Çocuk Gelişimi Nedir?

Çocuk gelişimi bir çocuğun bedensel ve zihinsel gelişimini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu süreç doğumundan itibaren 18 yaşına kadar geçen süreyi kapsar. Çocukların gelişim süreçlerini takip eden bu alanda gereksinimlerin saptanması en temel görevdir. Bunlar genel veya özel gereksinimler (bedensel veya zihinsel engel) olabilir. Bunlara ek olarak üstün yetenekli çocuklarla da ilgilenir.

Bu alan yalnızca çocukları incelemez, aksine bebeklikten yetişkinliğe kadar bir çok alt kategoriyi incelenir. Bu kategoriler şöyle sıralanabilir;

• 0-2 yaş bebeklik,
• 3-6 yaş ilk (erken) çocukluk,
• 7-11 yaş ikinci çocukluk
• 12-18 yaş ergenlik dönemi olmak üzere 4 bölümdür.

Gelişim Kavramları

Büyüme, bedenin fiziksel olarak gelişmesi ve olgunlaşması durumunu ifade eder. Bu anlamda kilo artışı, boy uzaması, kas gelişimi, iskelet yapısının irileşmesi ve vücudun şekillenmesi büyüme olarak değerlendirilir. Çoğu zaman büyüme ve gelişme birbirinden ayırt edilemez. Fakat bu iki kavram tamamen farklıdır. Büyüme fizikseldir ve boyutta değişmelerle fark edilir.

Bunun yanı sıra gelişme zihinle ilgilidir ve genellikle davranışsal olarak anlaşılır. Gelişim sürecinde olgunlaşma dediğimiz bir kavram mevcuttur. Bu da kişinin bir davranış veya işi yapacak bedensel ve zihinsel yeterliliğe ulaşmasıdır. Ancak yeterli kas gelişimine sahip olduktan sonra bir bebeğin yürüyebilmesi olgunlaşmaya güzel bir örnektir.

Öğrenme, gelişim çizgisinde en belirleyici kavramlardan biridir. Öğrenme sürecinin kalitesi gelişimi pozitif yönde etkiler. Öğrenme işi bir etkileşim sonucu meydana gelir. Burada çevresel faktörlerin rolü büyüktür. Sosyal ilişkiler sonucu meydana gelen bu durum genel olarak bireyin hayatında kalıcı bir yer edinir. 

Fiziksel İhtiyaçlar

Çocuk gelişiminde en temel ve önemli iki fiziksel ihtiyaç vardır. Birincisi hayati önem taşıyan beslenme ihtiyacıdır. İkincisi ise temizliktir. Bu iki konu da bir çocuğun hayatında olmazsa olmaz ihtiyaçlardır. Bireyler belli bir olgunluğa erişene kadar bu iki ihtiyaçları da bakım veren kişiler (anne, baba, büyükanne vb.) tarafından karşılanır.

Beslenme; büyümenin ve sağlıklı gelişimin gerçekleşmesi için gereken besin öğelerinin sistematik ve sürekli bir biçimde bedene alınmasıdır. Özellikle çocukluk çağında fazladan öneme sahiptir. Doğumdan itibaren çok hızlı bir büyüme ve gelişme evresine giren çocuk, temel besin öğelerini yeterli aldığı takdirde sağlıklı bir gelişim gösterecektir. Karbonhidratlar ve yağlar ısı ve enerji kaynağıdır. Proteinler büyüme ve onarım sağlar. Vitaminler koruyucu ve düzenleyicidirler. Bunlara ek olarak madensel tuzlar ve su temel ihtiyaçlarımızı genel olarak oluşturan 6 mikro besindir.

Temizlik; çocukluk çağında sağlıklı büyüme ve gelişimin sağlanması için büyük önem taşır. Bebeklerde alt temizliği, banyo ve vücut bakımı onu rahatlatacak ve gelişimini destekleyecektir. Aynı şekilde çocuklarda da el yıkama alışkanlıkları, yine banyo ve vücut bakımı, ek olarak tuvalet alışkanlığı kazandırmak gibi durumlar temizlik sağlamak ve sorumluluk kazanmak açısından da önem taşımaktadır.

Psikososyal İhtiyaçlar

Bebeklikten ergenliğe tüm yaş gruplarında belli psikososyal ihtiyaçlar mevcuttur. Bunlar 5 ana grupta incelenecek olursa; Fizyolojik, güvenlik, sevgi ve aitlik, saygı ve kedini gerçekleştirme olarak tanımlanabilir.

• Fizyolojik ihtiyaçlar genel olarak her insanda var olan yemek, nefes almak, uyku gibi içgüdüsel gereksinimlerdir.
• Güvenlik ise can ve mala zarar gelmemesi için sağlanması gereken korumadır.
• Sevgi ve aitlik, saygı yine içgüdüseldir ve her insanın gereksinim duyduğu duygulardır.
• Kendini gerçekleştirme konusu da önceki bahsedilen ihtiyaçları tamamlanmış bireylerde ideal ve kabiliyetlerini gerçekleştirme eğilimi gösterme ve bunu başarma isteğidir.

Genel hatlarıyla baktığımızda bir çocuğun doğumuyla beraber yaşadığı büyüme ve gelişme ciddi anlamda komplike ve mühim olaylardır. Her bir konun ayrı ayrı incelenmesi ve üzerinde durulması gerekir. Bir çocuğun doğumu ve büyümesi sırasında geçirdiği evreler her birey için ayrı ayrı fiziksel ve psikososyal olarak değerlendirilmeli ve dikkatle ilgilenilmelidir. Çocuklar geleceğin yetişkinleridir. Ve de en çok bu sebeple, geleceğimizi inşa ederken en önem verilmesi gereken konu onların gelişimi, büyümesi ve yetiştirilmesi olmalıdır. 

Çocuk Gelişimi Nedir?

Çocuk gelişimi bir çocuğun bedensel ve zihinsel gelişimini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu süreç doğumundan itibaren 18 yaşına kadar geçen süreyi kapsar.

Gelişim Kavramı Nedir?

Gelişme zihinle ilgilidir ve genellikle davranışsal olarak anlaşılır. Gelişim sürecinde olgunlaşma dediğimiz bir kavram mevcuttur. Bu da kişinin bir davranış veya işi yapacak bedensel ve zihinsel yeterliliğe ulaşmasıdır.

Çocuk Gelişiminin Alt Kategorileri Nelerdir?

Çocuk gelişimi; yalnızca çocukları incelemez, aksine bebeklikten yetişkinliğe kadar birçok alt kategoriyi incelenir. Bu kategoriler şöyle sıralanabilir; 0-2 yaş bebeklik, 3-6 yaş ilk (erken) çocukluk, 7-11 yaş ikinci çocukluk ve 12-18 yaş ergenlik dönemi olmak üzere 4 bölümdür.

YAZAR: GÜLİSTAN CANLI