"Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bütün programlarının umdesi şu iki esastır: İstiklâl-i tam... Kayıtsız şartsız millî hakimiyet!" Gazi Mustafa Kemal Atatürk (27 Nisan 1920)
23 Nisan 1920: 101 yıl önce bugün. Yine bir Cuma günü… Bir milletin tarihine altın harflerle yazılan, kaderini değiştiren gün... Milletin iradesinin temsil günü; "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir." sözünün gerçekleştiği gün...
Tarihi Gün: 23 Nisan 1920
Birinci Büyük Millet Meclisi; 101 yıl önce bugün 23 Nisan 1920’de açıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) açılması Kurtuluş Savaşı’nı başlatacak en önemli adımlardan biriydi. Cumhuriyete giden yolun da başlangıcıydı. TBMM’nin açılmasına giden yol Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasıyla başlamış oldu aslında. Osmanlı İmparatorluğu 1. Dünya Savaşı’ndan yenilen devletler arasındaydı. Ülkenin toprakları işgal edilmeye başlanmıştı.
Atatürk Samsun’a çıkarak kurtuluş meşalesini yaktı. Amasya Genelgesi, Erzurum Kongresi ve Sivas Kongresi ile de manda ve himayenin kabul edilmeyeceği duyuruldu. Milletin egemenliğini yine millet sağlayacaktı. 1919 yılının son baharında seçimler yapıldı. Osmanlı Mebusan Meclisi, 12 Ocak 1920’de toplandı. Misakı Milli bu meclis tarafından kabul edildi. Misakı Millînin kabulü de vatan topraklarının teslim edilmeyeceğinin bir başka kanıtıydı.
16 Mart’ta İstanbul İşgal edildi. Mebusan Meclisi’nin son toplantısı 18 Mart’ta yapıldı. Mustafa Kemal, bir genelge yayınladı. 19 Mart 1929 tarihli genelgede olağanüstü yetkili meclisin Ankara’da toplanacağı duyuruldu. Son toplantısını yapıp dağıtılan Mebusan Meclisi’nin vekilleri Ankara’ya davet edildi. Bu toplantıda bağımsızlık için yapılması gerekenler konuşulacaktı. Milli mücadeleyi destekleyenler tutuklanmaya başladı. Milletvekilleri de çareyi Ankara’ya kaçmakta buldu.
Büyük Millet Meclisi’nin açılışının duyurulduğu tarih ise 22 Nisan 1920 idi. 23 Nisan 1923 sabahı Ankara heyecanlıydı. Hacıbayram Camisi’nde Cuma namazı kılındı, kurbanlar kesildi. 101 yıl önce bugün Büyük Millet Meclisi’nin ilk binası İttihat ve Terakki Kulübü olarak yapılan bina oldu. TBMM, milletin bağımsızlık mücadelesinin sembolüydü.
23 Nisan Çocuk Bayramı
TBMM’nin açılışından bir yıl sonra 23 Nisan 1921’de meclis bir karar aldı. Bu kararda Türk devletinin ilk bayramı belirlenmişti. 23 Nisan günü “milli bayram” olarak kutlanacaktı. Bayramın adı Hâkimiyet-i Milliye Bayramı idi. 23 Nisan’ın çocuk bayramı olarak kutlandığı ilk yıl ise 1929 oldu. Mustafa Kemal Atatürk, bayramı çocuklara armağan etti. Türkiye çocuklarına bayram armağan eden ilk ve tek ülkeydi.
23 Nisan’ın çocuk bayramı olmasının mimarlarından biri Çocuk Esirgeme Kurumu; o yıllardaki adıyla Himaye-i Etfal Cemiyeti. Himaye-i Etfal Cemiyeti 1917 yılında kurulmuştu. Birinci Dünya Savaşı döneminde şehit çocuklarının yanındaydı. 30 Haziran 1921’de Ankara’da tekrar faaliyete geçti. Bu TBMM üyelerinin girişimiyle oldu. Amacı da Kurtuluş Savaşı’nda şehit düşen askerlerin çocuklarının koruması ve yetiştirilmesiydi. Ankara Himaye-i Etfal Cemiyeti cumhuriyetin de ilk cemiyetiydi. Cemiyete destek verenler arsında Mustafa Kemal Atatürk de vardı.
1922 yılında Hâkimiyet-i Milliye Bayramı’nın Ankara’daki kutlamalarına öğrenciler katıldı. Öğrencilerin katılması bayram coşkusunu bir kat daha artırmış oldu. 23 Nisan kutlamalarında cemiyet, çocuklar için yardım toplamaya başladı. Bunun ilk adımı da 1922 yılındaydı. Cemiyetin Kurucusu milletvekili Mehmet Fuat Bey, bayram kutlamalarında cemiyete ait pulların kullanılması önerisini meclise sundu. Bu öneri kabul edildi ve 23 Nisan 1923’te pullar çıkarıldı. Pullardan elde edilen gelir de cemiyet için yani şehit çocukları için harcandı.
Pullardan sonra yine bayram kutlamalarında rozet satıldı. Gazetede Himayei Etfal Cemiyeti’ne bağış çağrısı yapıldı. Himaye-i Etfal Cemiyeti cemiyetinin bayramlarda çocuklar için yardım toplaması ve satış yapması 23 Nisan’ı çocuklarla özdeşleştirdi. 1927’de cemiyet çocuk günü olarak kutladığı 23 Nisan’ı bayram kabul etti. Ankara’da başlayan kutlamalar yıllar içinde Türkiye’nin bütün şehirlerine yayıldı.
1929 yılına gelindiğinde 23 Nisan’ı kapsayan hafta "Çocuk Haftası" ilan edildi. Hafta boyunca çocuklar için şenlikler ve eğlenceler düzenlendi. Amaç sadece kutlamalar değildi; çocuklarla ilgili problemler de gündeme getirilmek isteniyordu. Bu bayram 1979 yılında ise dünya çocuklarına açıldı. 1981 yılında çıkarılan kanunla da bayramın adı değiştirildi ve Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak kutlanmaya başlandı.
Atatürk’ün Çocuklar İçin Söylediği Unutulmaz Sözleri
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı vesilesiyle; bayramı çocuklara armağan eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün çocuklarla ilgili sözlerini bir kez daha hatırlamakta fayda var diye düşünüyorum.
"Küçük hanımlar, küçük beyler! Sizler hepiniz geleceğin bir gülü, yıldızı ve ikbal ışığısınız. Memleketi asıl ışığa boğacak olan sizsiniz. Kendinizin ne kadar önemli, değerli olduğunuzu düşünerek ona göre çalışınız. Sizlerden çok şey bekliyoruz."
"Bugünün küçükleri, yarının büyükleridir."
"Türk milletinin geleceği, bugünkü çocuklarının doğru görüşü ve yorulmak bilmeyen çalışma azmi ile büyük ve parlak olacaktır."
"Çocuklar geleceğimizin güvencesi, yaşama sevincimizdir. Bugünün çocuğunu, yarının büyüğü olarak yetiştirmek hepimizin insanlık görevidir."
"Her çocuğun doyasıya yaşaması gereken 23 Nisan, Türkiye’nin tek ulusal bayramıdır."
"Çocuklɑrı sɑğlıklı ve bilgili yetiştirilmeyen uluslɑr, temeli çürük binɑlɑr gibi çɑbuk yıkılırlɑr."
"Çocuklar her türlü ihmal ve istismardan korunmalı, Onlar her koşulda yetişkinlerden daha özel ele alınmalıdır."
"Yetişecek çocuklarımıza ve gençlerimize tahilin hududu ne olursa olsun, en evvel, her şeyden evvel Türkiye'nin istiklaline, temeli benliğine, milli geleneklerine düşman olan unsurlarla mücadele etmek lüzumu öğretilmelidir."
"Çocuk sevgisi insan sevgisi için bir ihtiyaçtır."
"Büyük başarılar, değerli anaların yetiştirdikleri seçkin çocukların yardımıyla meydana gelir."
"Çocuklarımızı artık düşüncelerini hiç çekinmeden açıkça ifade etmeye, içten inandıklarını savunmaya, buna karşılık da başkalarının samimi düşüncelerine saygı beslemeye alıştırmalıyız. Aynı zamanda onların temiz yüreklerinde; yurt, ulus, aile ve yurttaş sevgisiyle beraber doğruya, iyiye ve güzel şeylere karşı sevgi ve ilgi uyandırmaya çalışılmalıdır."
"Milletin bağrında temiz bir nesil yetişiyor. Bu eser (Türkiye Cumhuriyeti Devleti) ona bırakacağım ve gözüm arkamda olmayacak."
"Türk milletinin geleceği, bugünkü çocuklarının doğru görüşü ve yorulmak bilmeyen çalışma azmi ile büyük ve parlak olacaktır."
"Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır."
"Türk çocuklarından beklediğimiz; sağlam vücut, işlek zeka ve temiz yürektir."
"Ey yükselen yeni nesil, gelecek sizindir. Cumhuriyeti biz kurduk; onu yükseltecek ve sürdürecek sizsiniz."
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlu olsun…
Türkiye Büyük Millet Meclisi Ne Zaman Açıldı?
Türkiye Büyük Millet Meclisi, 101 yıl önce bugün 23 Nisan 1920’de açıldı. Ankara’da Hacıbayram Camisi’nde cuma namazı kılındı, kurbanlar kesildi ve sonrasında ilk meclis açıldı.
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Adı Ne Zaman Kullanıldı?
TBMM’nin açılışından bir yıl sonra 23 Nisan 1921’de meclis bir karar aldı. Bu kararda Türk devletinin ilk bayramı belirlenmişti. 23 Nisan günü "milli bayram" olarak kutlanacaktı. 1981 yılında çıkarılan kanunla da bayramın adı değiştirildi ve Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak kutlanmaya başlandı.
23 Nisan Nasıl Çocuk Bayramı Oldu?
Çocuk Esirgeme Kurumu; o yıllardaki adıyla Himaye-i Etfal Cemiyeti 23 Nisan kutlamalarında çocuklar için pullar basılmasını istedi, yardım çağrısında bulundu. Böylece bayram çocuklarla anılır oldu. 1929’da Mustafa Kemal Atatürk, bayramı çocuklara armağan etti.
