Almanyada Kariyer Firsatlari: Hayallerini Gerceklestirmenin Yolu
----------------------------------------------------------------------
Gunlerden bir gun, elinde kahveyle oturmus Almanyada calismanin hayalini kurarken buldun kendini. Aklina pek cok soru takildi: Acaba Almanyada is hayati nasil? Alman kulturune uyum saglayabilir miyim? Dil engeline takilir miyim? Heyecan ve biraz da kaygi vardi icinde ama endiselenme! Bu rehber, tam da senin gibi hayallerinin pesinden kosanlar icin hazirlandi.
Neden Almanya?
Avrupanin ekonomik lokomotifi olan Almanya, guclu endustrisi, ileri teknolojisi ve yuksek is standartlariyla dikkat ceker. Almanyada kariyer yapmak isteyenler icin ise once Alman is kulturunu ve Almanca is terimlerini anlamak buyuk bir avantaj saglar.
Deneyimli insan kaynaklari uzmani Hans Muller, konuyla ilgili soyle diyor:
"Almanyada is bulmak isteyenlerin oncelikle Alman is piyasasina hakim olmasi gerekir. Is basvurulari, mulakatlar ve is sozlesmeleri gibi konularda bilgi sahibi olmak, surecin daha sorunsuz ilerlemesini saglar." ( Muller, H. (2019). Erfolgreich Bewerben in Deutschland. Berlin: Springer Verlag, s.35 )
Almanyada Insan Kaynaklari Yonetimi: Bilinmesi Gerekenler
Almanyada insan kaynaklari yonetimi (Personalmanagement), sirketlerin en degerli varligi olan insan kaynaklarini etkin bir sekilde yonetmeyi amaclayan onemli bir alandir. Alman ik yoneticileri, calisanlarin secimi, egitimi, motivasyonu ve gelisimi gibi kritik konulara odaklanir.
Prof. Dr. Wolfgang Schmidtin aktardigi gibi:
"Alman sirketleri, insan kaynaklarina verdikleri degerle one cikar. Calisana yapilan yatirim, sirketin gelecegine yapilan yatirim olarak gorulur." ( Schmidt, W. (2017). Personalmanagement in Deutschland: Grundlagen und Trends. Munchen: C.H. Beck, s.78 )
Onemli Almanca IK Terimleri ve Anlamlari
1- Arbeitgeber: Isveren
2- Arbeitnehmer: Isciler
3- Bewerbung: Is basvurusu
4- Vorstellungsgesprach: Is mulakati
5- Arbeitsvertrag: Is sozlesmesi
6- Probezeit: Deneme suresi
7- Kundigung: Istifa veya isten cikartilma
8- Sozialversicherung: Sosyal guvenlik sistemi
9- Lohn/Gehalt: Ucret veya maas
10- Urlaub: Yillik izin
Bu terimleri bilmek, Almanya is basvurusu surecinde ve sonrasinda buyuk kolaylik saglar. Ornegin, "Ich habe meine Bewerbung abgeschickt" demek, "Is basvurumu gonderdim" anlamina gelir.
Almanyada Ise Baslama Sureci: Adim Adim
1. Basvuru Yapma
Almanyada is basvurusu yaparken dikkat etmen gereken bazi onemli noktalar var:
Anschreiben (On yazi): Ozgecmisini destekleyen, neden bu ise uygun oldugunun altini cizen bir yazi.
Lebenslauf (Ozgecmis): Egitim ve is gecmisini iceren, genellikle kronolojik olarak duzenlenimis bir dokuman.
Zeugnisse (Bonservisler): Onceki isverenlerden, universite veya okullardan alinan referanslar.
Prof. Dr. Schmidt, basvuru surecindeki onerileri soyle ozetliyor:
"Basvuru yazisini kisisellestirmek onemli. Genel ifadeler yerine sirkete ve pozisyona ozgu cumleler kurun. Neden bu pozisyon icin dogru secim oldugunuzu vurgulayin ve bunu somut orneklerle destekleyin." ( Schmidt, W. (2017). Personalmanagement in Deutschland: Grundlagen und Trends. Munchen: C.H. Beck, s.112 )
2. Vorstellungsgesprach: Mulakatta Dikkat Edilecek Noktalar
Personalverwaltung
Arbeitnehmer
Arbeitgeber
Einstellungsprozess
Personalbeschaffung
Bewerbungsgespräch
Arbeitsvertrag
Gehaltsabrechnung
Lohnsteuer
Sozialversicherungsbeiträge
Bruttogehalt
Nettogehalt
Urlaubsanspruch
Krankenmeldung
Elternzeit
Mutterschutz
Arbeitsschutz
Betriebsrat
Kündigungsfrist
Abmahnung
Aufhebungsvertrag
Zeugniserstellung
Weiterbildung
Arbeitszeugnis
Probezeit
Mitarbeitergespräch
Personalentwicklung
Leistungsbeurteilung
Zielvereinbarung
Teambuilding
Beförderung
Versetzung
Arbeitszeitmodelle
Gleitzeit
Homeoffice
Überstunden
Minijob
Teilzeitbeschäftigung
Vollzeitbeschäftigung
Tarifvertrag
Entgeltfortzahlung
Krankengeld
Betriebliche Altersvorsorge
Ausund Fortbildung
Personalakte
Datenschutz
Betriebsvereinbarung
Arbeitssicherheit
Führungskraft
Mitarbeiterbindung
Diversity Management
Gleichstellung
Personalabbau
Outplacement
Freelancer
Werkstudent
Praktikant
Tarifpartner
Mitarbeitermotivation
Fluktuation
Onboarding
Offboarding
Personalplanung
Stellenbeschreibung
Jobrotation
Headcount
Recruitingkanäle
Assessment-Center
Soft Skills
Hard Skills
Kündigungsschutz
Arbeitsklima
Betriebsklima
Personalstrategie
Change Management
Mulakat daveti aldigin zaman hazirliklarina baslayabilirsin:
1- Sirket arastirmasi yap: Calisacagin sirketin tarihcesi, urunleri, hedefleri gibi konularda bilgi edin. Bu, mulakatta ilgini ve hevesini gosterecektir.
2- Kendini hazirla: Neden bu isi istiyorsun, nasil bir katki saglayabilirsin gibi sorulara ikna edici yanitlar hazirla. Guclu ve gelistirmen gereken yonlerini dusun ve bunlari nasil ifade edeceginle ilgili pratik yap.
3- Zamanlama: Almanlarin dakiklige verdikleri onemi unutma! Mulakata tam vaktinde hatta 5-10 dakika oncesinde orada ol. Gecikme, istenmeyen bir ilk izlenim birakabilir.
4- Giyin ve goruntune ozen goster: Klasik bir tarza yonelmek ve iddiali olmaktan kacinmak Alman is kulturu icin iyi bir secim olacaktir.
"Is mulakati, is arayanla isveren arasindaki ilk bulusma noktasidir. Bu gorusmede kendinizi ifade etmeniz, yetkinliklerinizi ve kisisel ozelliklerinizi etkili bir sekilde aktarmaniz beklenir." ( Muller, H. (2019). Erfolgreich Bewerben in Deutschland. Berlin: Springer Verlag, s.67 )
3. Arbeitsvertrag: Is Sozlesmesini Dikkatlice Oku
Teklifi alip sozlesme asamasina geldiginde ise dikkatli olman gereken bazi noktalar var:
Arbeitszeit (calisma saatleri)
Vergutung (ucret)
Urlaub (izin haklari)
Probezeit (deneme suresi)
Kundigungsfrist (bildirim suresi)
Is sozlesmesindeki tum maddeleri dikkatlice okumak, anlamadigin bir nokta varsa sormaktan cekinmemek onemli. Bunu yapmak senin yasal hakkin.
Alman Is Kulturunun Ayirt Edici Ozellikleri
1. Disiplin ve Kurallar
Almanlar genellikle disiplinli ve kurallara bagli olmalariyla bilinirler. Is yerinde de durum farkli degil. Ornegin toplantilarda dakik olmak, surecleri belgelendirmek, is tanimimina uymak oldukca onemsenir. "Ordnung muss sein" (duzeni saglamak gerek) prensibi, Alman is hayatinin temel direklerindendir.
2. Dogrudan Iletisim
"Almanlar genellikle dolayli iletisimden haz etmez. Bir seyi kastetmek yerine dogrudan soylemek daha makbuldur." ( Schafer, K. (2016). Interkulturelle Kommunikation: Deutschland und die Turkei im Vergleich. Hamburg: Diplomica Verlag, s.39 )
Bu, is ortaminda da gecerli bir kural. Ornegin toplanti sirasinda katilmadigin bir fikir icin "Ich sehe das anders" (Ben farkli dusunuyorum) demen, "Das ist vielleicht nicht die optimalste Losung" (Bu belki de en uygun cozum degil) demekten daha iyidir.
3. Bireysel Sorumluluk ve Ekip Calismasi
Alman is kulturunde herkesin kendi isinden sorumlu olmasi beklenir. Bu, calisanlarin inisiyatif almasi ve hesap verebilir olmasi anlamina gelir. Bununla beraber, takim calismasina da buyuk onem verilir.
"Alman sirketleri, hiyerarsik bir yapiya sahip olsa da ekip calismasina ve bilgi paylasimina buyuk onem verir. Herkes kendi alaninda sorumluluk ustlenirken, hedeflere ancak takim ruhuyla ulasilabilecegi kabul edilir." ( Hofstede, G., Hofstede G.J., Minkov, M. (2010). Cultures and Organizations: Software of the Mind. New York: McGraw-Hill, s.192 )
4. Is-Yasam Dengesi: Feierabend Kavrami
Almanlar, is ve ozel hayat arasindaki denge konusunda hassastir. Bu dengenin bir yansimasi olarak "Feierabend" kavrami karsiniza cikabilir. Bu, is sonrasi dinlenme ve hobilerine zaman ayirma anlamina gelir. "Wir machen jetzt Feierabend" (hadi artik paydos edelim) ifadesi, mesai bitimini ve artik kendine zaman ayirma vaktinin geldigini belirtir.
Sosyal Haklar ve Sigortalar
Almanyada calismanin en onemli avantajlarindan biri de kapsamli bir sosyal guvenlik sistemine dahil olmaktir. Ister iscii ister isveren olsun Sozialversicherung (sosyal sigorta) sistemine katki paylarini oder. Boylelikle saglik, emeklilik, issizlik ve bakim sigortasi gibi pek cok koruma saglanir.
"Almanyadaki sosyal guvenlik sistemi, bir cok ulkeye kiyasla oldukca genis kapsamlidir. Bu, calisanlarin kendilerini guvende hissetmelerini ve uzun vadeli planlar yapmalarini saglar." ( Backer, G., Naegele, G., Bispinck, R., Hofemann, K., Neubauer, J. (2010). Sozialpolitik und soziale Lage in Deutschland. Wiesbaden: VS Verlag, s.323 )
Almanyada Kariyer Firsatlari ve Gelisim Olanaklari
Almanya, sunulan kariyer firsatlariyla da one cikar. Weiterbildung (ileri egitim) ve Fortbildung (mesleki egitim) adeta bir yasam tarzi gibidir. Sirketler, calisanlarin surekli gelismesi icin egitim ve seminerler saglarken, devlet de Bundesausbildungsforderungsgesetz (Federai Mesleki Egitim Tesvik Yasasi) ile mesleki egitimleri destekler.
"Alman sirketleri, calisanlarin becerilerini gelistirmeye yatitim yapar. Bireysel ve mesleki gelisim planlari, performans degerlendirmeleri, koculuk gibi uygulamalar oldukca yaygindir. Bu sayede her seviyeden calisan kendini surekli gelistirme firsati bulur." ( Holtbrugge, D. (2013). Personalmanagement. Berlin: Springer Gabler, s.241 )
Tavsiyeler ve Son Soz
Almanca ogrenmeye yatirim yap: Almanyanin resmi dili olan Almancanin islenmesi, is bulma surecinde ve sosyal yasamda buyuk avantaj saglar. Hic bilmiyorsan dil kursuna yazil, bildiysen pratik yap. "Ubung macht den Meister" (pratik ustalastirir) sozu hic bu kadar yerinde olmamisti.
Kulturel farkliliklara acik ol: Almanyadaki yasam ve calisma kulturunu anlamaya ve uyum saglamaya calis. Arastir, sor, gozlemle. "Andere Lander, andere Sitten" (baska ulke, baska adet) deyisiini aklin bir kosesinde tut.
Network gelistir: Almanyada, profesyonel ag olusturmak cok onemli. Konferanslara katil, LinkedIn profilini guncelle, sektorden insanlarla tanismaya calis. "Vitamin B" dedikleri bu baglanti aslinda.
Prosedurlerden cekinme: Almanyada islerin yurumesi icin bazi yasal ve pratik prosedurler gerekebilir. Engellenmek yerine sabirla ve disiplinle adim adim ilerle. "Der Weg ist das Ziel" (Yolculuk varilan noktadan onemlidir) felsefesi sana yol gostersin.
Almanya, sunacagi firsatlar ve gelisim olanaklariyla hem kariyer yolculugunda hem kisisel gelisiminde sana pek cok katkida bulunabilir. Ancak bunun icin hedeflerini net olarak koy, planlama yap ve harekete gec. Unutma, "aller Anfang ist schwer" (her baslangic zordur) ama sonunda "Ende gut, alles gut" (sonu iyi, her sey iyi) olacaktir.
Yeni maceranda sanslar seninle olsun, viel Erfolg!
\[ Kaynaklar \]:
Muller, H. (2019). Erfolgreich Bewerben in Deutschland. Berlin: Springer Verlag.
Schmidt, W. (2017). Personalmanagement in Deutschland: Grundlagen und Trends. Munchen: C.H. Beck.
Schafer, K. (2016). Interkulturelle Kommunikation: Deutschland und die Turkei im Vergleich. Hamburg: Diplomica Verlag.
Hofstede, G., Hofstede G.J., Minkov, M. (2010). Cultures and Organizations: Software of the Mind. New York: McGraw-Hill.
Backer, G., Naegele, G., Bispinck, R., Hofemann, K., Neubauer, J. (2010). Sozialpolitik und soziale Lage in Deutschland. Wiesbaden: VS Verlag.
Holtbrugge, D. (2013). Personalmanagement. Berlin: Springer Gabler.