Gerontoloji, kelime anlamı olarak “ihtiyar” anlamına gelen Antik Yunanca “geros” kelimesi ve Türkçe “ilim” anlamına gelen “logos” kelimelerinden oluşmaktadır. Türkçe anlamı “Yaşlanma Bilimi” veya “Yaşlılık Bilimi” olarak kabul edilmektedir. Birçok bilim dalını içerisinde barındıran Gerontoloji, hukuktan mimariye, ekonomiden psikolojiye, politikadan sosyolojiye birçok alan ile iç içe yani multidisipliner bir yapıdadır. Bu alanlarla birlikte çalışmalar gerçekleştirir.
Gerontoloji bölümü insanların duymaya alışık olmadığı, bu sebeple ilk duyulduğunda merak uyandıran lisans programları arasındadır. Henüz yeni bir bölüm olduğu için geliştirilmeye açık bir bölüm olarak görülmektedir. 1903’te tıp dalında Nobel Ödülü alan Rus bilim adamı İlya Meçnikov, Gerontoloji terimini ilk defa kullanan kişidir. 1930'lu yıllardan bu yana ABD ve Avrupa'da çeşitli üniversitelerde bilim dalı olarak okutulmaktadır. Ülkemizde ise ilk defa 2006 yılında Akdeniz Üniversitesi; yaşlanma ve yaşlılığı, sosyal bilimler bünyesinde tartışmaya açmış ve ilk Gerontoloji Kürsüsü’nü kurmuştur.
Gerontolojinin ABD ve Avrupa da başlayıp giderek yoğunlaşılan bir dal olmasının başlıca sebebi, sürekli uzayan yaşam süresine bağlı yaşlı nüfusun artışı olarak kabul edilmektedir. İnterdisipliner bir bilim dalı olan Gerontoloji, teorik çalışmaların yanı sıra aynı zamanda uygulamalı bir bilim dalı kabul edilir. Önceliği yaşlıların yaşam koşullarını iyileştirme üzerine koşullanmıştır. Günümüzde yeni teknolojik ve ekonomik gelişmeler Gerontoloji Bölümü'nün bu hedefine yaklaşabilmesi açısından birçok olanağı beraberinde getirmiştir. Gerontoloji bölümünü tercih edebilmeniz için sayısal puan türünde istenen başarı puanına ulaşmanız gerekir.
Gerontoloji Bölümü Nedir?
Gerontoloji tanımı, yaşlılık ve yaşlanmanın bilimi olarak kabul görmektedir. Gerontoloji bölümü ise bu alana nitelikli personel kazandırmayı amaçlayan 4 yıllık bir eğitim programıdır. Uygulamalı birçok dersi ve zorunlu stajı bulunmaktadır. Gerontoloji lisans bölümünden mezun kişilere, gerontolog unvanı verilir. Yaşlılık adına yaşanan problemlere çözüm olabilmek, yaşlıların yaşam kalitesini yükseltebilmek için ülkemizde de 2013 yılından beri gerontologlar yetiştirilmeye başlanmıştır. Henüz ülkemizde yaygınlaşmayan bu bölüm Antalya Akdeniz Üniversitesi, İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi ve Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi bünyesinde lisans programı olarak bulunmaktadır. Huzurevleri, yaşlı bakım merkezleri ve hastanelerde gerontologlara ihtiyaç arttığı için bu programın zamanla daha fazla üniversitede de açılması muhtemel görülmektedir. Bu sayede bölümün tanınma ve tercih edilme oranı da istenen doğrultuda aratacaktır.
Gerontoloji bölümünün nihai amacı, yaşlı bireylerin hayatlarını daha rahat yaşanabilir bir hale getirecek ve problemlerine çözümler üretebilecek öğrencileri yetiştirmektir. Gerontoloji bölümü okumayı düşünen öğrencilerde bazı yeterliliklerin bulunması ve sosyal duyarlılıklarının yüksek olması beklenir. Bu beklentileri bulundurmak mesleğe yatkınlık açısından önemlidir. Çünkü bu bölümün mesleki kısmı yanında sosyal sorumluluk boyutu da bulunmaktadır. Hem mesleki gelişim hem kişisel gelişim bu bölüm içinde senkronize ilerler. Bu nedenle bu bölümü tercih edecek adayların aşağıdaki bazı özellikleri bulundurması daha başarılı ve mutlu bireyler olmalarını sağlayabilir. Aksi halde mesleğiniz ile barışık olamadığınızdan yıpranma yaşayarak kişisel hayatınızda mutsuz olabilirsiniz. Gerontoloji bölümünü tercih edecek adayların sahip olması beklenen başlıca özellikler:
olaylar karşısında sabırlı ve sakin kalabilmek
Yaşlı bireyler ile etkili iletişim kurabilmek
Yaşlı kişiler ile vakit geçirmeyi sevmek
Yaşlıların sık sık oluşabilecek isteklerine karşı sabırlı ve anlayışlı olabilmek
Yaşlı bireylerin yakınlarına gerekli ilgiyi gösterebilmek
Yaşlıların problemlerine uygun ve hızlı çözümler üretebilmek
Yaşlıların boş zamanlarında onlar için en uygun aktiviteleri seçebilmek
Ekip çalışmasına uygun olmak ve gerektiğinde liderlik vasıflarını kullanabilmek
Yaşlılar ile iyi anlaşmak ve onlarla ilgili görevlerde iş yükünü sırtlamaktan kaçınmamak
İlgili eğitim: Liderlik Sertifikası
Gerontoloji İş İmkânları Nelerdir?
Gerontoloji Bölümü okuyan öğrenciler 4 yıllık eğitim süreci sonunda başarılı oldukları takdirde ‘’Gerontoloji Lisans Diplomasını’’ elde edecek ve gerontolog unvanı ile mezun olacaklar. Gerontologlar işleri gereği yaşlıların bulunduğu ortamlarda görev almaktadır. Çalıştıkları yerde hizmete ihtiyaç duyan yaşlı insanlara yardımcı olmak, hayat kalitelerini iyileştirmeye çalışmak, refah seviyelerini yükseltmek için çözüm üretmek, rahat ve güvenilir bir ortam yaratmak gerontologların nihai görevidir. Bu sayede yaşlı bireylerin yaşamlarını daha mutlu ve huzurlu olarak geçirmelerine yardımcı olurlar. Bu bölüm mezunları öncelikle hastanelerin geriatri merkezleri başta olmak üzere yaşlılara hizmet veren birçok sektörlerde gerontolog olarak çalışabilirler. Bu sektörleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Huzurevleri
Yaşlı Bakım Merkezleri
Yaşlı Oteli ve Yaşam Merkezleri
Sivil Toplum Kuruluşları
Özel Şirketler
Araştırma Merkezleri
Gerontoloji Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?
Yaşlı nüfus hızla arttıkça yaşlanan nüfusta yaşlanmayı ve gerekliliklerini, sonuçlarını ve sebeplerini bilen yetkin kişilere olan ihtiyaç da giderek artıyor. İşte bu noktada gerontologlar devreye giriyor. Peki, bu gerontologlar nerede çalışır? Gerontologlara nerede ihtiyaç vardır? Aslında yaşlıların ve yaşlanmanın olduğu her alanda gerontologlara ihtiyaç vardır. Yaşlı deyince insanların aklına gelen yerlerden ilki huzurevleridir.
Gerontologlar huzurevlerinde, yöneticilik konumunda yaşlıların yaşam kalitesini üst seviyelere çıkarmaya çalışır. Ayrıca, kurum personelini yönlendirir ve kurum işleyişindeki düzenlemelerle ilgilenir. Gerontologlara ihtiyaç olan bir diğer çalışma alanı, son zamanlarda sosyal devlet anlayışı içerisinde yapılan çalışmalar neticesinde belediyelerdir. Toplumdaki yaşlıların durumu, yapılması gereken hizmetler, gözlemi ve yaşlılarla iletişimi sağlamak ve yaşlılara yönelik düzenlemeleri gerçekleştirmek adına gerontologlar belediyelerde çalışabilir. Yaşlı turizmi ve sağlık turizmi olarak adlandırılan ve son zamanlarda rağbet gören yeni bir sektörde de gerontologlara iş istihdamı oluşmaktadır.
Gerontologlar, yaşlı veya sağlık turizmi sektöründeki firmalarda; yabancı yaşlının gelmesi, işlemleri ve ülkeden çıkışına kadar olan tüm süreçlere dahil olmaktadır. Ayrıca yaşlılar için teknoloji üreten daha doğrusu geronteknoloji ürünleri üreten şirketlerde de gerontologlara ihtiyaç artmaktadır. "Geronteknoloji" kavramı; gerontoloji ve teknoloji bilimlerinin birleşmesinden oluşan ve yaşlı insanlara yönelik yeni ürün ve servislerin dizayn edilmesini ifade eden bir kavramdır. Yaşlılık ve inovasyon birleşiminin yaratıcı bir sonucudur. Ayrıca eğitmenlik alanına yönelmek isteyen gerontoloji mezunları, gerekli şartları sağlayarak akademisyenlik yapabilir, eğitim alanında da çalışabilirler.
Gerontoloji Dersleri Nelerdir?
Aşağıdaki Gerontoloji dersleri, 2020 İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Gerontoloji Bölümü dersleri temel alınarak hazırlanmıştır. Bu bölümü tercih eden adayların göreceği başlıca dersler şunlardır:
Türk Dili
Atatürk ilkeleri ve İnkilap Tarihi
Güzel Sanatlar
Gerontolojiye Giriş
Biyolojik Yaşlanma Teorileri
Sosyolojik Yaşlanma Teorileri
İstatistik
Sosyal Eşitsizlik ve Tabakalaşma
Yaşlılarda Serbest Zaman
Felsefe
Sağlık Ekonomisi
Yaşam Boyu Gelişim Psikolojisi
Ticaret, İletme ve Vergi Hukuku
Anatomi ve Yaşlılık Fizyolojisi
Kalitatif Araştırma Metotları
Sağlık Kurumları Yönetimi
Yaşlılık Hastalıkları
İş Hukuku
Kuşaklararası İlişkiler
Bakıma Muhtaçlık ve Yaşlı Bakımı
Engelli Yaşlılarda Spor ve Yaşam Kalitesi
Yaşam Süreci İçinde Kişilik Gelişmeleri
Aktif ve Başarılı Yaşlanma
Mesleki Denetim ve Raporlama
Geronteknoloji
Geronörodavranış Bilimi
Gerontolojide Mesleki Uygulama
Gerontoloji Taban Puan ve Sıralama
Gerontoloji bölümü ülkemizde yaygınlık kazanan bir alan olmadığı için henüz her üniversitede mevcut bir lisans programı değil. 2020 YKS tercih kılavuzuna göre devlet üniversitelerindeki Gerontoloji bölümü için oluşan taban puan ve sıralamalar şu şekilde:
Akdeniz Üniversitesi (Antalya): taban puan: 253,09601 / sıralama: 329849
İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa: taban puan: 250,84765 / sıralama: 339513
Muş Alparslan Üniversitesi: taban puan ve sıralama oluşmadı.
