Hayatımın bir döneminde, uzun yıllar emek verdiğim bir şirkette çalışıyordum. Başlarda her şey yolundaydı; işimi severek yapıyor, ekip arkadaşlarımla uyum içinde çalışıyordum. Ancak zamanla bazı şeyler değişmeye başladı. Maddi tatminsizlik ve yönetimle yaşadığım sorunlar beni ciddi anlamda düşündürmeye başlamıştı. Bu süreçte, "İstifa etmeden önce bilmeniz gerekenler" üzerine yoğun bir araştırma yapma ihtiyacı hissettim.
İş Yerinde Beklentiler ve Gerçekler
Çalışanların iş yerinden beklentileri genellikle iki ana başlık altında toplanır: maddi ve manevi beklentiler. Maddi beklentiler arasında ücret, sosyal haklar ve iş ile ücret arasındaki orantı yer alırken, manevi beklentiler ise takdir görmek, iş ortamının huzurlu olması ve kariyer gelişimi gibi unsurları içerir.
Bir keresinde, yakın bir arkadaşım iş yerinde mobbing nasıl kanıtlanır sorusuyla bana gelmişti. Yaşadığı sıkıntılar onu istifa noktasına getirmiş, ancak kıdem tazminatını kaybetmek istemiyordu. Ona bu süreçte destek olmaya çalıştım ve birlikte çözüm yolları aradık.
İstifaya Zorlayan Ana Sebepler
Çalışanları istifaya sürükleyen birçok faktör bulunmaktadır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
Bireysel Hayatındaki Değişiklikler
Taşınma zorunluluğu
Sağlık sorunları
İş Yerindeki Yapısal Değişiklikler
Şirketin taşınması
Organizasyonel değişiklikler
Psikolojik Yıldırma (Mobbing)
Sürekli eleştiri
Dışlanma
Şirket Politikalarındaki Belirsizlik
Net olmayan hedefler
Sürekli değişen kurallar
İletişim Sorunları
Yöneticilerle anlaşmazlıklar
Ekip içi çatışmalar
Kariyer İlerleme Olanaklarının Olmaması
Terfi imkanının bulunmaması
Gelişim fırsatlarının kısıtlılığı
Maddi Tatminsizlik
Ücretin piyasa koşullarının altında kalması
Ekonomik beklentilerin karşılanamaması
Bir başka arkadaşım da iş değiştirme kararı nasıl verilir konusunda benden tavsiye istemişti. Uzun süredir terfi bekliyordu ancak şirketinde yükselme şansı olmadığını fark etmişti. Ona, iş yerinde yükselme şansı yoksa ne yapmalı sorusunu kendine sormasını ve buna göre hareket etmesini önerdim.
İstifa Kararı Vermeden Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler
İstifa etmek kolay bir karar değildir. Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır sorusu da bu noktada önem kazanır. Çünkü istifa etmek, genellikle kıdem tazminatından vazgeçmek anlamına gelir. Bu yüzden şu adımları gözden geçirmek faydalı olabilir:
Durumu Analiz Edin: Sorunun kaynağını belirleyin. Yöneticilerle iletişim kurma yolları arayarak sorunu çözmeye çalışın.
Profesyonel Destek Alın: Gerekirse bir insan kaynakları uzmanıyla veya hukuk danışmanıyla görüşün.
Alternatifleri Değerlendirin: İç transfer imkanlarını veya farklı pozisyonları araştırın.
Finansal Durumu Gözden Geçirin: İstifa sonrası maddi durumunuzu planlayın. Maddi tatminsizlik nasıl giderilir üzerine düşünün.
Yeni İş Arayışına Başlayın: İş ilanlarını inceleyin, bağlantılarınızı harekete geçirin.
Geçmişte, bu adımları izleyerek daha sağlıklı bir karar verdiğim bir dönem olmuştu. İş yerinde motivasyon nasıl artırılır sorusunun cevabını ararken, aslında sorunun büyük ölçüde içsel olduğunu fark ettim.
Mobbing ile Başa Çıkma Yolları
Eğer psikolojik yıldırma ile karşı karşıyaysanız, öncelikle durumu belgeleyin. E-posta yazışmaları, toplantı notları gibi kanıtlar toplayın. Ardından, durumu üst yönetimle veya insan kaynaklarıyla paylaşın. Çözüm sağlanamıyorsa, yasal yollara başvurma hakkınız olduğunu unutmayın.
Bir makalede okumuştum: "Mobbing, çalışanların psikolojik ve fiziksel sağlığını olumsuz etkileyen ciddi bir sorundur" (Kaynak: Türkiye İnsan Yönetimi Derneği). Bu yüzden, bu tür durumlarda sessiz kalmamak gerekiyor.
Şirket Politikalarındaki Belirsizlik ve Düzensizlik
Şirketinizde sürekli değişen politikalar ve belirsizlikler varsa, bu durum motivasyonunuzu olumsuz etkileyebilir. Bu noktada, yöneticilerle açık bir iletişim kurmak ve beklentilerinizi net bir şekilde ifade etmek önemlidir.
Geçmişte, bu tür bir durumla karşılaştığımda, yöneticimle bire bir bir toplantı talep ettim. Sorunları ve çözüm önerilerimi paylaştım. Sonuç olarak, bazı iyileştirmeler yapıldı ve iş ortamı daha katlanılabilir bir hale geldi.
Diğer Çalışanlar veya Yöneticiler ile Geçinememe
İş yerindeki ilişkiler, çalışma hayatının önemli bir parçasıdır. Eğer ekip arkadaşlarınızla veya yöneticilerinizle ciddi uyumsuzluklar yaşıyorsanız, bu durum iş performansınızı ve psikolojinizi olumsuz etkileyebilir.
Bu durumda:
Açık İletişim Kurun: Sorunları doğrudan ve yapıcı bir şekilde ifade edin.
Empati Yapın: Karşı tarafın bakış açısını anlamaya çalışın.
Profesyonel Davranın: Kişisel duygularınızı kontrol etmeye çalışın.
Maddi Tatminsizlik ve Kariyer İlerleme Olanakları
Eğer piyasa koşullarına göre daha düşük bir ücret alıyorsanız veya kariyerinizde bir tıkanıklık hissediyorsanız, bu durum sizi yeni arayışlara yönlendirebilir. Bu noktada, sektör araştırması yapmak ve kendinizi geliştirmek için eğitimler almak faydalı olacaktır.
Bir keresinde, sektörde benimle benzer pozisyonda olan kişilerin daha yüksek ücretler aldığını fark ettim. Bu durum beni harekete geçirdi ve iş değiştirme kararı nasıl verilir sorusuna yanıt aradım. Sonuç olarak, daha iyi bir teklif aldığım bir şirkete geçiş yaptım.
İstifa Sonrası Süreç ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
İstifa etmeye karar verdiyseniz, şu noktaları göz önünde bulundurun:
Resmi Süreçleri Takip Edin: İstifanızı yazılı olarak ve uygun bir dille yönetime bildirin.
Profesyonelliği Elden Bırakmayın: İş yerinden ayrılırken köprüleri yakmayın. Gelecekte referanslara ihtiyacınız olabilir.
Yeni İş Arayışına Devam Edin: Bağlantılarınızı harekete geçirin ve iş ilanlarını takip edin.
Kendinizi Geliştirin: Boş zamanı eğitim ve sertifika programlarıyla değerlendirin.
İş hayatı, hayatımızın büyük bir bölümünü kaplar ve burada mutlu olmak genel yaşam kalitemizi doğrudan etkiler. Eğer iş yerinde mutsuzsanız ve bu durum düzelmiyorsa, profesyonel bir adım atmak en doğru karar olabilir. Ancak bu kararı verirken, tüm olasılıkları değerlendirmek ve kıdem tazminatı gibi haklarınızı göz önünde bulundurmak önemlidir.
Unutmayın, iş değiştirmek bazen bir gerekliliktir ve bu sizi daha mutlu ve başarılı bir kariyere taşıyabilir. Kendi deneyimlerim ve çevremde gözlemlediklerim, bu konuda cesur adımlar atmanın uzun vadede faydalı olduğunu gösteriyor.
Kaynaklar
Türkiye İnsan Yönetimi Derneği - Mobbing Hakkında Bilgilendirme
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı - İş Hukuku Mevzuatı
Kişisel Gelişim Uzmanı Ahmet Şerif İzgören'in "Süpermen Türk Olsaydı Pelerinini Annesi Bağlardı" kitabı
Harvard Business Review - Çalışan Bağlılığı ve Motivasyon
"İş Hayatında Mutluluk" Semineri Notları, 2018
