Bu yayında Sedat Ateş ile bir röportaj gerçekleştirdik. Kendisi E-ticaret, Dijital Pazarlama ve Sosyal Medya Uzmanlığı eğitimleri eğitmeni. E-ticareti ele aldığımız bu yayında en güncel veriler ışığında pandemi sonrası e-ticaretin nasıl değiştiğini, e-ticaret yapmak isteyenlere tavsiyelerini, başarılı bir e-ticaret sitesinin sırlarını ve çok daha fazlasını konuştuk.
Yıllardır ticaret yapıyoruz. Artık yeni dönemde elektronik ortamda yapılıyor. Satıcı müşteri birbirini görmeden elektronik ortamda yani internetin olduğu her yerde yapılan alışverişe e-ticaret denir. Çok farklı yorumlarda var. En temel haliyle e-ticaret bir satıcı ile bir alıcıyı elektronik ortamda buluşturan platformlara deniyor.
E-ticaret Eğitimi
E-ticareti her açıdan ele alacağımız bu yayın için öncelikli olarak eğitiminizden bahsedebilir misiniz?
Pandemi dönemini bir kenara bırakırsak şu anda elektronik ticaret noktasında donanımlı personel bulmak, uzman bulmak çok zor. Bir uzman başvurusu açtığımızda çok fazla başvuru geliyor. Fakat gelen başvurular genelde yeterli olmuyor.
E-ticaret eğitimi ortalama 50-60 saat oluyor. E-ticaret konusunda her şeyi temelden başlayarak anlatıyorum. Hatta ticaretten başlayıp sonra e-ticarete geçiyorum. Eğitim modeli içeriğinde birçok şeyi barındırıyor. Yazılım, dropshipping, e-ihracat, kargo, lojistik, güvenlik, hosting, domain, e-ticarette pazarlama, ürün fotoğrafları nasıl çekilir, kampanyalar nasıl yapılır, pazar yerleri ile nasıl çalışılır, uygulamalar ile beraber anlatıyorum.
Konular sürelik gelişiyor yani eğitim içeriğini güncel tutuyorum. Özellikle pandemi ile beraber avm, çarşı, pazar gibi alanların kapalı olması e-ticarete yönelimi artırdı. eğitim katılımcı kitlesi ise herkes olabilir. Çünkü sıfırdan başlıyor 360 derece bir eğitim süreci var.
2016 yılında TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu e-ticarete önem vermek gerektiği hakkında bilgilendirme yapmıştı. Hatta interneti ticarette daha fazla kullanmak gerektiğini söylemişti. Aslında son dönem verilerine geçeceğim fakat geçmeden önce şunu sormak istiyorum. e-ticaret sitesi kurmak isteyenler için şu an doğru bir dönem mi?
Rıfat Hisarcıklıoğlu’nun 2016’da söylediği sözler şu an çok farklı bir hal aldı. Bir örnek vermek istiyorum bu konuya. Birkaç yıl öncesine kadar Aksaray Ticaret Odası’nın davetiyle Aksaray’da girişimci, yatırımcı, oradaki perakendeciler ve işletmecilerle buluşmuştuk. Aksaray’da üç tane süpermarket sahibi olan biri ile tanıştım. Aksaray’da sanal market yapma fikrinden söz ediyorlardı. Konu hakkında bilgi toplamaya çalışıyordu. Pandemi dönemi beni aradığında zamanında yapmadığı için pişman olduğunu söyledi. Bu dönemde ticarete girmek doğru mu veya nasıl yapılır diye. Sırtımızda bir ok vardı bu oku çektik çektik pandemi oku ileri fırlattı.
Şöyle gerçekler var ortada.Ne kadar direnirsek direnelim ne kadar deneysel kanaldan ilerlersek ilerleyelim bir gerçekle karşılaştık. COVID-19 geldi, salgın gerçekleşti.İşyerleri ve ticarethaneler kapandı. Hizmet veren yerler kapandı. Gelirler durdu. Başka problemler çıktı. Bununla beraber ister küçük ister büyük işletmeler hızlı bir şekilde e-ticarete giriş yaptılar.
E-ticaret sitesi kurmak için mutlaka sıfırdan başladığımız E-ticaret eğiimini almalısınız. Dijital Pazarlama ve Sosyal Medya Uzmanlığı eğitimleri ile e-ticaret sitesini doğru şekilde ifade etme araçlarını öğrenebilirsiniz.
Pandemi boyunca işletmeler tarafındanvarlık oluşturma bilinci oldukça yaygınlaştı. Yani buna mecbur kaldılar aslında. Zaten e-ticaret yükselişteydi çok daha ihtiyaç haline geldi. 24 Haziran’da da Ticaret Bakanı Ruhsar PEKCAN 2019 yılı ve 2020’nin ilk 5 ayının ticaret verilerini açıkladı. Siz hem bu verileri hem de kendi gözlemlerinizle birlikte pandemiyle beraber e-ticarette nasıl değişimler bekleniyor, nasıl neler yaşanacak?
E-ticaret bilgi platformu yıllardır bakanlık nezdinde kurulmaya çalışıyordu. Kurumsallaşmaya başlayıp Türkiye’den de resmi veriler almak çok daha ayakları yere basan bir hale getirdi. 2019 yılı Türkiye verileri açıklandı. Veriler Ticaret Bakanlığı resmi sayfasında erişilebilir durumda. Ama onun öncesinde birkaç veriyle daha birleştirerek kendi tecrübelerimle aktarmak istiyorum.
Birincisi Bankalararası Kart Merkezi (BKM) şöyle bir açıklama yaptı. Pandemi döneminde Türkiye’de daha önce hiç kullanılmamış 3 milyon yeni kredi kartıyla e-ticaret üzerinden alışveriş yapıldı dendi. Bu rakam Türkiye’deki e-ticaret açısından hiç olmadığı kadar itici bir güç sağladı. 65 yaş üzeri vatandaşlarımızın da bu alana giriş yapmış olması, bu zamana kadar e-ticaret sisteminin güvenli olmadığını düşünenlerin de bu pazara yönelmesi böyle bir sonucu doğurdu.
Bakanlık tarafından paylaşılan veriler 2019 yılı verileri ve muhtemelen önümüzdeki sene bu verilerin çok daha fazla artmış olduğunu göreceğiz.
Türkiye’de şu an 68 bin 457 işletme e-ticaret faaliyeti yürütüyor. Bu işletmelerden bazıları küçük bazıları büyük ölçekli işletmeler. 31 bin 647 işletme İstanbul’da. 6 bin 328 işletme Ankara’da. Antalya 2 bin 473, Bursa 2 bin 731, Konya bin 348, İzmir 4 bin 725 işletmeyle e-ticaret faaliyeti yürütüyor. Türkiye’de e-ticaret üzerinden en çok sipariş alınan gün pazartesi ve ikincisi Salı günü. En az alışveriş yapılan gün ise Pazar günü. Bu veriler neyi ifade ediyor? Pazartesi günü yükselen e-ticaret grafiği hafta sonuna doğru azalıyor. Bunun birkaç sebebi var. Birincisi Pazar günü kargolar yola çıkmadığı için pazartesi günü yoğunluk yaşanıyor. İkincisi pazartesi ofislerde iş başındayız ve kullanıcı biliyor ki pazartesi günü sipariş verdiğinde hafta ortasında siparişi eline geçmiş olur.
Türkiye’de e-ticaretle en çok alışveriş yapan illerde İstanbul yüzde 36’yla birinci sırada. Bunu yüzde 9 ile Ankara ve yüzde 6’yla İzmir takip ediyor. Bu illeri Bursa, Kocaeli ve Antalya takip ediyor.
Peki e-ticaret ile alışverişte en çok hangi yöntemler kullanılıyor?
Toplamda 98.5 milyar Türk lirası kartla ödeme yaptıldı. 8.9 milyar Türk Lirası kapıda ödeme, 29.5 milyar Türk Lirası havale/EFT yöntemiyle ödeme yapıldı. Bu tabloya göre Türkiye’deki e-ticaret kullanıcısı kartla ödemeyi çok seviyor. Bu noktada Sanal Pos önemli. Birçok bankanın kartı kullanıldı ve bu alanda kampanya üretmek çok önemli. Adet olarak da 657 milyon adet havale/EFT ile ödeme gerçekleşmiş. 176 milyon da kapıda ödeme işlemi gerçekleşmiş. Baktığımız zaman kart bilgilerini vermek istemeyen e-ticarete güvenmeyen kullanıcı sayısı da hatırı sayılır seviyede.
Bir de sektörlere göre bakacak olursak hacimsel/rakamsal olarak Hava yolları sektörü 2019 yılında 15.3 milyar Türk Lirası ciro yapmış. Giyim, ayakkabı, aksesuar sektörü 13.8 milyar lira ciro yapmış. Beyaz eşya ve küçük ev aletleri sektörü 13,3 milyar lira, seyahat sektörü 9,3 milyar lira, elektronik 8,5 milyar lira, yemek sektörü ise 5 milyar lira işlem hacmiyle takip etmiş.
Bakanlık sepet ortalamalarını da paylaştı. Bu veriyi de paylaşalım. Baktığımız zaman geçen sene Hava yolları 874 TL sepet ortalamasına ulaşmış. Seyahat şirketleri 174 TL, giyim 160 TL, elektronik 126 TL, çiçek 82 TL, kitap ve dergi 64 TL, yemek sektörü ise 34 TL sepet ortalamasına ulaşmış.
Bu noktada toparlayacak olursak e-ticaret harcamalarının %76’sı peşin ödeme yapılarak, %24’ü taksitli ödemeyle gerçekleşmiş.
Pandemi ile ilgili veriler henüz açıklanmadı. Bu verilerle ilgili bilgiler hiçbir yerde yok. Ancak önümüzdeki zamanlarda anlatabiliriz bunları.
E-ticaret yoluyla gıda alışverişlerinin 6 kat arttığını görüyoruz. Hepimiz COVID döneminde marketlerden alışveriş yapmak yerine internetten gıda alışverişi yapmaya başladık. Hatta ilginç örneklerini de gördük. Kiğılı gibi bazı giyim mağazaları online alışveriş sitelerinde makarna salça gibi ürünler satışa sundular. Dönem içinde e-ticaret yapan ancak dönem koşulları içinde düşüşte olan bir çok sektör oldu söylediğiniz gibi. Seyahat, taşımacılık, konaklama ve özellikle hava yolları şirketleri. Şu an olumsuz durum biraz giderilmiş gibi olsa da halen gelirleri düşük bir seviyede devam ediyor. Yeni normal dönemle ilgili bir öngörüde bulunmak mümkün mü? Siz bu konunun uzmanı olarak ne düşünüyorsunuz? Öngörünüz nedir?
Öngörüde bulunabilmek için çok daha fazla veri gerekiyor. Bu verileri yorumlamak çok daha sağlıklı olur bizim için. Şöyle ki bir peak nokta yaşadık. Evlere kapandık. Avm’ler çarşılar kapalıydı. Bir şey yapamadık aslında. Fakat şu anda şöyle bir gerçek var ortada. Normalleşmeye başlamakla beraber Dünya Sağlık Örgütü pandemiyi kaldırmadı. COVID-19 daha bitmedi, aşısı da bulunmadı. Sadece önlemler ve sosyal mesafe kurallarıyla beraber belirli bir seviyede tutmak gibi bir politika izleniyor. Tüm dünyada böyle bir gayret var. Peki bu durum nasıl etkiliyor? Dün bir anket yaptım ve ortalama 100 kişi katıldı. Öncesinde de bu anketi kendi instagram hesabında paylaşmıştım. Orada da 13 bin kişi ankete katıldı. Soru şuydu: ‘’Bu sene tatile gitmeyi düşünüyor musunuz? İki ankette de sonuç değişmedi. Ortalama %60 hayır dedi. %20 nötr %20 iste evet dedi. Yani bunun sonucu olarak bazı sektörler hiç etkilenmese de bazı sektörler bitme noktasına geldi. Biz peak noktaya eriştik ancak şu sıralar ticaret düşüyor. Ancak bu düşüş okyanustaki git-gele benzetilebilir. Yani peak noktadan aşağı düşmüş olsa da yeni normalde e-ticaret eski normale göre daha fazla tercih edilen bir noktada olacak.
E-ticaretin Türkiye’deki payı hiç olmadığı kadar peak yapmış durumda. Yüzde12-15 seviyelerine çıkmış olabilir. Bu hiç olmadığı kadar büyük bir ticaret dönüşüm hikayesi yarattı.
E-ticaret yapmak isteyenlere tavsiyeleri ve katılımcı soruları için videonun devamını izleyebilirsiniz.
E-ticaret nedir?
Satıcı müşteri birbirini görmeden elektronik ortamda yani internetin olduğu her yerde yapılan alışverişe e-ticaret denir. Aynı zamanda bir satıcı ile bir alıcıyı elektronik ortamda buluşturan platformlardır.
Başarılı e-ticaret nasıl yapılır?
E-ticaret eşittir dijital pazarlamadır. E-ticaretin yanında Dijital pazarlama eğitimini mutlaka mutlaka almalısınız. Çünkü e-ticareti destekleyen eğitimler sizin bakış açınızı genişletecektir. Bir de satış yapacağınız alana dair pazar yeri araştırması yapılması gerekir. En önemlisi süreci iyi yönetebilmelisiniz. Sosyal medya araçlarını etkin kullanmak size marka değeri konusunda da yardımcı olacaktır.
E-ticaret sitesi nasıl kurulur?
Eğer uzmanlık alanınız e-ticaret değilse Enstitü'de bulunan E-ticaret Eğitimini alabilirsiniz. E-ticaret eğitimi en alt seviyen başlayan geniş bir içeriğe sahiptir. E-ticaret eğitimi ile birlikte ihitiyaç duyduğunuz alanlara dair birçok destekleyici eğitim alabiliriniz.
