Bazı meslekler vardır. Dışarıdan baktığınızda epey havalı görünürler. Bir de adıyla ya da yine dıştan görünümüyle tehlikeli olanlar vardır. Tehlikeli olanların tanıtımına geçmeden önce iş güvenliğinin önemini anlatan bir sözle başlayalım. “Son cümleniz ‘bana bir şey olmaz’ olmasın.” İş kazasına uğramamak adına alınan önlemler bütününe ‘iş güvenliği’ denir.
Uluslararası çalışma örgütü ILO (International Labour Organization) kazaları %98’i korunulması mümkün, %2’si korunulması mümkün olmayan olarak ikiye ayırmıştır. İş güvenliğinin amaçları arasında çalışanlara mümkün mertebe sağlıklı ortam sağlayabilmek, oluşabilecek maddi ve manevi zararları yok etmek, işçi ve işveren arasındaki güvenli uyum ortamını sağlamak sayılabilir. Gelelim dünyadaki en tehlikeli mesleklere:
Yerin binlerce kilometre altında ve günde neredeyse 12 saat emek gerektiren bu meslek birçok tehlikeyi de ne yazık ki beraberinde getirir. Kömür, çakıl kil, kalker ve kaya tuzu gibi pek çok cevher yer altından çıkartılır. Kömür madenlerinde metan gazı açığa çıkabilir ve bu gazın açığa çıkması da patlama meydana getirir. Bunun dışında karbonmonoksit, hidrojen sülfür ve dizel motor dumanı açığa çıkabilecek gazlardandır ve ciddi rahatsızlıklara sebebiyet verebilir. Kimyasal tehlikelerin dışında çalışılan makinelerin çıkardığı yüksek sesler ilerleyen zamanlarda duyma problemleri yaratabilir.
İtfaiyecilerin karşılaştığı riskleri fiziksel, kimyasal ve psikolojik olarak üçe ayırabiliriz. Fiziksel olan riskler arasında elektrolit kaybı, sıcak çarpması; kimyasal riskler arasında karbonmonoksit, kükürt ve sülfür gibi zehirli gazların solunması ve buna bağlı ortaya çıkması mümkün kronik kalp hastalığı; psikolojik riskler arasında ise yangın söndürmek için girdiği ortamda ölümlü olaylarla karşılaşmak, bu olayların içinde yalnız mücadele etmekten kaynaklanan korku vardır.
Hem ölüm hem de yaralanma oranı en yüksek olan mesleklerden biridir inşaat işçiliği. Tehlikeye yol açan araçlar ve etkenler; ağır inşaat malzemeleri, olumsuz hava koşulları, yüksekten düşme ve elektrik çarpması olarak sıralanabilir.
Gönül ister ki dünyanın hiçbir yerinde savaşlar olmasın fakat ne yazık ki savaşlar çağımızın gerçeği. Savaşları tüm dünyaya duyurmak için çalışan muhabirler canla başla çalışmak deyimini fazlasıyla yerine getirirler. Mesleğin en büyük riskleri arasında kaçırılma, işkenceye uğrama ve hatta öldürülme tehlikesi ile karşı karşıya kalma vardır. Maalesef kıyafetlerinin üzerindeki “basın” yazısı onları düşman sanılmaktan kurtarmaz.
Bu mesleğin tehlikeleri arasında yüksekten düşmek, işçinin kendi hatasından veya ana elektrik akımının aksaklığından doğabilecek elektrik çarpması ve çarpmanın etkisiyle karşı karşıya kalınabilecek yangın tehlikesidir. Olumsuz hava koşulları da iş esnasında karşılaşıldığında yukarıdaki tehlikelere sebebiyet verebilir.
Yükseklik korkusu olan insanları çatıya çıkma fikri bile korkuturken çatı ustaları tıpkı bir cambaz gibi bulundukları yükseklik eğimi aldırmadan burada çalışırlar. Çatıdan düşme, ağır yaralanma ve ölüme sebebiyet verebileceği gibi elektrik çarpması da bu mesleğin tehlikelerinden biridir.
Kağıt, cam, plastik ve metal gibi geri dönüştürülebilir atıkların yanı sıra mikrop barındıran veya patlayıcı özelliği olan maddeleri çöp konteyneri ya da bidonundan bu iş için kullanılan kamyona taşımasını yapan işçiler pek çok tehlike ile karşı karşıyadır. Bunlar; cam kesikleri, kullanılmış enjektörlerin ve sızan pis suyun taşıdığı mikropların hastalık bulaştırma ihtimali ve patlayabilme riski olan nesnelerin yaratabileceği tehlikelerdir.
Ham maddesi ağaç olan birçok alanda kullanılmak üzere istenilen ölçülerde tomruklardan kesilerek oluşturulan malzemeye kereste denir. Ağaç tomruklarını kereste, tahta veya çıtaya dönüştürme işini yapan, bunun bilgi ve becerisine sahip kişi keresteci diğer adıyla hızarcıdır. Bu mesleğin iki belirgin tehlikesi vardır. İlki keskin testere ile kendini yaralamak, ikincisi ise ağacın kesildikten sonra düşeceği noktayı hesaplayamayıp devrilen ağacın altında kalmaktır.
İş Güvenliği Nedir?
İş kazasına uğramamak adına alınan önlemler bütününe ‘iş güvenliği’ denir. Uluslararası çalışma örgütü ILO (International Labour Organization) kazaları %98’i korunulması mümkün, %2’si korunulması mümkün olmayan olarak ikiye ayırmıştır.
İş Güvenliğinin Amaçları Nelerdir?
İş güvenliğinin amaçları arasında çalışanlara mümkün mertebe sağlıklı ortam sağlayabilmek, oluşabilecek maddi ve manevi zararları yok etmek, işçi ve işveren arasındaki güvenli uyum ortamını sağlamak sayılabilir.
Dünyanın En Tehlikeli Meslekleri Hangileridir?
Maden işçiliği, inşaat işçiliği, itfaiyecilik, savaş muhabirliği, ağır kesim işçiliği sayılabilir. Ayrıca atık ve geri dönüşüm malzeme toplayıcıları ve elektrik hattı çalışanlarının yaptığı iş en tehlikeli işler arasındadır.
Yazar: Aysel Yılmaz Turunç