AnasayfaBlogMatilda Teorisi - Kadın Bilim İnsanlarının Gizli Mirası
Popüler Yazılar

Matilda Teorisi - Kadın Bilim İnsanlarının Gizli Mirası

20 Temmuz 2018
Beyaz ve mavi gömlek giymiş genç bir kadın, bir elinde beyaz bir fincan, diğer elinde bir harita tutarak ayakta duruyor. Fincanı göğsüne yakın tutarak dikkatle haritaya bakıyor. Bakışları haritaya odaklanmış, kaşları konsantrasyonla hafifçe çatılmış. Beyaz duvarları ve arkasındaki duvarda mavi bir logosu olan aydınlık bir odadadır. Arka planda, muhtemelen kendi elinin bulanık bir görüntüsünün olduğu cam bir ekran var. Baktığı harita, üzerinde karmaşık detaylar ve canlı renklerle basılmış ayrıntılı bir dünya haritasına sahip.
ÖzneAçıklamaÖrneği
Matilda TeorisiKadın bilim insanlarının bulgularının erkekler tarafından sahiplenilmesi fenomeniMary Shelley’nin eseri Frankenstein'ın, kocası tarafından yazılmış gibi sunulması
Cinsiyet Ayrımcılığının EtkisiKadınların yalızlık ve güçsüzlük hissiFrankenstein karakterini yaratırken Mary Shelley’nin yaşadığı duygusal çöküntü ve endişe durumu
Ödül Tanınmasındaki TutarsızlıkErkeklerin kadınlara kıyasla daha çok ödül alması120 yılda verilen ödüllerin 817’si erkeklere, sadece 47’si kadınlara verilmiş
Kadın Bilim İnsanları ve KeşifleriKadınlar tarafından yapılan önemli keşiflerMarie Curie’nin radyumu ve Ada Lovelace’ın ilk bilgisayar programını keşfetmesi
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği MücadelesiMevcut durum ve mücadelenin gerekliliğiÖdüllerdeki büyük cinsiyet dengesizliği, bu mücadelenin hala sürmekte olduğunu gösteriyor
Kadınların Bilimsel KatkılarıKadınların bilime yaptığı çığır açan katkılarStephani Kwolek’in Kevlar’ı icadı ve Rosalind Franklin'in DNA araştırmaları
Cinsiyet Ayrımcılığı ile MücadeleTepki ve savunma mekanizmalarıKendini koruma ve sesini yükseltme ihtiyacı
Farkındalığın ArtmasıKadınların bilime katkılarının tanınmasını sağlamak için daha fazla farkındalık yaratılmasıSTEM programları gibi girişimlerin teşvik edilmesi
Kendini SavunmakKadınların her türlü cinsiyet ayrımcılığına karşı kendilerini savunmaları gerekliliğiHaksızlıklar karşısında ses çıkarmak, eğitim veya kariyer kararları konusunda dayanıklı olmak
Matilda Joslyn GageMatilda Teorisi'nin formülize edilmesine katkıda bulunan önemli bir kişiTeorinin isim babası, kadınların buluşlarının çalındığını iddia etmiştir

Kadın bilim insanları tarih boyunca kayda değer keşif ve icatlarda bulunmuş, ancak bilime yaptıkları katkılar erkek meslektaşları tarafından büyük ölçüde görmezden gelinmiştir. Kadınların çalışmalarına bu şekilde el konulması, adını Mary Shelley'nin Frankenstein adlı eserinde kocası tarafından ayrımcılığa maruz bırakılan kurgusal karakterden alan Matilda teorisi olarak bilinmektedir. Bu blog yazısında, cinsiyet ayrımcılığının kadınlar için nasıl yalnızlık ve güçsüzlük hissine yol açabileceğini ve kendinizi savunmak ve başarılarınızın tanınmasını talep etmek için neler yapılabileceğini inceleyeceğiz.

  • 120 yıllık tarihinde 817 ödül erkeklere verilirken, bu sayı kadınlar için sadece 47'dir.

  • Birçok teori ve icat kadınlar tarafından keşfedilmiş ancak takdir edilmemiştir.

  • Kadın bilim insanlarının yaptığı ve bulduğu çalışmaların erkek meslektaşları tarafından sahiplenilmesine (çalınmasına) Matilda teorisi denir.

  • Mary Shelley, Frankenstein karakterini duygusal bir çöküş ve kaygı hali içinde yaratmıştır.

  • Kocası tarafından bu ayrımcılığa maruz kalan bir kadın, dış etkilere karşı daha fazla taviz verebilir.

Birçok kadın bu cinsiyet ayrımcılığına hem yakın aile üyeleri hem de dışarıda tanımadıkları kişiler tarafından maruz kalmaktadır...

Ödül Tanınmasındaki Tutarsızlık

120 yıllık tarihinde 817 ödül erkeklere verilirken, kadınlara sadece 47 ödül verilmiştir. Bu büyük tutarsızlık büyük ölçüde, pek çok teori ve icadın kadınlar tarafından keşfedilmiş olmasına rağmen, erkekler tarafından yapılan keşiflerle aynı şekilde takdir edilmemesine veya tanınmamasına bağlanabilir.

Marie Curie'nin radyumu keşfetmesinden Ada Lovelace'ın ilk bilgisayar programını geliştirmesine kadar, çığır açan keşifler söz konusu olduğunda kadın bilim insanlarının her zaman erkek meslektaşlarıyla eşit düzeyde olduğu açıktır.

Toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesinde atılan adımlara rağmen, toplumumuzun kat etmesi gereken uzun bir yol olduğu açıktır. Bu durum, kadınların hala ne kadar az değer gördüğünü ve başarılarının göz ardı edildiğini gösteren çarpıcı bir örnektir. Bu istatistik, kadınların karşılaştığı engelleri yıkmak için yapılması gereken çok iş olduğunu gösterirken, umarız cinsiyete dayalı ayrımcılığa karşı adaletsizlikle mücadele etme konusunda bizi daha proaktif olmaya teşvik eder.

Cinsiyet Ayrımcılığının Etkisi

Kadınlar genellikle hem yakın aile üyeleri hem de günlük yaşamda dışarıda tanımadıkları kişiler tarafından cinsiyet ayrımcılığına maruz kalmaktadır. Bu durum, kendilerini savunmalarını ve başarılarının tanınmasını talep etmelerini engelleyebilecek bir yalnızlık ve güçsüzlük hissine yol açabilir.

Örneğin Mary Shelley, Frankenstein karakterini kocasının cinsiyet ayrımcılığına maruz kalması nedeniyle yaşadığı duygusal çöküntü ve endişe içinde yaratmıştır - bu durum, günlük yaşamında kendini güçlü hissetmesine kıyasla dış etkilere karşı daha fazla taviz vermiş olabileceğinin bir göstergesidir.

Kadınlar bilimsel atılımlara benzersiz katkılarda bulunmuşlardır, ancak başarıları genellikle erkek meslektaşlarınınkinin gölgesinde kalmaktadır. Marie Curie'nin Nobel Ödüllü keşiflerinden Stephani Kwolek'in Kevlar'ı icadına ve Rosalind Franklin'in DNA araştırmalarına çığır açan katkılarına kadar, kadınlar ilerlemenin sınırlarını zorladılar - ancak ilerlemeleri genellikle tanınmadı.

Gerçek şu ki, çok fazla sayıda kadın mucit ve bilim insanı, gelecek nesillerin önünü açtıkları için hak ettikleri ilgi ve saygıyı görmüyor. Sayısız başarıya rağmen, kadınlar bilimsel keşiflerle ilgili anlatıların çoğunda belirgin bir şekilde yer almamaktadır. Teknoloji, tıp ve sosyal anlayışta gelecekteki sıçramalardan faydalanmayı umuyorsak, kadınların başarıları kabul edilmeli ve kutlanmalıdır.

Kendiniz İçin Ayağa Kalkmak

Bilimle uğraşsın ya da uğraşmasın tüm kadınların karşılaşabilecekleri her türlü cinsiyet ayrımcılığına karşı kendilerini savunmaları önemlidir. Bu, bir şeyin haksız ya da adaletsiz olduğunu düşündüğünüzde sesinizi yükseltmeyi ya da kariyeriniz veya eğitim yolunuz hakkında karar verme zamanı geldiğinde kendinizi savunmayı içerebilir.

Kurumsal düzeyde, Matilda teorisi hakkında daha fazla farkındalık yaratılmalıdır ki herkes kadın bilim insanlarının tarih boyunca yaptıkları katkıları tanımamızın neden gerekli olduğunu anlasın. Bu da STEM (Bilim Teknoloji Mühendislik Matematik) programları gibi, öğrencilerin cinsiyet kimliği veya geçmişinden bağımsız olarak bu alanlardaki fırsatlara erişimini sağlamaya odaklanan girişimlerin teşvik edilmesi anlamına gelmektedir.

Matilda Joslyn Gage, günümüzde Matilda teorisi olarak adlandırılan teoriyi formüle eden dokuz kadından biridir. Bu teori, kadın bilim insanları tarafından yapılan ve bulunan çalışmaların erkek meslektaşları tarafından çoğu zaman kendilerine mal edildiğini (çalındığını) öne sürmektedir. Kadınlar yüzyıllardır bilim camiasında tanınmak için mücadele ediyor ve görünen o ki bu sorun zamanla daha da kötüleşti.

MeToo hareketi, işyerinde cinsel taciz ve saldırının ne kadar yaygın olduğunu gün ışığına çıkardı ve bunun bilim alanını da kapsadığı açık. Bilimde daha fazla kadın görmek istiyorsak, bu sorunu doğrudan ele almamız gerekiyor.

Bilim ve teknoloji de dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde eşitlik yönünde kaydedilen ilerlemelere rağmen toplumsal cinsiyet eşitsizliği devam etmektedir. Kadın bilim insanlarının zaman içinde elde ettiği başarıları tanımamız ve takdir etmemiz önemlidir; böylece gelecek nesiller, herhangi bir alanda veya sektörde başarıya ulaşmak söz konusu olduğunda cinsiyetin asla bir engel teşkil etmemesi gerektiğinin farkında olurlar.

Hem bireysel düzeyde hem de kurumsal düzeyde, Matilda teorisi hakkında daha fazla farkındalık yaratılmalıdır ki herkes kadın bilim insanlarının tarih boyunca yaptıkları katkıları tanımamızın neden önemli olduğunu anlasın.

Ayrımcılığa karşı durarak - hem kendi hayatlarımızda hem de daha geniş bir toplumsal düzeyde - daha yetenekli genç kadınların korkmadan veya tereddüt etmeden hayallerinin peşinden gidebilmelerini sağlayabiliriz!

Mary Shelley'nin hayatı trajedi ve kalp kırıklıklarıyla doluydu. İlk çocuğu doğumdan kısa bir süre sonra öldü, üvey kız kardeşi intihar etti ve kocası Percy Bysshe Shelley denize açılırken boğuldu. Bu trajediler Mary'yi çok etkiledi ve derin bir depresyona girdi. İşte bu karanlık dönemde Frankenstein fikri aklına geldi.

Bilim tarafından yaratılan ve toplum tarafından reddedilen bir yaratığın hikayesi, kendini bir yabancı gibi hisseden Mary'de yankı uyandırdı. Frankenstein, Mary Shelley'nin inanılmaz hayal gücünün ve zorluklar karşısındaki direncinin bir kanıtıdır.

Evlilikte ayrımcılığın acımasız deneyimi bir kadın üzerinde çok büyük bir etki yaratarak onu güçsüz ve savunmasız hissettirebilir. Ne yazık ki, bu durum çoğu zaman kadının kocasıyla iyi geçinmek için daha fazla taviz vermesine yol açar, bu da aile veya toplumdan gelen dış baskılara boyun eğmek anlamına gelse bile.

Kendini savunacak cesareti olmayan bir kadın, kocasına nihai otoriteyi veren eşitsiz ve baskıcı bir dinamiğin içinde sıkışıp kalabilir. Nihayetinde, evliliklerindeki güç dinamiklerini belirlemek ve karşılıklı saygı için çabalamak her bireye - kadın da dahil olmak üzere - bağlıdır.

Cinsiyet ayrımcılığı, dünya genelinde milyonlarca kadını etkileyen ve onları kendi evlerinde veya toplumlarında bile ikinci sınıf vatandaş haline getiren bir sorundur. Ne yazık ki bu önyargı genellikle aile üyelerinden, yakın ilişkilerden ve hatta tamamen yabancılardan gelmektedir. Bu tür ayrımcılık birçok şekilde ortaya çıkabilir: eğitim veya kariyer gelişimi için eşit olmayan fırsatlar, fiziksel veya psikolojik istismar veya sağlık ve beslenme gibi temel ihtiyaçların karşılanmasında yetersizlik.

Bu durum büyük sıkıntılara yol açabilir ve bir kadının hayatının kontrolünü elinden alabilir - ki buna hiç kimse katlanmak zorunda kalmamalıdır. Tüm cinsiyetler için eşit haklar için mücadele etmeye devam etmeli ve kadınların ayrımcılık korkusu olmadan güçlü hayatlar yaşama özgürlüğüne sahip olmalarını sağlamak için çalışmalıyız.

Matilda Teorisi, Kadın bilim insanlarının bulgularının erkekler tarafından sahiplenilmesi fenomeni, Mary Shelley’nin eseri Frankenstein'ın, kocası tarafından yazılmış gibi sunulması, Cinsiyet Ayrımcılığının Etkisi, Kadınların yalızlık ve güçsüzlük hissi, Frankenstein karakterini yaratırken Mary Shelley’nin yaşadığı duygusal çöküntü ve endişe durumu, Ödül Tanınmasındaki Tutarsızlık, Erkeklerin kadınlara kıyasla daha çok ödül alması, 120 yılda verilen ödüllerin 817’si erkeklere, sadece 47’si kadınlara verilmiş, Kadın Bilim İnsanları ve Keşifleri, Kadınlar tarafından yapılan önemli keşifler, Marie Curie’nin radyumu ve Ada Lovelace’ın ilk bilgisayar programını keşfetmesi, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Mücadelesi, Mevcut durum ve mücadelenin gerekliliği, Ödüllerdeki büyük cinsiyet dengesizliği, bu mücadelenin hala sürmekte olduğunu gösteriyor, Kadınların Bilimsel Katkıları, Kadınların bilime yaptığı çığır açan katkılar, Stephani Kwolek’in Kevlar’ı icadı ve Rosalind Franklin'in DNA araştırmaları, Cinsiyet Ayrımcılığı ile Mücadele, Tepki ve savunma mekanizmaları, Kendini koruma ve sesini yükseltme ihtiyacı, Farkındalığın Artması, Kadınların bilime katkılarının tanınmasını sağlamak için daha fazla farkındalık yaratılması, STEM programları gibi girişimlerin teşvik edilmesi, Kendini Savunmak, Kadınların her türlü cinsiyet ayrımcılığına karşı kendilerini savunmaları gerekliliği, Haksızlıklar karşısında ses çıkarmak, eğitim veya kariyer kararları konusunda dayanıklı olmak, Matilda Joslyn Gage, Matilda Teorisi'nin formülize edilmesine katkıda bulunan önemli bir kişi, Teorinin isim babası, kadınların buluşlarının çalındığını iddia etmiştir
cinsiyet ayrımcılığıfeminizmicat kadınlar kadın teori
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.