Dikey Geçiş Sınavı (DGS) Nedir?

ÖSYM'nin yaptığı pek çok farklı sınav, eğitim hayatına katılacaklar için önemli bir aşamadır. Maalesef eğitim sistemimiz yalnızca sınavların belirleyiciliği üzerine kuruludur ve bu durum da öğrencilerin dur durak bilmeden sınavlara çalışmalarına yol açmaktadır. Her ne kadar sınavlar belli aşamalar için gerekli olsa da bütünüyle eğitim sisteminin tek kaynağı da olamazlar. Yine de sınavların, ilgili eğitimlere geçiş için önemli görüldüğü de aşikardır. 

Eğitim sistemi içinde belli bir programa geçmek için yapılan sınavlardan biri de dikey geçiş sınavıdır. 2000'li yıllardan itibaren uygulanan DGS, ön lisans programdan lisans programa geçiş için yapılan bir sınavdır. DGS'nin önemi, öğrencilerin lisans diploması almalarına olanak sağlamasıdır. Ön lisans eğitimini tamamlayan öğrenciler dilerlerse DGS'ye girerek ilgili bölümün taban puanını da elde ederek lisans bölüme geçebilirler. ÖSYM koordinatörlüğünde yapılan sınav, diğer sınavlar gibi çoktan seçmelidir. DGS, genellikle haziran- temmuz aylarında yapılmakta ve başvurular da nisan- mayıs ayları içinde alınmaktadır. DGS'nin bir sınav olarak nasıl bir işleyişe sahip olduğunu yazımızın sonraki kısımlarından takip edebilirsiniz.

Dikey Geçiş Sınavı Başvuru Şartları Nelerdir?

Ön lisanstan lisansa geçiş için yapılan dikey geçiş sınavı, ön lisanstan mezun olan adayların başvurularına açıktır. Bununla beraber ön lisans son sınıf öğrencisi olup staj dışındaki mezuniyet koşullarını yerine getiren kişiler de sınava başvuru yapabilmektedir. Aynı şekilde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı olup, meslek yüksekokullarında mezun olan adaylar ile yurt dışında bir ön lisans okuyan adaylar da denklik kuralına uygun olarak başvuru yapabilmektedirler. 

DGS başvurularına, 4 yıl ve üzeri açıköğretim eğitimi gören öğrenciler başvuramaz. 2 yıllık açıköğretim son sınıf öğrencileri ve mezunları ise DGS'ye başvurabilmektedir. Sınav başvuru işlemleri ilgili aylarda, ÖSYM'nin aday işlemleri sisteminden alınmakta ve ilgili başvuru kriterlerine uygun olarak işlem tamamlanmaktadır Bu başvuru işlem kriterleri şu şekildedir:

• Geçerli Eğitim Bilgisi: Bu bilgiler ÖSYM ve YÖKSİS tarafından arşivlenmiştir. Fakat bu bilgileri sistemde göremiyorsanız ÖSYM'ye başvurmanız gerekir. 

• Son 50 ay (4 yıl) İçinde Çekilmiş Geçerli Fotoğraf

• Başvuru ücretini ATM, Bankalardan ya da elektronik ortamlardan ödemek

Genellikle nisan-mayıs aylarında alınan başvurular haricinde, bu aylarda başvuruyu kaçıranlar için geç başvuru işlemleri de yapılmaktadır. Yalnız geç başvuru işlemlerinde, DGS başvuru ücreti de artmaktadır. 2020 ağustos DGS'deki geç başvuru ücreti ,195 TL olarak belirlenmiştir. 

Dikey Geçiş Sınavı ile İlgili Genel Bilgiler

Dikey geçiş sınavı, her yıl yapılan bir ÖSYM sınavıdır. Bu sınava giren adaylar, ilgili lisans bölümlerine geçmek için bölümün istediği taban puanı elde etmek zorundadır. Bununla birlikte, adayların hangi bölümü tercih edebilecekleri ÖSYM'nin DGS kılavuzunda belirlenmiştir. DGS'nin lisans bölümlere geçiş için temel kriter olmasının yanında, puan hesaplaması için ön lisans mezuniyet ortalaması da etkili olmaktadır.

Sınav başvuruları ise belli bir ücret alınarak tamamlanmaktadır. Son yapılan DGS'nin sınav ücreti, 130 TL'dir. DGS'de sayısal ve sözel test soruları yer almaktadır. Toplam soru sayısı, 120 olup, verilen toplam süre de 150 dakikadır. DGS'de 4 yanlış bir doğruyu götürmektedir. DGS puan hesaplaması, her iki testten en az 1 ham puan alınmasıyla hesaplanır. Yani sınavda, her iki testten de en az 1 net yapmak zorundasınız. 

DGS'de normal yerleştirme dışında, ek yerleştirme seçeneği de vardır. Ek yerleştirme ise 20 TL ücret ile yapılmaktadır. Ön lisanstan lisansa geçiş için kullanılacak taban ve tavan puanlar ÖSYM'nin DGS yerleştirme sonuçlarında yer almaktadır. 

Dikey Geçiş Sınavı Zor Mu?

DGS'nin en çok yüksek lisans ve doktora eğitimi için girilen ALES'e benzediği söylenmektedir. Bunun sebeplerinde biri her iki sınavında, içerik açısından birbirine benzemesidir. Örneğin, sayısal ve sözel olarak ayrılan sorular, sözel ve sayısal mantık üzerine kuruludur. Türkçe ve Matematik konulu testlerde, daha çok akıl yürütme ve metni doğru okuma yeteneği ölçülmektedir. Her yıl yapılan sınavı, sorularıyla incelerseniz sizden neyin istendiğini de doğru anlayabilirsiniz. Kısacası, temel matematik ve okuma- anlama alışkanlığı isteyen sınava, 2 yıllık eğitim sürecinde sıkı çalışarak rahatlıkla hazırlanabilirsiniz. 

Ön Lisans Mezuniyetine Göre Geçilebilen Bazı Lisans Bölümleri

Ön lisans bölümler, 2 yıllık eğitim sunmaları ile bir avantaj sağlasalar da bazı öğrenciler lisans bölümlere geçmek için epey isteklidirler. Lisans diplomasının nispeten daha avantajlı olduğunu düşünen adaylar, DGS'ye hazırlanmaktadır. Her ön lisans ve açıköğretim ön lisans programının, hangi lisans bölümlere geçiş hakkı olduğu DGS kılavuzunda yer almaktadır. Yazımızın bu bölümünde bazı ön lisans bölümlerinin, hangi lisans bölümlere geçiş hakkı olduğunu sıralayacağız. Yine de her bölümün, birden fazla olan lisans bölümlerine geçişini yazamayacağımız için kılavuzu da incelemenizi öneririz. 

• Adalet - Hukuk

• Bilgisayar Programcılığı- Bilgisayar Mühendisliği

• Bilgi Yönetimi- Bilgi ve Belge Yönetimi

• Çocuk Gelişimi- Okul Öncesi Öğretmenliği

• Dış Ticaret- İşletme

• Fizik Tedavi- Fizyoterapi ve Rehabilitasyon

• Fotoğrafçılık- Fotoğraf ve Video

• Grafik Tasarımı- Görsel İletişim Tasarımı

• Halkla İlişkiler- Halkla İlişkiler ve Tanıtım

• Harita Teknikerliği- Harita Mühendisliği

• Hemşirelik- Ebelik

• iş ve Uğraşı Terapisi- Ergoterapi

• Lojistik Lojistik Yönetimi

• Muhasebe- Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri

• Sağlık Kurumları İşletmeciliği- Sağlık Yönetimi

• Sigortacılık- Aktüerya Bilimleri

• Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği- Havacılık Yönetimi

• Sosyal Hizmet- Sosyoloji

• Tarım İşletmeciliği -Tarım Ekonomisi

• Tekstil- Moda Tasarımı

• Turist Rehberliği- Turizm Rehberliği

• Uçak Elektriği- Uçak Mühendisliği

• Uygulamalı İngilizce ve Çevirmenlik- İngiliz Dili ve Edebiyatı

• Web Tasarımı ve Kodlama- Yazılım Mühendisliği

• Yerel Yönetimler- Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi

• Yeni Medya ve Gazetecilik- Yeni Medya

Adı yazılan ve yazılmayan tüm ön lisans bölümler haricinde, açıköğretim düzeyinde eğitim veren programlardan da lisansa geçiş vardır.

İlgili bölümün taban puanını elde etmeniz ve yerleşmeniz durumunda ise bazı derslerden muaf olarak bölüme 3. sınıftan başlarsınız. Ayrıca lisans bölüme geçtikten sonra, ön lisans diploma da lisans diplomasına dönüşecektir. DGS sonucunun etkisi bir yana, ön lisans eğitim süresinde de mezuniyet ortalamanızı yükseltmeniz yararınıza olacaktır.