Pandemi sonrası artık hepimiz internet üzerinden siparişler vermeye alıştık. Bu arada birçok e-ticaret sitesinin ya popülerliği artı ya da yeni ticari platformlar açıldı. Bunların çoğu kurumsal olarak ya da küçük işletmelerden oluşuyor. Özellikle son zamanlarda insanların kendi zevk aldıkları hobilerinden veya profesyonel yeteneklerini kendi işleri haline getirerek, açtıkları şahıs şirketleri için de e-ticaret sitelerini kurabilmektedirler.
Günümüzde açılmış ve yerini almış e-ticaret siteleri çoklu markalara yer verirken, bazı ticari web siteler de sadece kendi ürünlerini sergilemektedir. İçlerinde giyim, kozmetik, mobilya, dekorasyon, teknoloji, özel tasarım, market ve yemek gibi saydıkça uzayıp giden bir havuz bulunmaktadır.
Bu sitelerin de biz müşteriler için en güzel tarafı, bazı markalarda bulamayacağımız özel ürünlere ulaşabilmemize imkan sunmaları ve mağaza mağaza gezip vakit kaybetmek yerine, eve ya da ofise kargolanarak teslim edilmesi olabilir.
E-ticaret sitelerinin ilk zamanlarında oldukça temkinli yaklaşan müşteri kitlesi, yavaş ilerleyen internet alışverişi alışkanlık sürecini, pandemi döneminde boyut atlayarak atağa geçmiş oldu. İnsanların evlerinden çıkamaması, en büyük ihtiyaçlardan market alışverişlerinde zorlanmalar, temel ihtiyaçların karşılanamaması sonucu neredeyse internet kullanmayan kişilere ulaşabilmek için birçok büyük marka harekete geçti.
Çıkardıkları telefon uygulamaları sayesinde birçok ürün ihtiyacı kapılara kadar teslim edildi. Kargo firmaları yoğunluğa yetişemez oldu. Yeni kurye araçları ortaya çıktı. Sosyal medya kullanımlarında fenomenler, influencer olmaya çalışanlar popülerliğini bomba etkisi ile yükseltti. Ve yeni meslek grupları ortaya çıktı. Yani önceden temkinli yaklaştığımız o kabullenme süreci birden bire hayatımızda hızlıca yerini aldı.
Peki bu ticari siteler nasıl yönetiliyor? Daha önceden böyle bir meslek alanı var mıydı? Bu siteleri yönetenler ne iş yapar? Ne kadar kazanır? Başlıklar altında inceleyelim.
E-Ticaret Yöneticisi Nedir?
Yukarda bahsettiğimiz ticari siteleri, markanın kurumsal iletişimine bağlı bir E-Ticaret Yöneticisi tarafından yönetilmektedir. Bu meslek ülkemizde yeni yeni oluşmaya başlarken pandemi sürecinde oldukça rağbet gören bir meslek haline gelmiştir. Peki nedir E-ticaret yöneticisi?
E-ticaret yöneticisi, iyi bir ticari düşünme yetisine sahip olmakla birlikte, aynı zamanda dijital dünyanın ve internet teknolojilerine de hakim olmalıdır. Dijital ortamda rakip markaların üzerinde olmak için iş sürecini sağlam planlayabilmelidir.
E-ticaret platfomlarına hakim olmalıdırlar. Markalarını yükseltmek üzere kullanılacak SEM, SEO, e-posta pazarlama, bot vb gibi internet teknolojilerini deneyimlemiş ve bu sistemleri yönetmek üzere ayrılan bütçenin kullanımını iyi planlaması gerekir. Aslında şirket içerisindeki satış departmanınının dijital halidir de diyebiliriz.
İnternet üzerinden müşterilere ulaşmak, marka bilinirliğini sağlamak, sunulan platformlarda marka imajını korumak, iş birimleri, destek birimleri ve tedarikçi gibi iş paydaşları ile aktif birliktelikleri yürütebilmelidir E-Ticaret Yöneticisi. Aynı satış departmanındaki gibi ikna edici ve etkili vasıflara sahip olmalıdır.
Günümüzde yetişemediğimiz ve kaçırdığımız zaman 1-0 geride kaldığımız birçok yenilikler var. Her gün yeni bir bilgi, her gün yeni bir güncelleme...
E-Ticaret Yöneticileri gündemin ve güncellemelerin iyi takipçisi olmalıdır. Yeniliklerden haberdar olurken, e-ticaret trendlerini ve faaliyetlerini yakından takip ederek pazarın nabzını iyi ölçmelidir.
Tüm bu bilgileri yönetmiş oldukları e-ticaret sitelerinde markasının çıkarları doğrultusunda uygulayarak iş süreçlerini iyileştirmek ve yeni projeler oluşturmak üzere fikir üretiminde bulunur. Aslında bir E-Ticaret Yöneticisinin ne iş yaptığını, "nedir" bölümünde biraz anlamış olduk. Şimdi biraz daha detaylardan bahsedelim ve ne iş yaptığını yazalım.
E-Ticaret Yöneticisi Ne İş Yapar?
E-Ticaret Yöneticisi, yöneteceği online mağazasını markasının hedef ve çıkarları doğrultusunda finansal planlamayla birlikte, dijital pazarlamada genel kabul görmüş analizleri kendi markasına uygun olarak anahtar performans göstergelerini belirler. Bu planlama sonucu elde edilen analizleri ölçer, raporlar ve tüm bunları yorumlayarak satış politikasını güçlendirmek üzere çalışır.
Ekibi iyi yöneterek, belirlenen stratejilerin en iyi şekilde sonuç vermesini sağlamak adına kurum içinde ve dışında aktif rol alır. Bunlar az çok tahmin ettiğimiz kurumsal işlemlerdir. Peki dijital pazarlamanın arka planında neler yaparlar?
Müşteri siteyi ziyaret ettiği andan itibaren, online mağaza içerisindeki hareketlerinin nabzını, bir takım yazılım programları ile tutarak analizini çıkarır. Buna müşteri yolculuğu ya da müşteri deneyimi de denebilir. Bu deneyim sonucu müşterinin satın alma raporunu çıkarır ve CRO kısaltması olan "satışa dönüşme oranı"na ulaşır.
Ulaşılan oranların sonucunda çıkan duruma göre online mağaza içerisindeki içerikleri (menü, renk, sepet, tasarım, içerik metinleri, ürün konumlandırması vb), satışı yükseltecek şekilde düzenlemektedir. Arama motorlarında marka isminin önlerde çıkması üzere bazı SEM, SEO, Google Analytics gibi web sitesi performans ölçüm yazılımlarını iyi okuyup kullanabilmelidir. Bunun için belli bir bütçe yönetme kapasitesine sahip olmalıdır tabiki.
Yazılım ya da programlar genelde şirket dışında da olabileceğinden iş birlikçi ve tedarikçileriyle düzenli iletişim halinde olmalıdır ve mevcut operasyonu kesintisiz yürütebilmelidir. Pazarlamadan anlamalı ve matematiksel düşünme yönü kuvvetli olmalıdır. Dijital alandaki yenilikleri takip etmesi gerektiğini ve güncel olması gerektiğinin önemini zaten yukarıdaki paragraflarda bahsettik.
Yani bir E-Ticaret Yöneticisi çok iyi olmak istiyorsa, dijital pazarlama dünyasının neredeyse tümüne hakim olmalıdır ve bunları uygulayabilecek yeteneğe sahip olmalıdır. Şimdi bu kadar komplike görünen bir mesleği yapan kişilerin kazançları "ne olabilir?" sorusuna cevabıda aşağıdaki başlıkta inceleyelim ama şuna da değinmeden geçemeyeceğim.
Bazı durumlarda karıştırılan bir husus da E-Ticaret Yöneticisinin sosyal medya hesaplarını da yönettiği, çeşitli bağlı çalıştığı birimlerin Ar-Ge işlerinde aktif rol aldığı gibi durumlar mevcut. Ama insanlar arasında gezen bu bilgi ne yazık ki doğru değil.
E-Ticaret Yöneticisi bu bölümlerle ilgilenmez. Sadede ihtiyaçları olabilecek bilgileri ileterek ilgililerine destek olabilir ya da fikir yürütebilir. E-Ticaret Yöneticisinin bu gibi durumlarda işi ise, sosyal medya, PR ya da lojistik gibi uygulamaların sonucunda, online mağazasına kazandıracağı müşterilerin çalışmasını yapmaktır. Bu mesleki karışıklıklara karşı olan biri olarak, E-Ticaret Yöneticiliğinin de derdine az da olsa değinmek istedim.
E-ticaret Yöneticisi Nasıl Olunur?
Bu mesleğin aslında mezun olunabilecek bir okulu yok. Dünyada ve buna bağlı olarak gelişen ülkemizde son zamanlarda ortaya çıkan online mağazacılık sektörünün getirmiş olduğu bir bölüm olarak, aslında yeni yeni tanımaktayız.
Satış yeteneğiniz yüksek, pazarlamadan iyi anlayan, analitiği iyi kurup yorumlayabilen ve birkaç ilgili yazılım programlarına hakim olmanız, başlangıç için yeterli. Sonrasında yükselmeniz ise kendinizi ne kadar geliştirdiğinize bağlı. Diploma olarak yetkin olmak için ise, üniversitelerin İktisat, işletme ve matematik gibi bölümlerinden mezun olabilirsiniz.
