi sorumluluğu altında yer alan hastalara bilgi vererek işlem yapan, lisans eğitimini hemşirelik bölümünde tamamlayan sağlık çalışanı olarak tarif edilebilir.
Radyoloji Hemşiresi Nedir?
21. yüzyılın çağdaş görüntüleme yöntemlerinin temelini X- ışınları oluşturmuş ve bu ışınlara 1895 yılında Fizik profesörü Wilhelm Conrad Roentgen tarafından ortaya koyulmuştur. Bu tarih radyoloji çalışmalarının temelini oluşturduğundan dolayı oldukça önemlidir. Daha sonraları ise radyoloji tıp alanında görülmeye başlanmış bilgisayar teknolojilerindeki önemli bazı gelişmelere istinaden 1970’li yıllarda tomografik, ultrasonografi cihazların geliştirilmesi, sonraki yıllarda ise manyetik rezonans görüntüleme aletlerinin ortaya çıkarılması ile radyoloji klinik merkezleri; Hastalıkların saptanmasına varan kadar tedavilerinde de önemli katkıları olmaya başlamıştır. Girişimsel radyoloji kapsamında; radyoloji yöntemlerin rehberliğinde tanı koyulmasına yönelik biyopsi; tedavi amacıyla dekompresyon, taş çıkarılması, drenaj, embolizasyon, stent uygulamaları, dilatasyon, kateter uygulamaları, vaküler ve vasküler olmayan girişimlerin gerçekleştiği alan olarak bilinmektedir.
Girişimsel radyoloji; pekçok cerrahi ve dolayısıyla genel anesteziyi ortadan kaldırması, operasyonun işleminin riskli olduğu zamanlarda vakit kazandırması, operasyon anında kanamayı en aza indirmesi ve timörün boyutunu olabildiğince küçülterek cerrahi işleminin kolaylaştırması nedeniyle tercih edildiğini söyleyebiliriz. Radyolojik işlemlerde insizyon hattının oldukça küçük olması, cerrahi operasyon gerektiren pekçok duruma alternatif bir yol oluşturması, girişimsel çalışmaların aynı anda görüntüleme yapılarak gerçekleştirilmesi ve bu durumdan dolayı işlemlerin başarı oranlarının artması ile beraberinde hastanede kalış süresini azaltmaktadır. Bunun sonucunda daha az maliyetler ortaya çıkmaktadır.
Radyoloji bölümünde görev alan sağlık personellerinden biri de radyoloji hemşireleridir. Radyoloji hemşiresi; farklı sağlık kurumlarının radyoloji bölümünde görevli, manyetik rezonans, ultrason, röntgen, mamografi, bilgisayarlı tomografi gibi cihazların kullanımı sırasında ve sonrasında görev alan, tanı ve tedavi kapsamında radyoloji bölümüne gelen ve kendi sorumluluğu altında yer alan hastalara bilgi vererek işlem yapan, lisans eğitimini hemşirelik bölümünde tamamlayan sağlık çalışanı olarak tarif edilebilir. İşlemlerin çok detay ve özel bakım gerektirdiğinden dolayı bu alanda uzman hekime yardımcı olacak bir profesyonelin olması şarttır.
Radyoloji Hemşiresi Ne İş Yapar?
Radyoloji hemşirelerin birçok görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bunlardan bazı şöyledir;
Mesleği boyunca ortaya çıkan ihtiyaçları, gerçekleştireceği bakım hizmetlerini bilimsel mesleki değerler açısından kanıta dayalı olarak gerçekleştirmek.
Yapılacak işlem öncesinde hastayı ve yakınlarını bilgilendirir ve işlem hazırlar.
Mesleğin kendilerine sağlamış olduğu bilimsel etkinliklere katılır.
Mesleği ile ilgili yönetmelik, mevzuat ve tüzüklerine tamamına uyar ve uygular.
İşlem sonrası ve öncesinde hastanın hayati durumunu takip eder.
Radyoloji odasının güvenliğini ve temizliğini sağlar.
Hastanın mahremiyetini korur ve psikolojik destekte bulunur.
İşlem sırasında ihtiyaç duyulabilecek araç ve gereçleri önceden hazırlar.
Gerek duyulması halinde intravenöz yolu açarak hastaya ilaç verir.
Hastaya yapılacak işlemin doğru bir şekilde değerlendirilebilmesi için uygu pozisyon verir.
Görev yapmış olduğu kurumun ölçme ve değerlendirme kriterleri kapsamında hastayla ilgilenir. İlgili değerlendirme ölçümleri, düşme riski skalası ve değerlendirme skalalarıdır.
Hastanın tıbbi geçmişi hakkında bilgi edinir ve buna yönelik yaklaşımda bulunur.
Hastaya verilen hemşirelik bakımı kalitesini ve bunların sonuçlarını değerlendirir.
Yapılan tıbbi tanı ve tedavi planlamaları uygulamasında; uzman hekim tarafında, acil durumlar dışında yazılı olarak verilen tedavileri gerçekleştirir ve bunları usulüne uygun bir şekilde kaydeder.
Uzman hekim tarafından kullanımı uygun görülen ilaçların; doğru ilaç, doğru doz, doğru hasta, doğru yol, doğru kayıt ve son olarak doğru yanıt ilkesi kapsamında gerçekleştirir.
Verilen tıbbi tedavinin hastaya zarar vermesi düşünülmesi durumunda, hastanın durumu doktora bildirir, doktorun tedavinin yapılmasında ısrar etmesi halinde, konuyu kayıt altına alarak doktorun yazılı istemi üzerine ilgili işlemi uygulamaya devam eder.
Tedavi ve tanı girişimlerinde hasta üzerindeki durumunu takip ederek, istenmeyen durumlarını sonuçların meydana gelmesi halinde ilgili kayıtları tutarak uzman hekime bildirir.
Nöbet teslimi yapacak görevli hemşire gelmeden, hastaya ilişikin ilgili bilgileri hasta başında yazılı ve sözlü olarak teslimini gerçekleştirmeden bölümünden ayrılamaz. Bunun dışında toplu kazalarda ve doğal afet durumlarında radyoloji hemşirelerine olan ihtiyaç ortadan kalkmadan kurumdan ayrılamazlar.
Radyoloji Hemşiresi Maaşları
Radyoloji hemşirelerinin maaş alımlarını hem kamu hem de özel sağlık tesisi olarak ikiye ayırabiliriz. Kamu hastanelerindeki maaş alımları, hastanenin bulunduğu coğrafi bölge, mesleki tecrübe yılı, nöbete kalınması gibi kriterlerle değişmektedir. Kamu sağlık tesislerindeki ortalama maaş alımları 4.500 TL en düşük 4.000 TL en yüksek ise 5.300 TL seviyelerindedir. Örneğin 5 yıllık bir hizmet geçmişi olan 3. coğrafi bölgede yer alan bir sağlık tesisinde, bir ay içinde 2 defa nöbete kalınması halinde alınabilecek maaş 4.800 TL’dir. Evli ve çocuklu olunması halinde ise bu miktarın 5.000 TL kadar çıktığını belirtebiliriz.
Özel sağlık tesislerindeki maaş alımları daha çok mesleki tecrübe yılına, performansa, sağlık tesisinin kurumsal kimliğine göre değiştiğini belirtebiliriz. Ortama maaş alımları 4.200 TL en düşük 3.800 TL en yüksek ise 5.000 TL seviyelerindedir. Örneğin 10 yıllık bir hizmet geçmişi olan sağlık tesisinin, 5 yıllık mesleki tecrübeye ve bir ay içinde 2 defa nöbete kalan radyoloji hemşiresinin alabileceği maaş 4.700 TL civarındadır. Kamu sağlık tesislerinde maaşların yüksek olmasının nedeni ise döner sermayeden gelen gelirlerdir.
Radyoloji Hemşiresi Nasıl Olunur?
Radyoloji hemşiresi olabilmek için iyi bir eğitim geçmişine sahip olunmalıdır. Bu eğitim geçmişi liseden itibaren başlamaktadır. Liselerin sayısal bölümlerinden mezun olunduktan sonra Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından yapılan sınavların ilki olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına girilmelidir. Burada iyi bir puan elde ettikten sonra aynı yıl yapılan ve üniversitelere giriş için ikincisi kabul edilen Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavına girilmelidir. Buradan da alınabilecek iyi bir puan sonrasında ise her iki sınava lise ağırlıklı ortalama puanı da eklenerek üniversitelerin lisans seviyesinde sağlık yüksekokullarında veya fakülteleri bünyesinde bulunan hemşirelik bölümleri tercih edilmelidir.
Toplamda 4 yıl boyunca devam edecek olan bu eğitimin hem teori hem de pratik ağırlıklı olduğunu söyleyebiliriz. İlk 2 yıllık eğim daha çok teori dersleri bulunmaktadır. Sonra ki 2 yıl ise pratik derslerin biraz daha fazla olduğunu belirtebiliriz. Lisans eğitimi sonrasında kamu sağlık tesistelerinde görev alabilmek için KPSS/Lisans ilgili puan türünden sınava girilmeli ve atanarak kurum bünyesinde hizmet içi eğitim kapsamında alınacak eğitimler sonrasında göreve başlanılabilir. Özel sağlık tesislerinde görev alabilmek için herhangi bir sınava gerek yoktur. Fakat özel sağlık tesisinin yapmış olduğu eğitimlere katılmak gerekebilir.
