Gün İçerisinde Kaç Ana Odaklandınız?
Gün içerisinde yaşadığımız anların kaç tanesine gerçekten odaklanıyoruz? Gece başımızı yastığa koyduğumuzda hangilerini hatırlıyoruz? Üç veya beş tane mi? Yoksa daha mı fazla? Ortalama on beş saat aktif geçirdiğimiz günler için bu sayı az gibi geliyor, değil mi? Oysa bu süreci daha verimli ve anlamlı hale getirebiliriz.
İyi bir oyunculuk, iyi bir gözlemle ortaya çıkar. Karakterin bizden biri olması, seyirci ile kolay iletişim kurmasına imkan verir. Oyunculukta karakter oluşturma teknikleri üzerine düşündüğümüzde, yaşamın akışına dışarıdan bakmamız gerektiğini fark ederiz. Ön yargılarımızdan arınmalı ve dikkat çekici kişilikleri detaylıca irdelemeliyiz. Bu aşamada gözlem çok önemlidir. Peki, nasıl bir karakter oluşturmak istiyorsunuz? Farklı kişilerin farklı yönlerini birleştirerek yeni bir karakter yaratmak çok eğlenceli olabilir.
Dikkat Düzeyini Artırmak
Yaşantımıza değişik isimler vermeyi seviyoruz. Yoğun bir işimiz varsa "tempolu" diyoruz. Zamanımızı iyi planlamak ve kısa sürede çok şey halletmek zorunda kalabiliyoruz. Her gün aynı şeyleri yapıyorsak "monoton", eğlenceli bir işle uğraşıyorsak "renkli" diyoruz. Aslında bu üç farklı isimle adlandırılan yaşantılar aynı yirmi dört saati yaşıyor ve insanların %51'i gece yattığında gün içerisinden ortalama üç veya beş anıyı tam anlamıyla hatırlıyor.
Bu durum, kişilere ve durumlara yeterli dikkati ve odağı vermediğimiz için oluyor. İlgi alanımız olmayan konuları çoğu zaman kulak arkası ediyoruz. Bu yüzden çevremizde ilgi alanımızı doldurabilecek kişilikler istiyoruz. Oysa oyunculuk için süreci dışarıdan değerlendirmek gerekir. Olaylara ve kişilere dışarıdan bakmaya çalışarak dikkat düzeyinizi değiştirebilirsiniz. Bu süreç, yeni ilgi alanları keşfetmenize bile neden olabilir.
Gözlem Karakterin Kişiliğini Oluşturur
Düşüncelerin doğaüstü yetenekleri vardır, çünkü onlar asla görünmezler. Bizim en güzel yeteneğimiz ise onları şekillendirebilmemizdir. Milyarlarca insanın her biri farklı özellikteyse, onlardan öğreneceğimiz çok şey olmalı.
"Şu kız nasıl yürüyor?"
"Çok hoş bir ses tonuna sahip!"
"Konuşması ne kadar da komik!"
Bu tür cümleleri duymuşsunuzdur. Günlük hayatımızda bu gibi pek çok detayı süzeriz. Bu bilgileri zihnimiz gruplandırır. Bu gruplandırma ile bir yöre insanını, asi bir kişiliği, duygusal ya da heyecanlı birinin davranışlarını anlamlandırabiliriz. Bunun için özel bir yeteneğe sahip olmak gerekmiyor. Dikkatinizi toplayıp iyi bir gözlem sürecini tamamlamalısınız.
Bazen komiklik olsun diye, bazen de sinirimizden taklit yapmışızdır. Bu davranışları ve konuşma biçimlerini istemsizce benzetebilmek, gözlem sürecinin başarılı tamamlanmış olmasındandır.
Fiziksel ve Zihinsel Yeterlilik Önemli
"Her şey güzel de benim buna yeteneğim yok, o ne olacak?" diyor olabilirsiniz. Haklı da olabilirsiniz. Hazırbulunuşluk ve fiziksel yeterlilik de önemlidir. İki kişiye, kaşlarından birini kaldırmış bir adam fotoğrafı gösterelim. Birinin bu hareketi yaparken diğerinin yapamaması olağan bir durumdur. Kas yapısı, esneklik ve deneyim buna etken olabilir.
Ses taklit etmek söz konusu olduğunda da bu durum ortaya çıkabilir. Gözlemin sıklıkla ve dikkatli bir şekilde yapılması bu noktada devreye girer ve çeşitliliğin arasından kendi fizyolojisine, düşünce yapısına ve mizah anlayışına uyan bir seçim yapmayı sağlar. Tip ve karakter yaratımında en etkili unsur budur.
Güdü ile hareket eden arılar bir çiçekten polen yapmaz. Her şeyi depolayabildiğimiz bir zihnimiz var. Karakteriniz için ihtiyacınız olan özellikleri bu depolardan gün yüzüne çıkarmalısınız. Bu çalışma, zihninizin hızlanmasına da destek olacak.
Aynı Vücudun İçindeki Farklı Kişiler
Eksiksiz bürünebileceğiniz bir karakter oluşturabilirsiniz. Oyunculukta bu aşama, insanı ustalaştıran temel noktadır. Bunu yapmak elbette kolay olmayacaktır. Belki aynı anda dikkat etmeniz gereken birçok durum olabilir. Öncelikleriniz yüzünden hayatınızın karakteri yanınızdan uçup gidebilir. Buna fırsat vermemek için yaşamın her anını karakterize görmelisiniz. Geriye kalan şey ise çalışmanız. Çalışmak, karakter ve tip yaratmanın en önemli aşamasıdır.
Kendi Deneyimlerimden Bir Örnek
Size kendi hayatımdan bir örnek vermek istiyorum. Bir gün, otobüste yolculuk yaparken yaşlı bir amcanın cep telefonuyla konuşmasına şahit oldum. Ses tonu, kullandığı kelimeler ve jestleri o kadar ilginçti ki, istemeden onu gözlemlemeye başladım. Konuşması sırasında sürekli "Hele bir sorayım bakayım..." deyip duruyordu. Bu ifadeyi o kadar sık kullanıyordu ki, bu onun karakteristik bir özelliği haline gelmişti.
Bu deneyimden sonra, bir tiyatro oyununda canlandırdığım karaktere bu özelliği ekledim. Seyircilerden çok olumlu tepkiler aldım. İşte bu, gözlem yapmanın ve gerçek hayattan karakterler oluşturmanın gücüdür.
Karakter Oluşturmanın Adımları
Karakter oluştururken izlenebilecek bazı adımlar şunlardır:
1- Gözlem Yapın: Çevrenizdeki insanları dikkatlice inceleyin.
2- Not Alın: İlginç bulduğunuz özellikleri not edin.
3- Deneyin: Bu özellikleri kendi üzerinizde deneyin.
4- Uyarlayın: Kendi fiziğinize ve tarzınıza uygun hale getirin.
5- Çalışın: Sürekli pratik yaparak karakteri geliştirin.
Ustalaşmış Kişilerden İlham Almak
Dünyada karakter yaratımında oyunculuk yapmak isteyen kişilere yön ve ilham veren en önemli isimlerden biri, "Bir Karakter Yaratmak" kitabının yazarı Konstantin Stanislavski'dir. Metod oyunculuğu kavramını oluşturan Stanislavski, oyunculara karakterlerine derinlemesine bürünmeleri gerektiğini vurgular.
Ayrıca, Anton Çehov, William Shakespeare gibi geçmiş dönemin usta yazarları, kült oyunlarında yazdıkları karakterlerle eğitici niteliktedir. "Martı", "Vanya Dayı" gibi eserlerinde insan psikolojisini derinlemesine işlerler.
Yeni İlgi Alanları Keşfetmek
Olaylara ve kişilere dışarıdan bakmaya çalışarak, dikkat düzeyinizi değiştirebilir ve bu süreçte yeni ilgi alanları keşfedebilirsiniz. Bir arkadaşım, oyunculuk atölyesine katıldığında, aslında mimiklerini hiç kullanmadığını fark etti. Gözlem yaparak ve farklı karakterleri deneyerek, beden dilini daha etkili kullanmayı öğrendi.
Düşüncelerimizi Şekillendirmek
Düşüncelerimiz, doğaüstü yeteneklere sahiptir çünkü onlar asla görünmezler. Bizim en güzel yeteneğimiz ise onları şekillendirebilmemizdir. Milyarlarca insanın her biri farklı özellikteyse, onlardan öğreneceğimiz çok şey olmalı.
Sonuç ve Kapanış
Oyunculuk, yaşamın kendisinden ilham alarak karakterler oluşturma sanatıdır. Gözlem yaparak, dikkat düzeyimizi artırarak ve sürekli çalışarak, kendi sınırlarımızı aşabiliriz. Unutmayın, her an yeni bir şey öğrenmek için bir fırsattır.
Hayatınızın karakterini bulmak için gözlemleyin, deneyin ve asla vazgeçmeyin.
Referanslar
Stanislavski, K. (2013). Bir Karakter Yaratmak. Mitos Boyut Yayınları.
Çehov, A. (2009). Martı. İş Bankası Kültür Yayınları.
Shakespeare, W. (2016). Hamlet. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Adler, S. (2010). Oyunculuk Sanatı. Ayrıntı Yayınları.
Meisner, S. (2012). Sanford Meisner ile Oyunculuk. BGST Yayınları.
Önemli Noktalar
Oyunculukta karakter oluşturma teknikleri, gözlem ve deneyimle gelişir.
Dikkat düzeyini artırmak, yeni ilgi alanları keşfetmemizi sağlar.
Gözlem yapmak, karakterin kişiliğini oluşturur.
Fiziksel ve zihinsel yeterlilik, karakter yaratımında önemlidir.
Çalışmak, ustalaşmanın anahtarıdır.
Unutmayın, her yeni gün, yeni bir karakter yaratmak için bir fırsattır. Hayatın kendisi en büyük sahnedir ve bizler bu sahnede keşfedilmeyi bekleyen oyuncularız.
