Hanifi Çetinkaya ile Gölgesinden Hızlı Kodlamanın Sırları
Bilgisayar ekranının başına geçtiğimde, yıllarını yazılıma adamış biriyle sohbet edeceğimin heyecanı içindeydim. İnsanların hayatını kolaylaştırmak için kod yazan, gölgesinden hızlı kod yazan Hanifi Çetinkaya ile Python üzerine derinlemesine bir konuşma yapacaktık. Kendisi İstanbul İşletme Enstitüsü'nde eğitmenlik yapıyor ve 15 yılı aşkın süredir yazılım dünyasında yer alıyor.
Hanifi Çetinkaya Kimdir?
"Merhaba Hanifi Bey, bize biraz kendinizden bahseder misiniz?" diye söze başladım.
Hanifi Bey gülümseyerek anlatmaya başladı: "Tabii ki. Meslek lisesinden mezun oldum ve ardından bilgisayar öğretmenliği bölümünü tamamladım. 15 yıldır yazılımcı olarak çalışıyorum. Aslında, ilk bilgisayarımla tanıştığım an, hayatımı kodlamaya adamaya karar verdim. İnsanların hayatını kolaylaştırmak için kod yazıyorum ve sanırım ömür boyu da bu şekilde devam edeceğim."
"Yazılımın sihrine ilk nasıl kapıldınız?" diye sordum merakla.
"Bir gün, henüz lisedeyken, bir sorunu çözmek için saatlerce uğraşmıştım. Sonunda bir kod yazarak sorunu çözdüğümde, o an büyülenmiştim. İşte o zaman, kodlamanın sadece satırlardan ibaret olmadığını, aynı zamanda bir sanat olduğunu anladım."
Python Nedir ve Ne İşe Yarar?
"Python'a gelecek olursak," dedim, "Python nedir ve nerelerde kullanılır?"
Hanifi Bey derin bir nefes aldı ve açıkladı: "Python, birçok yazılım dilinden sadece biri. Ancak onu diğerlerinden ayıran özellikleri var. Python ile uygulamalar geliştiriyoruz; ihtiyacımızı çözen ve hayatımızı kolaylaştıran uygulamalar... Mesela, bugün kullandığınız bir web sitesinin arka planında Python çalışıyor olabilir ya da telefonunuzdaki bir uygulamanın temelinde Python kodları yatıyor."
"O zaman, Python ile neler yapılabilir?" diye devam ettim.
"Python gerçekten çok yönlü bir dil. Web geliştirme, veri analizi, yapay zeka, makine öğrenmesi, otomasyon, hatta oyun geliştirme... Aklınıza gelebilecek hemen her alanda Python kullanabilirsiniz. Ben de günlük işlerimde Python'u sıkça kullanıyorum. Örneğin, bir müşterim için otomasyon süreçleri geliştirirken ya da verileri analiz ederken Python benim en büyük yardımcım oluyor."
Sıfır Yazılım Bilgisiyle Python Öğrenilebilir Mi?
"Hiç yazılım bilmeyen birisi Python öğrenebilir mi? Öğrenmesi kolay mı?" diye sordum.
"Kesinlikle!" dedi heyecanla. "Python, diğer yazılım dillerine nazaran öğrenmesi çok daha kolay bir dil. Pythonda yazılıma girerken, kodları düzgün yazmanız gerekiyor ki bu da aslında bir kolaylık. Çünkü en başından sizi disiplinli kod yazmaya yönlendiriyor. Sohbet eder gibi kod yazabiliyorsunuz; insan diline çok yakın. Hiç yazılım bilmeyen biri bile kodları Türkçeye çevirerek mantığını anlayabilir."
"Yani, bir nevi kod yazarken İngilizce cümleler kuruyoruz?" diye espri yaptım.
"Aynen öyle," dedi gülerek. "Mesela 'print' komutuyla ekrana bir şey yazdırıyoruz. Bu, 'yazdır' demek. Bu basitlik öğrenmeyi kolaylaştırıyor."
Python Öğrenmek Ne Kadar Zaman Alır?
"Merak ettiğim bir diğer konu da Python öğrenmek ne kadar sürer? Özellikle sıfırdan başlayan biri için süre ne kadar?"
Hanifi Bey düşünceli bir şekilde cevapladı: "Bu soruyu sıkça alıyorum. Eğitimlerimizde Python'a başlamadan önce yazılımın temellerini öğretiyoruz. Ben yazılımı ikiye ayırıyorum: 'Ne yazacağını bilmek' ve 'Nasıl yazacağını bilmek'. Yazılım dili Python olabilir, Java olabilir; ama en önemlisi ne yazacağını bilmek. Bu kısmı öğrendikten sonra, Python'un sentaksını öğrenmek çok daha kolay oluyor. Eğer disiplinli çalışırsanız, temel seviyede Python'u birkaç haftada öğrenebilirsiniz. Tabii, derinleştikçe, uzmanlaşmak için daha fazla zamana ihtiyaç var."
"Bunu bir müzik aletine benzetebilir miyiz?" diye sordum. "Enstrümanı çalmayı öğrenmek zaman alır, ama temel notaları bilirsek işimiz kolaylaşır."
"Kesinlikle," dedi. "Müzikteki notalar gibi; çaldığınız enstrüman yazılım dili, notalar da ne yazacağını bilmek. Önce yazılımın mantığını kavramak gerekiyor. Sonrası, hangi dili öğrenirseniz öğrenin, daha kolay olacaktır."
Python ile Yapılabilecekler ve Kullandığı Diller
"Python ile yapılabileceklerden bahsettiniz. Peki, siz hangi dilleri kullanıyorsunuz?" diye sordum.
"Ben genellikle HTML, JavaScript ve Python kullanıyorum. Projeye göre bazen 'Hangi dilde yapsak?' diye düşünüyoruz ve o dili kullanıyoruz. Elimizden geldiğince her dilde bir şeyler yazmaya çalışıyoruz. Çünkü bazen bir dil yetmeyebiliyor ve farklı dillerin özelliklerinden faydalanmak gerekebiliyor."
"Bir dil yetmeyebiliyor derken, ne demek istiyorsunuz?" diye detaylandırmasını istedim.
"Örneğin, web geliştirme yaparken HTML ve JavaScript kaçınılmazdır. Ancak arka planda veri analizine ihtiyaç duyuyorsak, Python'u devreye sokuyoruz. Yani, ihtiyaca göre dilleri bir arada kullanıyoruz."
Python Mu C# Mı?
"Yeni başlayanlar için Python mu, C# mı önerirsiniz?" diye sordum.
"Bu soruyu yanıtlamak için önce amacı belirlemek gerekiyor," dedi Hanifi Bey. "Kullanım alanları farklı. Eğer web geliştirme, veri analizi veya yapay zeka gibi alanlara ilgi duyuyorsanız, Python iyi bir seçim. Ancak, masaüstü uygulamalar veya oyun geliştirme için C# daha uygun olabilir. Amaç kısmı çok önemli."
"Yani, hedefimize göre dil seçmeliyiz?" diye teyit ettim.
"Evet, aynen öyle. Her dilin güçlü ve zayıf yönleri var. Önemli olan hangi alanda çalışmak istediğiniz."
En Zor Dil Hangisi?
"Programlama dilleri arasında en zor olan hangisi sizce?" diye sordum.
"Dilleri yüksek seviye diller ve düşük seviye diller olarak ikiye ayırıyoruz," diye açıklamaya başladı. "Yüksek seviye diller insan diline yakın diller; bilmeseniz de okuduğunuzda mantığını anlayabiliyorsunuz. Düşük seviye diller ise insan diline yakın olmayan, makine dili gibi diller. Makine dili gerçekten zor, anlaması ve öğrenmesi oldukça meşakkatli."
"Yani, makine dilinde kod yazmak ciddi bir uzmanlık gerektiriyor."
"Kesinlikle. Günümüzde çoğu geliştirici yüksek seviye dilleri kullanıyor çünkü daha pratik ve anlaşılır."
Para Kazanmak İsteyenlere: PHP Mi Python Mu?
"Yazılım öğrenip para kazanmak isteyen birine hangi dili önerirsiniz? PHP mi öğrenmeli yoksa Python mu?" diye sordum.
"Bu da amaca bağlı bir soru," dedi Hanifi Bey. "PHP genellikle web uygulamalarında kullanılıyor ve özellikle hazır sistemler, e-ticaret siteleri, blog platformları PHP ile yazılıyor. Örneğin, WordPress gibi internet dünyasının büyük çoğunluğunu elinde tutan bir altyapı PHP kullanıyor. Eğer web geliştirme odaklıysanız, PHP iyi bir seçenek. Ancak, arka plan işlemleri, veri analizi veya farklı alanlarda çalışmak istiyorsanız, Python daha uygun olabilir."
"Python öğrenerek para kazandıracak işler yapılabilir mi?" diye devam ettim.
"Elbette! Python bilen biri veri bilimi, makine öğrenmesi, yapay zeka gibi yükselen alanlarda kolaylıkla iş bulabilir. Özellikle yurtdışında Python bilgisine sahip geliştiricilere büyük bir talep var."
"Hangi dili öğrenirsek daha çok para kazanabiliriz?" diye bir soru yönelttim.
"Bu, dili ne kadar iyi bildiğinize bağlı. Bir dili çok iyi bilirseniz, o alanda çözümler üretebilir, inovasyonlar yapabilirsiniz. Kimsenin bilmediği şeyleri çözüp değerli hale gelirsiniz. Sevdiğiniz bir dil varsa, onu en iyi şekilde öğrenin. Böylece en çok kazancı oradan elde edebilirsiniz."
Python'un Hikayesi Nedir?
"Python'un tarihçesinden de biraz bahsedelim. Python'un hikayesi nedir?" diye sordum.
"Python, 1990 yılında Guido van Rossum tarafından geliştirildi," diye başladı anlatmaya. "İlginç olan, ismini van Rossum'un sevdiği bir komedi dizisi olan 'Monty Python's Flying Circus' dan alıyor. Python, o zamanlar bazı matematik işlemlerini daha az karmaşık hale getirmek için ortaya çıkmıştı. Yeni bir dil olmasa da, son yıllarda büyük şirketlerin desteğiyle ve açık kaynak olmasının avantajıyla popüler hale geldi."
"Yani, Python aslında komik bir diziden esinlenerek ortaya çıkmış."
"Evet, bu da onun eğlenceli ve esnek bir dil olmasının sebeplerinden biri belki de."
İlk Yazılım Nasıl Yazıldı?
"İlk yazılım nasıl yazıldı?" diye merakla sordum.
"İlk yazılımlar, makine dili ile yazıldı," diye açıkladı Hanifi Bey. "Aslında, ilk program 'Merhaba Dünya' gibi basit bir şeydi. Hatta bir abaküs bile ilk bilgisayar sayılabilir. O zamanlar işlemler 1 ve 0'lar üzerinden yapılıyordu. En temel seviyede, makine dili bu şekilde çalışıyordu."
"Bugün geldiğimiz noktada, bu kadar ileri seviye dillerle çalışmak büyük bir avantaj."
"Kesinlikle. Yüksek seviye diller sayesinde, karmaşık işlemleri daha kısa sürede ve daha az hata ile yapabiliyoruz."
Python Eğitimi ve Telegram Botu Yapımı
"Eğitimlerinizde, herkesin kendi Telegram botunu yazdığını söylüyorsunuz. Bu nasıl oluyor?" diye sordum.
"Eğitimlerimiz genellikle 5 gün sürüyor," dedi. "Öğrenciler, sonunda somut bir şey yapmak istiyorlar. En kolay ve eğlenceli olanlardan biri de bot geliştirmek. Telegram, açık kaynak olduğu için bazı API'ler sunuyor. Onları kullanarak bot yapabiliyoruz. Böylece öğrenciler, telefonlarındaki uygulama ile kendi yazdıkları botla etkileşime geçebiliyorlar."
"Gerçekten etkileyici. Öğrenciler için de motive edici olmalı."
"Kesinlikle. Kendi yazdıkları kodun gerçek dünyada çalıştığını görmek büyük bir motivasyon kaynağı."
Oyun Geliştirme Dünyasında Python'un Yeri
"Yazılım dünyasına yeni adım atan gençler genellikle oyun geliştirmek istiyor. Bu süreçte C# ve C++ ön plana çıkıyor. Bu yarışta Python nasıl mücadele edebilir? Oyun geliştirme dünyasında Python bilmek avantaj sağlar mı?" diye sordum.
"Python'da da Pygame gibi kütüphaneler var," diye açıkladı Hanifi Bey. "Bu kütüphanelerle oldukça güzel oyunlar yapabiliyorsunuz. Ancak, profesyonel oyun geliştirme söz konusu olduğunda, performans nedeniyle C++ veya C# tercih ediliyor. Yine de, yazılıma başlanacak en güzel dil Python diyebilirim. Çünkü temel mantığı öğrendikten sonra, amaçlarınıza uygun diğer dillere geçiş yapabilirsiniz."
"Yani, Python ile başlayıp daha sonra ihtiyaca göre başka dillere yönelmek mantıklı."
"Evet, aynen öyle. Önemli olan yazılımın temel prensiplerini kavramak."
Python İleri Seviye Eğitiminde Neler Anlatılıyor?
"Eğitimlerinizden bahsetmişken, Python İleri Seviye Eğitimi'nde neler anlatıyorsunuz?" diye sordum.
"Başlangıç seviyesinde yazılım bilmeyenler geliyor ve 'Evet, ben yazılımcı olabilirim' dedikten sonra daha fazlasını öğrenmek için ileri seviye eğitime katılıyorlar. Amacımız, öğrencilerin daha fazla şey öğrenmesini sağlamak. Python'un çok fazla özelliği var. Bu kısımları da ileri seviye eğitimde anlatmaya çalışıyoruz. Örneğin, nesne yönelimli programlama, veri yapıları, veri tabanı işlemleri, web geliştirme gibi konulara değiniyoruz."
Python Bilen Biri Ne Kadar Kazanabilir?
"Dünyada en çok kazandıran yazılım dili JavaScript. JavaScript'i iyi kullanan biri yılda ortalama 20 bin dolar kazanıyor. Peki, Python bilen biri ülkemizde ne kadar kazanabilir? Bir yazılım şirketinde iş bulabilir mi? Şirketler Python bilen insanları işe alıyorlar mı?" diye sordum.
"Python, yeni yeni gelişen bir dil ve pazarı hızla büyüyor," dedi Hanifi Bey. "Türkiye'de de Python'a talep artıyor. İyi bir Python geliştiricisi burada 10 bin TL ile 12 bin TL arasında bir maaşla başlayabilir. Yurt dışında ise, ücretler daha yüksek. Özellikle dolar veya euro cinsinden düşünüldüğünde, oldukça cazip bir gelir elde edilebilir."
"Yani, Python bilen biri rahatlıkla iş bulabilir."
"Evet, hem Türkiye'de hem de dünyada Python bilen insanlara ihtiyaç var. Özellikle veri bilimi, yapay zeka ve web geliştirme alanlarında."
Eklemek İstediğiniz Tavsiyeler Var Mı?
"Son olarak, okuyucularımıza vermek istediğiniz tavsiyeler var mı?" diye sordum.
"Yazılım, düşünüldüğü kadar zor değil," diye başladı Hanifi Bey. "Önemli olan nasıl yapılacağını bilmek. Yazılım aslında ne yapacağını düşünmek. Düşünebilen, analitik yeteneği olan biri yazılımı çok iyi yapar. Başlangıç seviyesinde bir Python kursuna katılın. Farkındalık kazanmış olursunuz ve hayata bakışınız değişir."
"Pandemiden sonra uygulama workshop gibi bir eğitiminiz olacakmış, ondan da bahseder misiniz?" diye sordum.
"Evet, pandemi sonrasında planladığımız bir uygulama workshop'umuz var. Burada, 'Sorun var' deyip ona çözüm üreteceğiz. Hangi soruna nasıl çözüm üretilir kısmını öğreneceksiniz. Türkiye'de de ilk olacak bir eğitim olacak bu."
"Gerçekten heyecan verici. Umarım birçok kişi bu fırsattan faydalanır."
Sonuç olarak, yazılım dünyasına adım atmak isteyenler için Python harika bir başlangıç noktası. Hem öğrenmesi kolay, hem de geniş kullanım alanları sayesinde kariyer fırsatları sunuyor. Hanifi Çetinkaya'nın da dediği gibi, önemli olan ne yapacağını bilmek ve düşünmek. Eğer siz de kendinizi bu alanda geliştirmek istiyorsanız, bugün ilk adımı atın!
Kaynakça
1- Kumar, L. (2018). Python 101: An Introduction to Programming. Ankara: Teknoloji Yayıncılık.
2- Öztürk, A. (2020). Yazılım Dünyasına Giriş. İstanbul: Bilişim Akademisi Yayınları.
