Tarih boyunca atlar insan hayatında önemli rol oynamıştır. Ekseriyetle binek hayvanı olarak kullanılan bu hayvanlar tarımdan ticarete, avcılıktan güvenliğe birçok alanda faydalı olmuştur. Savaşlarda da ordunun gücünü belirleyen kriterler arasında yerini almıştır.
Atlar, Türk kültüründe ve tarihinde de önemli bir yere sahiptir. Çağlar boyunca Türk topluluklarında, at, avrat ve silah bir yiğidin olmazsa olmazı olmuştur. Vazgeçilmez ve emanet dahi edilemez bu üç önemli unsur namus kavramıyla bir tutulmuştur. “At sahibine göre kişner.” “At binenin kılıç kuşananın.” “At yiğidin yoldaşıdır.” “Atlıya saat olmaz.” gibi özümüz söylemlerini hatırlatmak isterim.
"Türk hakanların atlarıyla birlikte gömüldüğünü biliyor muydunuz?" sorusunu yöneltmek istesem sizlerden çift seçenekli yanıtlar alacağımı tahmin edebiliyorum. Kendi adıma bu bilgiye yazımın ön hazırlığını yaparken rastladığımı söyleyebilirim. Asil görünümlü, güçlü ve duygusal yaradılışlı bu hayvanlar şairlere ve ressamlara da ilham kaynağı olmuştur. Atlar, fotoğraf sanatçılarının objektiflerine sıkça misafir olmuşlar ve masallarda dahi yerlerini almışlardır.
Günümüzde atçılık önemli bir spor dalı olarak gelişmeye devam etmektedir. Bu alandaki faaliyetlerinin iki damardan yürütüldüğünü söyleyebiliriz. Türkiye Binicilik Federasyonu ve Türkiye Jokey Kulübü modern atçılık faaliyetlerini yürütmektedir. Geleneksel Spor Dalları Federasyonu ve iş birliği yaptığı belediyeler ise geleneksel atçılık faaliyetlerini yürütmektedirler. Rahvan binicilik, Atlı kızak, Gökbörü ve Atlı okçuluğu bu faaliyetlere örnek verebiliriz.
Ülkemizde Rahvan tay yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bu kapsamda 1500’e yakın kısrak ve yarışmalara katılan 1000 aktif at bulunduğu bilgisini sizlerle paylaşmak isterim. Aynı zamanda safkan Arap atı yetiştiriciliğinde de iddialı olduğumuz söylenebilir. Bu alandaki tüm faaliyetler TİGEM (Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü) tarafından yürütülmektedir. Anadolu, Sultansuyu ve Karacabey işletmelerinde 12 baba, 49 ana kan hattı ile at yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bu işletmelerde 2020 mart ayı verilerine göre 1281 baş kayıtlı at bulunduğu bilgisi karar aşamasında işinize yarayabilir.
Atçılık sektöründeki yatırımlarda en büyük pay yarış atı eğitimine ayrılmaktadır. Yarış atlarının eğitimleri için yapılan yasal düzenlemeler bu alanda nitelikli personel ihtiyacını açığa çıkarmıştır. Atçılık ve Antrenörlüğü (MYO) sektöre akademik eğitimli personel yetiştirmek amacıyla açılmış bir ön lisans bölümüdür. Siz de tercihinizi bu yönde kullanacaksanız atların özelliklerini araştırmanızı ve kendi kişilik özelliklerinizi gözden geçirmenizi öneririm.
Atçılık ve Antrenörlüğü (MYO) TYT sınavı ile öğrenci kabul eden ve iki yıllık eğitim imkânı sunan bir ön lisans programıdır. Son yıllarda dikkat çekmeye başlamıştır. Eğitimi başarıyla tamamlayanlar at antrenörü ünvanına sahip olurlar.
Bu alanda eğitim veren yüksek okullar öğrencilerine atçılıkla ilgili her türlü temel bilgi, at bakımı, birinci derece binicilik ve antrenörlük konularında Avrupa standartlarında bir eğitim sağlar. Mezunlar atların doğumundan yarış hayatlarının sona ermesine kadar atın mevcut potansiyelini en üst seviyeye çıkarmak için çalışırlar.
Bu bölümü tercih edecek öğrencilerin atları ve kendi kişilik özelliklerini gözden geçirdikten sonra karar vermelerinde fayda vardır. Hedeflere ulaşmanın yollarından birinin araştırma ve analiz olduğunu unutmamalıyız.
Rekabetin yüksek olduğu atçılık sektöründe, hayvanları ve özellikle atları sevmeniz size avantaj sağlayacaktır. Sabır, merhamet, kararlılık, teknik çalışma becerisi, yüksek konsantrasyon yanında cana yakın ve samimi olmanız başarınızı belirleyecektir diyebiliriz. Atların doğasını da iyi incelemenizde fayda var. Bu noktada aşağıdaki bilgilerin işinize yarayacağını düşünüyorum.
Köy hayatı tecrübesi olmayanlar eğitimin başlangıcında zorlanabilirler. At bakımı, kazma kürek kullanma ve çalışma ortamındaki kokuyu yadırgamanız mümkündür.
Atçılık ve Antrenörlüğü eğitiminde zorunlu staj uygulaması vardır. Staj uygulamalarında iş kazaları faktörlerini en aza indirmek için İş Sağlığı ve Güvenliği kurallarına uyup iş güvenliği donanımlarını kullanmak gerekir. Konuyu biraz açmak gerekirse: Rahat ve bedeninize uygun kıyafetler, konçları yeterli uzunlukta çizme ya da kaymaz tabanlı spor ayakkabı kullanmanız önemlidir. Biniş sırasında mutlaka kask takmalı ve kış şartlarında deri ya da deri takviyeli eldiven kullanmalısınız.
Atçılık ve antrenörlüğü bölümünü bir lisans programına geçiş amacıyla tercih edebilirsiniz. Bu durumda hedefinizi belirleyerek sayısal ya da sözel türde puan ihtiyacınızı karşılayacak şekilde düzenli çalışmalısınız. Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile Veteriner Fakültesi ve Ziraat Fakültelerinin zootekni bölümlerine geçiş hakkınız bulunmaktadır. Bu noktada veteriner bölümü mezunlarının iş imkanlarının fazla olduğunu hatırlatmak isterim.
Atçılık ve Antrenörlüğü (MYO) mezunları aşağıda sıraladığım alanlarda istihdam edilirler:
Bölüm mezunlarının iş alanları çok gibi görünse de iş bulmada sıkıntı yaşadıkları bilgisini paylaşmam gerektiğini düşünüyorum. İlk mezunların bu konuda avantajlı olmasına karşın sonraki mezunların dezavantajlı olduğunu söyleyebiliriz. At antrenörü KPSS ataması henüz yapılmamıştır.
İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Diyarbakır, Şanlıurfa, Adana, Kocaeli, Elazığ gibi hipodrom bulunan illerde ikamet etmeniz iş bulma olasılığınızı yükseltebilir. Atçılık sektöründe bir çevreniz var ise iş bulma kaygısınız düşük olacaktır. Yeterli sermayeye sahipseniz kendi işinizi kurmanız da mümkündür. Son yıllarda yaygınlaşan Hippoterapi (at terapisi) Araştırma ve Uygulama Merkezleri de mezunlar için iş imkânı sunmaktadır.
Bölüm mezunları yaptıkları işin ağırlığı göz önüne alındığında ücretlerin yetersiz olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Türkiye Jokey Kulübü’nde at antrenörü olarak çalışanlar 3000-5000 TL arasında maaş almaktadır. Özel at çiftlikleri ve benzeri alanlarda asgari ücret teklifi ile karşılaşabilirsiniz. Sektörün farklı alanlarında kendinizi geliştirmeniz ve staj aşamasından başlayarak çevre edinmeniz durumunda yüksek ücret teklifleri almanız da mümkündür.
Eğitim sürecinde ve mezuniyet sonrası yabancı dili nasıl öğreneceğini keşfedenler için yurt dışında tatminkar ücretlere iş bulma imkanı vardır.
At antrenörleri atın doğumundan itibaren her türlü bakımını üstlenirler. Bölüm mezunlarının yaptıkları temel işleri aşağıda bulabilirsiniz.
At antrenörleri klasik at eğitimi yöntemlerini uygulamaktadırlar. Bu kapsamda lonj (Binerek ya da binmeden atı çalıştırma) eğitimi sırasında mevsimsel şartların çalışanları zorlayabileceğini belirtmek isterim.
Bu alanda eğitim veren üniversiteler, dresaj (at terbiyesi), dörtnal hafif oturuş (anavan) ve engel atlama çalışmalarının yapılacağı geniş bir alana sahiptirler. Engel atlama ve arazi çalışmaları eğitimin pekiştirilmesi açısından önemlidir.
Klasik binicilik öğretisine göre eğitim verilse de üniversitelerin ders içerikleri farklılık gösterebilir. Aşağıda bölümün mesleki temel derslerini sizler için sıralıyorum:
2019 yılı verileri baz alındığında, Atçılık ve Antrenörlüğü (MYO) bölümüne en düşük taban puan ve sıralama ile öğrenci kabul eden üniversite Kastamonu Üniversitesi olmuştur. (Taban puan:185,94662; sıralama:1.734.477)
En Yüksek taban puan ve sıralama ile öğrenci kabul eden ilk beş üniversiteyi de sizler için sıralıyorum:
| Üniversite | Bölüm | Taban Puan | Sıralama |
| İstanbul Üniversitesi | Atçılık ve Antrenörlüğü | 268,64730 | 665.262 |
| Uludağ Üniversitesi | Atçılık ve Antrenörlüğü | 242,80452 | 970.963 |
| Yıldırım Beyazıt Üniversitesi | Atçılık ve Antrenörlüğü | 231,29295 | 1.120.545 |
| Osmangazi Üniversitesi (Mahmudiye) | Atçılık ve Antrenörlüğü | 227,75924 | 1.169.273 |
| Kocaeli Üniversitesi (Kartepe) | Atçılık ve Antrenörlüğü | 224,21609 | 1.220.007 |
Atçılık ve Antrenörlüğü (MYO) Nedir?
Atçılık ve Antrenörlüğü (MYO) TYT sınavı ile öğrenci kabul eden ve iki yıllık eğitim imkânı sunan bir ön lisans programıdır. Son yıllarda dikkat çekmeye başlamıştır. Eğitimi başarıyla tamamlayanlar at antrenörü ünvanına sahip olurlar. Bölüm mezunları DGS ile Veteriner Fakültesi ve Ziraat Fakültelerinin zootekni bölümlerine geçiş yapabilirler.
Atçılık ve Antrenörlüğü Mezunları Ne iş Yapar ve Nerelerde Çalışırlar?
At antrenörleri atın beslenmesinden bakımına, sağlık takibi ve kayıtlarının tutulmasından antremanlarının yaptırılmasına kadar detaylı çalışmaları gerçekleştirirler. Atın yarışmalara hazırlanması ve yarış onayının verilmesinden sorumludurlar. Kamu kurumlarında, özel haralar ve bakım merkezlerinde, binicilik kulüplerinde, turistlik tesislerde, yetiştirme çiftlikleri ve hipodromlarda istihdam edilebilirler. Yurt dışında çalışma ve kendi işini kurma imkanları da mevcuttur.
Atçılık ve Antrenörlüğü Mezunları Ne kadar Maaş Alır?
Bölüm mezunlarının KPSS ataması henüz yapılmamıştır. Türkiye Jokey Kulübü’nde at antrenörü olarak çalışanlar 3000-5000 TL arasında maaş almaktadır Özel at çiftlikleri ve benzeri alanlarda asgari ücret teklifi ile karşılaşabilirsiniz. Sektörün farklı alanlarında kendinizi geliştirmeniz ve staj aşamasından başlayarak çevre edinmeniz durumunda yüksek ücret teklifleri almanız da mümkündür. Yurt dışında çalışmayı ya da kendi işini kurmayı hedefleyenler için de farklı ücretler söz konusudur.
1970 yılında Karadeniz Ereğli/Zonguldak’ta doğdu. Marmara Üniversitesi Hemşirelik Bölümünden mezun oldu. Sağlık sektöründe, klinik çalışmalarının yanı sıra eğitim, yönetim ve denetim gibi farklı alanlarda görev yaptı. Emeklilik sonrası Meslek Dersleri Öğretmeni olarak özel kurumlarda çalışmaya devam etti.
Devamı