Sağlık Bakanlığı tarafından doktorlar arasında atanacak bir hekim başhekim görevini yürütebilir. Son yıllarda yönetim kademesinde sadece doktorların olduğu algısı kamu hastanelerinde bir gerçektir. Fakat özel teşebbüslerle kurulmuş olan hastanelerin ise tıbbi bilgilerinin yanında iktisat, işletme, kamu yönetimi, maliye, sağlık yönetimi alanlarında yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlamış olan hekimler daha çok tercih edilmektedir.
Başhekim Nedir?
Sağlık kurumunun amaç ve ilkeleri doğrultusunda hastanenin tıbbi, idari ve eğitim faaliyetlerini kontrol eden, kalite yönetim sistemlerini gerçekleştirmek için tüm faaliyetlerin yürütülmesi adına yönetim kurulunun temsil eden, tıbbi bilgisinin yanında, işletme ve hukuk alanlarında bilgi birikimlerini kendisinde bulunduran, hastane bünyesindeki tıbbi ve idari tüm hususların planlamasını, uygulamasını, koordine edilmesini, refakatte bulunması hususlarında görev alan yönetici olarak tarif edilebilir.
Sağlık Bakanlığı tarafından doktorlar arasında atanacak bir hekim başhekim görevini yürütebilir. Son yıllarda yönetim kademesinde sadece doktorların olduğu algısı kamu hastanelerinde bir gerçektir. Fakat özel teşebbüslerle kurulmuş olan hastanelerin ise tıbbi bilgilerinin yanında iktisat, işletme, kamu yönetimi, maliye, sağlık yönetimi alanlarında yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlamış olan hekimler daha çok tercih edilmektedir.
Bunun dışında kurucu başhekim diyebileceğimiz, hastanenin inşaat halinin tamamlanması, yerleşim yerinin planlanması, demirbaş ve tıbbi ihtiyaçların planlanarak temin edilmesi, resmi kurum ve kuruluşlarla yapılacak yazışmalar, hastanenin faal hale getirilmesi gibi süreçlerle ilgili Sağlık Bakanlığı kurucu başhekim atamaktadır.
Yukarıda yer verilen hususlar kapsamında başhekimlik görevi son derece kritik diyebileceğimiz meslek grupları arasında yer alır. Hastane yapımı aşamasında uygun olabilecek planlamaların yapılması, kurumlarla yapılacak resmi yazışmalar, tıbbi personelin etkili ve verimli çalışmalarını sağlama, hastane bünyesinde yapılacak görevlendirmeler, denetim gibi birçok görevi yerine bulunmaktadır.
Başhekim Ne İş Yapar?
Hem araştırma hastanelerinde hem özel dal hastaneler de ve diğer ikinci basamak sağlık hizmetlerinde görevli başhekimlerin birçok görevi bulunmaktadır. İlgili görevleri şu şekilde sıralamak mümkündür;
Görev yapmış olduğu kurumda tıbbi, idari ve eğitim hizmetlerinin ilgili görevliler tarafından en iyi şekilde yürütülmesini sağlarken aynı zamanda bu hizmetleri yerinde izler. Ayrıca uygun bir denetim mekanizması oluşturarak haftada bir kez denetler.
İşlerin olabildiğince hızlı bir şekilde ve kolaylık içinde yapılmasını, kurumun verimli bir şekilde çalıştırılmasını, kaliteyi düşürmeksizin ekonomi sağlanmasını, verilen hizmetlerin düzeyini olabildiğince yükseltmek için gerek görülen her türlü tedbiri alır.
Kanun yönetmelik, tüzük, kararname, resmi emir hükümleri de dahil olmak üzere iş görür, görev yapmış olduğu kurumda bütün işlerde muhatap aynı zamanda haberleşmeye yetkili tek yerdir. Ayrıca valilik ve bakanlıkça yapılacak yazışmalarda il sağlık müdürlüğü kanalı ile gerçekleştirir.
Kurumda görev alan bütün personelin hizmet ve görevlerle ilgili durumlarda direkt amiridir.
İlgili yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapılan çalışma saatlerinde tüm personelin görevleri başında yer almaları, belirli saatte görevlerine başlamalarını izler, bu kapsamda çalışma saatinin başlangıç ve bitiminde olmak üzere iki kez devam çizelgesine imza ettirerek devamlılıkları sağlar ve aynı zamanda kontrolünü gerçekleştirir.
Her gün sabahleyin nöbet defterini inceler ve yazılan hususlar varsa bunlar kapsamında görüşlerini bildirir ve gerek görülen talimatları verir. Çalışma saatleri kapsamında görev başında bulunmayanları ve devamsızlık yapanlara 25806 sayılı yönetmelik hükümlerine aykırı harekette bulunan personele 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre işlem gerçekleştirir.
Kuruma en geç gelen uzmanlardan önce bulunur şayet görevini erken bitirmesi durumunda ise uzmanlarla beraber hastaneden ayrılabilir. Görevi dahilinde çalışma saatleri içinde kurumdan ayrılabilir ve kendi yerine yardımcısını, olmaması durumunda ise nöbetçi hekimi vekil edebilir. Hastalık veya izin gibi ayrılış durumlarında kurumda bulunan başta yardımcısı veya kendi önerisi dahilinde tabiplerden biri vekalet eder. Başka bir sebepten dolayı daimi ayrılışında yerine Sağlık Bakanlığınca bir başkası tayin edilerek göreve başlayana kadar başhekimlik görevi sağlık müdürünün teklifi, ilgili hastanenin en büyük idari amirinin onayı ile tayini yapılacak bir tabip tarafından görülür.
Gerek görülen durumlarda uzmanları ve diğer görevlileri toplantıya davet ederek kurumun farklı konuları hakkında istişarelerde bulunmak gibi görevi vardır.
Hastaların muayene ve tıbbi müşahedelerine, teşhis ve tedavilerinde kendilerine gösterilen ilgiye dikkat ve gerekli olması halinde nezaret eder.
Görev yapmış olduğu kurumda çalışan bütün personelin hasta ve hasta yakınlarına karşı yapılabilecek etik dışı davranışların önlemeye çalışır. Ayrıca çalışan personelin, hastanın moralini olumsuz yönde etkileyecek söz ve davranışlarına, hasta ve yakınlarına teşhis ve tedavi konularında tenkit ve tartışmada bulunmalarına engel olur.
Kurumda disiplin ve düzeni sağlamak üzere gerekli gördüğü tedbirleri alır.
Hastaların teşhis ve tedavilerinde gerekli laboratuvar muayenelerinden geçirilmeleri kapsamında izle ve denetleme görevi bulunur.
Depo, ambar, idare, laboratuvar ve eczane gibi sair yerlerin hesap ve ayniyata ait kayıtlarını, idareye ait evrak ve diğer dosyaların ilgili görevliler tarafından usulüne uygun bir şekilde tutulmasını sağlar.
Yukarıda yer alan görevler başhekimlerin görevleri arasında yer alır. Bunun dışında daha fazla görev detayına bakabilmek için 13.01.1983 tarih ve 1727 sayılı Resmi Gazetede çıkan yönetmeliğin ilgili Ek üçüncü fıkra: 1/4/2005-2005/8720 K.) maddesine bakılabilir.
Başhekim Maaşları
Başhekimlik maaşları oldukça değişkendir. Görev yapılan hastanenin vakıf veya kamuya ait olması, araştırma hastanesi olması, ilgili hastanenin coğrafi olarak hangi bölgede yer aldığı gibi bazı faktörler maaş alımlarını değiştirmektedir. Bir başka değişken ise hekimin pratisyen, uzman, doçent, profesör gibi unvanlara sahip olması gibi bazı kriterlerde başhekimlik maaşlarını etkilemektedir.
Kamu hastanelerinde özel hastanelere göre başhekimlik maaşları oldukça fazladır. Fakat özel hastanenin kurumsal kimliğinin oturmuş olması sebebiyle özel hastanelerde maaş alımlar daha fazladır. Hem kamu hem özel hastanelerde 2021 yılı için bir başhekimin maaşı ortalama 13.500 TL civarındadır. Maaş alımında döner sermayeden gelen gelirler, kişinin evli ya da bekar olması, tecrübe yılı gibi hususlarda dikkate alınmaktadır. Örneğin üçüncü bölgede bir kamu hastanesinde doçent meslek unvanı ile başhekimlik görevini yürüten bir kişinin, döner sermayelerle beraber alabildiği maaş 25.600 TL seviyelerindedir.
Aynı bölgede aynı kriterlere sahip olan bir başhekimin özel hastanede alabileceği maaş ise 18:500 TL civarındadır. Başhekimlik görevini yürüten kişinin mesleki kariyerinde almış olduğu unvan ve hastanenin bulunduğu bölge temel etken faktör olarak gösterilebilir. Özel hastanelerde tıbbi bölümleri bitirmeyen kişilerin başhekimliğe benzer şekilde yürütmüş oldukları görevlerinde aldıkları maaş alımları 10.000-23.000 TL seviyelerindedir.
Başhekim Nasıl Olunur?
Başhekim olabilmek için iyi bir eğitim sürecini gerçekleştirmek gerekir. Bunun için iyi bir liseden iyi bir ortalamayla mezun olmak faydalı olacaktır. Çünkü iyi bir lise iyi bir bölüm ve iyi bir üniversite olarak tarif edilebilir. Lise mezuniyeti sonrası Yüksek Öğretim Kurumunun her yıl düzenlemiş olduğu 2021 yılı için Temel Yeterlilik Sınavına ( TYT) sınavına ve sonrasında yapılan Alan Yeterlilik Sınavına (AYT) girmeleri ve iyi bir puan elde etmek gerekir. Elbette liselerin sayısal bölümlerinden mezun olmak avantajlı hale getirebilir ve lisans alımları da sayısal bölümler üzerinden sağlanmaktadır.
İlgili sınavlardan iyi birer puan aldıktan sonra üniversitelerin tıp fakülteleri bölümlerinden birini tercih yapmak gerekiyor. Burada alınabilecek iyi bir eğitim sonrası mezun olunarak meslek hayatına başlanabilir ve tecrübe yılının getirmiş olduğu avantajlarla beraber başhekim olunabilir. Bunun dışında lisans eğitimi sonrasın Tıpta Uzmanlık Sınavına (TUS) girerek uzman olunduktan sonra da Başhekim olunabilmektedir. Şayet akademik olarak ilerlenmek isteniyorsa doçent veya profesör unvanlarını da aldıktan sonra başhekim olunabilir. Burada dikkate edilmesi gereken hususu pratisyen hekim veya profesör unvanına sahip olan hekimlerinde başhekim olabileceğidir. Temel fark ise maaş alımları olacaktır.
