Günümüzün hızlı temposu içinde, müziğin büyülü dünyasına adım atmak isteyen pek çok insan var. Keman çalmak da bu dünyanın en etkileyici deneyimlerinden biri. Öğrenmek için aylar, hatta yıllar verilen; parmaklarınızın ucunda nasırlar oluşurken bile daha çok çalışma azmi veren bir enstrüman keman. Ezgisiyle önce kulaklarımızı, sonra ruhumuzu büyüleyen keman sesleri, yazımız boyunca zihninizde dolansın isterim.
Ben de kemanla tanıştığım ilk günü hatırlıyorum. Henüz 8 yaşındaydım ve mahallemizdeki küçük bir müzik dükkanının vitrininde parlayan o kemandan gözlerimi alamamıştım. Babamın elinden tutup içeri girdiğimizde, dükkan sahibi bana sıcak bir gülümsemeyle yaklaşıp kemanı elime verdi. O anki heyecanımı ve kalbimin nasıl çarptığını tarif etmek zor. İşte o gün, hayatımın geri kalanını şekillendirecek bir adım attığımı bilmiyordum.
Keman Öğretmeni Nedir?
Keman öğrenmeye 4-5 yaşlarında başlanılması önerilir. Çocuğun zihinsel gelişimine, zekâsına sağladığı yararlar bilimsel olarak da kanıtlanmıştır. İşte bu tavsiyelerle beraber, keman çalmayı öğreten, yol gösteren eğitimciye keman öğretmeni deriz. Küçük yaşta öğrenme yetisinin verimli olması keman eğitimi için oldukça avantajlıdır. Çünkü keman, uzun vadede güzel sonuçlar getirebilecek bir eğitim sürecidir.
Fakat çocuklar hepimizin bildiği gibi maymun iştahlı olabiliyor. Zor geldiğinde veya sıkıldıklarında hemen vazgeçebiliyorlar. İşte bu noktada eğitimcinin önemi paha biçilemez. Çocuk eğer öğretmeniyle sağlıklı bir iletişim kurabilir ve onu severse, enstrümanı öğrenmeye de aynı derecede hevesli olabilir.
Keman öğrenmek için hiçbir yaşın geç olmadığı da eğitimciler tarafından söylenir. Öğrenmenin yaşı yoksa keman öğrenmenin neden yaşı olsun ki? İyi bir keman öğretmeni, yönlendirmeleriyle beraber doğru enstrüman seçimini ve öğrenme sürecini yönetir. Peki biz keman öğretmeninde hangi özellikleri arıyoruz?
Keman Öğretmeni Hangi Niteliklere Sahip Olmalı?
Her şeyden önce, azimli ve inatçı bir kişiliğe sahip olmaları gerekir. Bol sabır ve hevesle beraber iyi bir keman öğretmeni olabilirsiniz. Diğer yandan, her eğitimci gibi disiplinli, planlı ve programlı çalışabilmelidirler. İster bir grup eğitmeni olun, isterseniz de bireysel eğitim verin; her türlü öğrencinin keman öğrenme sürecinde sağ kolu olmalısınız. Yanlışlarında düzeltmeli, doğrusunda hakkını vermeli ve kavrayamadıklarında yol gösteren olmalısınız.
Herkesin algılama kapasitesi, el becerisi, müziğe yatkınlığı farklıdır. Bunun farkında olup öğrenciye iyi bir seviyeye gelebilmek için ne kadar çaba harcaması gerektiğini ve bu süreçte nelerle karşılaşabileceğini anlatmalıdır.
Bir keman öğrencisi olarak diyebilirim ki, öğretmenin dürüstlüğü, öğrencinin daha rahat olmasını sağlıyor. Öğrenci hangi seviyede olduğunu bildiğinde bir tık daha iyi olmak için daha çok istek duyuyor. Sonra bir tık daha ve kemana aşık biriyse, sonuçları harika olabiliyor.
Daha somut niteliklere gelirsek:
Nota okuma
Müzik kulağı geliştirme
Ritim becerisi
Solfej bilgisi
Kemanın tarihçesi ve kültürü hakkında bilgi
Enstrüman sadece çalınan bir şey değil, beraberinde koca bir kültür de getirir. Örneğin, kemanın ilk olarak İtalya'da ortaya çıktığını biliyor muydunuz? Ya da ünlü besteciler, keman sanatçıları, olmazsa olmaz temel eserleri?
Keman Öğretmeni Ne İş Yapar?
Keman öğretmeninin başlıca işi, öğrenciyi tanımak ve ona uygun metotları belirleyip bir eğitim planı oluşturmaktır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, herkesin öğrenme becerisi değişiklik gösterir. Örneğin, zaten müzik bilgisi altyapısı olan bir öğrenciye tutup nota çizgilerini öğretmenize gerek yoktur. Zaten bildiği şeylerin tekrarlanması öğrenciyi sıkacaktır. Ya da hiçbir bilgisi olmayan birine ilk dersten gam ve arpej çalışacağız demek de mantıklı olmayacaktır.
Çalışma Ortamı ve Motivasyon
Keman öğretmeni, öğrenmek için en uygun ortamı hazırlar. Bu bazen yaratıcı bir figür veya pozitif enerji yayan tasarımlar olabilir. Öğrenciyi motive edip ders boyunca odağında kalabilmek önemlidir. Okul derslerinden baz alalım. Çoğu zaman ilk 30 dakikadan sonra derse odaklanmamız zorlaşır. Keman eğitiminde de bu durum göz önüne alınmalıdır.
Aynı zamanda parmakların yorgunluğu düşünülmeli. Özellikle yeni başlayanlar için parmakların çabuk yorulması, boyun ağrısı gibi fiziksel problemler normaldir. Keman öğretmeni, bütün bunları düşünüp öğrenciye uygun bir planlama yaparak eğitimci kişiliğini ortaya koyar.
Öğrencinin Hedeflerine Uygun Eğitim
Öğrenci eğer bir okul için yetenek sınavına girecekse veya bir resitale hazırlanıyorsa, onu hazırlayan yine vefakar keman öğretmenidir. Öğrenci keman öğrenimini hangi noktaya getirmek istiyor, profesyonelleşmek istiyorsa ona uygun bir tempoda; sadece hobi olarak öğrenmek istiyorsa da o duruma uygun, sıkmayıp heves kırmadan bir eğitim planı oluşturmak gerekir.
Heves kırmama noktası çok önemlidir. Öğrenciyle iletişim her zaman "çok iyisin" şeklinde olmayacağı gibi, başarısızlıkları da sürekli vurgulanmamalıdır. Özellikle ilk kez öğrenenler için heves, önemli bir öğrenme aracıdır ve daha pozitif bir yaklaşım gerekir. Sonuçta zaten öğrenilmesi zor bir enstrüman; bolca emek, zaman ve sabır isteyen bir enstrüman. Dolayısıyla öğrenciye yaklaşım da bilinçli olmalıdır.
Keman Öğretmeninin Maaşları
Keman öğretmenleri, kurslarda, müzik okullarında, sanat merkezlerinde çalışabildiği gibi özel dersler de verebilirler. Belli bir maaştan bahsetmek keman öğretmenliği için zor olacaktır. Yine de kafamızda bir fikir oluşması açısından, kurumda çalışan bir keman öğretmeni için ortalama 4000 TL maaştan söz edebiliriz.
Özel ders kısmına bakacak olursak, araştırmalarımıza göre saat bazlı dersler başına 75-500 TL arası ücretlerin var olduğunu söyleyebiliriz. Skalanın genişliği daha çok özgeçmişle ilgili bir durum oluyor. Keman öğretmenleri, paylaştıkları özgeçmişlerinin zenginliğine göre bir ücret talep ediyor.
Örneğin:
1- Konservatuvar mezunu, yılların tecrübesine sahip bir öğretmen
2- Üniversite öğrencisi veya yeni mezun bir öğretmen
3- Sertifikalı özel kurs eğitmenleri
4- Profesyonel sahne deneyimine sahip sanatçılar
Bu farklılıklar, doğal olarak talep edilecek ücretleri etkiliyor. Ayrıca, büyük şehirlerdeki ücretler ile daha küçük yerleşim yerlerindeki ücretler arasında da farklar olabilir.
Keman Öğretmeni Nasıl Olunur?
İşte geldik en önemli soruya: Keman öğretmeni nasıl olunur ve maaşları nelerdir? Keman öğretmeni olmak için birkaç farklı yol izlenebilir:
1. Konservatuvar Eğitimi:
Konservatuvarların yetenek sınavlarına başvurarak, müzik bölümünün Yaylı Çalgılar Anasanat Dalı'nda eğitim alabilirsiniz. Burada hem teorik hem de pratik anlamda kapsamlı bir eğitim alarak, profesyonel bir keman sanatçısı ve öğretmeni olabilirsiniz.
2. Eğitim Fakülteleri:
Üniversitelerin müzik eğitimi veren fakültelerinde keman alanında eğitim alarak, öğretmenlik formasyonuna sahip olabilirsiniz. Bu sayede devlet okullarında veya özel kurumlarda müzik öğretmeni olarak çalışabilirsiniz.
3. Özel Kurslar ve Sertifika Programları:
Bazı özel kurumlar ve müzik okulları, keman öğretmenliği üzerine sertifika programları sunmaktadır. Bu programlar aracılığıyla gerekli donanımı elde edebilirsiniz.
4. Özel Ders Tecrübeleri:
Eğer yeterli düzeyde keman bilgisine sahipseniz, özel dersler vererek hem tecrübe kazanabilir hem de öğretmenlik yönünüzü geliştirebilirsiniz. Günümüzde pek çok insan, resmi bir eğitim almadan da başarılı bir şekilde öğretmenlik yapabilmektedir.
Benim bir arkadaşım, üniversitede mühendislik okurken kemana olan tutkusunu keşfetti. İlk başlarda hobi olarak başladığı keman dersleri, zamanla onun için bir yaşam biçimi haline geldi. Özel dersler alarak ve bolca pratik yaparak kendini geliştirdi. Sonrasında ise çevresindeki insanlara dersler vermeye başladı. Şimdi ise tam zamanlı bir keman öğretmeni olarak hayatına devam ediyor.
Formasyon ve Eğitim
Öğretmenlik için ise formasyon eğitimleri alarak mesleğinize eğitimcilik sıfatı da kazandırabilirsiniz. Bu eğitimler, pedagojik formasyon dediğimiz, öğrencilerle nasıl iletişim kurulacağını, nasıl bir eğitim planı hazırlanacağını öğreten programlardır.
Tabii şunu da belirtelim ki özel ders vermek için bu kimliğe ihtiyacınız yok. Günümüzde teknoloji sayesinde birçok uygulamadan ilanlar vasıtasıyla öğrencilere ulaşılabilir. Özel ders vermek isteyen keman sanatçıları, özgeçmişlerini, bekledikleri ücreti, ders planlamalarını ve irtibat bilgilerini paylaşarak öğrencilerini bulabiliyorlar.
Teknolojinin Etkisi ve Online Eğitim
2020'nin bizi alışmak durumunda bıraktığı uzaktan eğitim sistemi ile de online şekilde dersler verilebiliyor. Görüntülü konuşulabilen uygulamalar sayesinde öğretmenler, öğrencilerine her zaman ulaşabiliyor. Bu da keman öğretmenliği mesleğinin esneklik kazanmasına yardımcı oldu.
Ancak, birebir yapılan eğitimlerin tadı ve yeri her zaman bir başka olacaktır. İşin özü, yetenek, azim, beceri edinmek ve sabır. Bütün bunların kombinasyonu ve doğru bir rotayla keman öğretmeni olabilirsiniz.
Sonuç ve Değerli Öğretmenlerimiz
Yetenekleriyle idolümüz bellediğimiz, emeklerine teşekkür ettiğimiz keman öğretmenlerimiz çok değerli. Onlar sayesinde müziğin büyülü dünyasına adım atma cesaretini buluyoruz. Eğer siz de bu yolda ilerlemek istiyorsanız, unutmayın ki her büyük yolculuk, küçük bir adımla başlar.
Keman öğretmeni olmak, sadece bir meslek değil, aynı zamanda bir tutku ve yaşam tarzıdır. Öğrencilerinizin hayatına dokunarak, onlara müziğin büyüsünü aşılamak paha biçilemez bir deneyimdir.
Referanslar
Aydın, M. (2017). Müzik Eğitimi ve Öğretim Yöntemleri. Ankara: Müzik Yayınları.
Yılmaz, F. (2019). Keman Eğitiminin Temelleri. İstanbul: Sanat Akademi Yayıncılık.
Kara, S. (2015). Müzik Öğretmenliği Mesleğine Giriş. İzmir: Eğitim Kitabevi.