Geoteknik Bölümü (MYO)

Türkiye deprem kuşağında bir ülke. Bu sebeple de zeminle ilgili çalışmalar ciddiyetle yapılması önemlidir. Zemin etüdü ve çalışmalarının ihmal edilmesi depremlerde can ve mal kaybının artmasının sebepleri arasındadır. Bu acı gerçeği her yıl yaşadığımız depremlerle tekrar tekrar öğreniyoruz. 

Zeminle ilgili çalışmalar geoteknik biliminin konusudur. Peki, geoteknik nedir? Geoteknik, zeminin özelliklerini; zeminin mekaniğini ve farklı etkiler altındaki zeminlerin davranışlarını inceleyen bilim dalıdır. Mukavemet, mekanik ve hidrolik prensipleri zeminlere uygular. Ülkemizde önceki yıllarda geoteknik anabilim dalı yerine Zemin Mekaniği ve Temel İnşaatı adı kullanılıyordu. Günümüzde geoteknik kelimesi kullanılıyor. Yabancı kökenli olan geoteknik, “geo” ve “technics” kelimelerinden türetilmiş. 

Geoteknik mühendisliği alanı var. İnşaat mühendisliğinin anabilim dallarından biri, ayrıca bir eğitimi yok. Geoteknik mühendisi olmak için inşaat mühendisliği okuduktan sonra Geoteknik anabilim dalında yüksek lisans yapılması gerekiyor. Jeofizik ve jeoloji gibi mühendislik dallarıyla ilgilidir.

Geoteknik mühendisi; inşaat temelini, zemin dinamiği ve zemin mekaniği bilim dalları ışığınnda inceler, ölçümler yapar. İnceleme ve ölçümler sonucunda zeminin özelliklerini tespit eden, o zemine uygun yapıları belirleyen inşaat mühendisidir. 

Ülkemizde lisans bölümü olarak geoteknik mühendisliği yok ancak ön lisans programı geoteknik var. Geoteknik bölümü nedir? Hangi Üniversitelerde bulunur? iş imkanları nelerdir? Okutulan dersler nelerdir? Sorular eşliğinde geoteknik programını daha yakından tanıyalım.

Geoteknik Bölümü Nedir?

Geoteknik bölümü üniversitelerin meslek yüksekokulları bünyesinde bulunan 2 yıllık ön lisans programıdır. Program ülkemizde sadece 3 üniversitede bulunur. Dokuz Eylül Üniversitesi, Manisa Celâl Bayar Üniversitesi ve Fırat Üniversitesi programın bulunduğu üniversiteler.

Programın eğitim dil Türkçedir. Arazi ve doğal malzeme deneyleriyle birlikte geoteknik tasarımlar konusunda uygulamalı teknik eğitim verilir. Bölümde zemin mekaniği, kaya mekaniği, zemin iyileştirmesi ve arazi deneyleri alanlarında yapılan akademik çalışmalar yoğundur.

Geoteknik etüd raporlarının hazırlanması için laboratuvar ve arazi deneylerini yapabilecek donanımlı teknikerler yetiştirmek bölümün amcacıdır. Okutulan dersler de bu amaç doğrultusundadır. Kaya Mekaniği, Yapı Mekaniği, Zemin Mekaniği, Jeoloji ve Kayaç Bilgisi, Topografik ve Jeolojik Harita Bilgisi, Sondaj Tekniği ve Hidrojeoloji bölümün temel dersleridir.

Geoteknik bölümü donanımlı teknikerler yetiştir. Programın bulunduğu üniversiteler deprem kuşağındaki şehirlere. Bu sebeple de bölgelerde zemin etüd çalışmalarının yanı sıra zeminin iyileştirilmesi için bazı faaliyetlerde bulunurlar.

Bölüm öğrenci eğitim sonunda şu yetkinliklere sahip olurlar

• Arazilerden örnek almayı ve saklama koşullarını öğrenirler.

• Geoteknik konusundaki temel kavramlara hakim olurlar.

• Araştırmalarda kullanılan zemin, beton ya da kaya parçalarının genel özelliklerini bilirler.

• Öğrendikleri analitik bilgiler yaptıkları deneylerde uygularlar.

• Laboratuvarın yönetilmesi ve işletilmesi konusunda yetkin olurlar.

• Yaptıkları deneyleri istenilen şekilde raporlarlar.

• Ekip çalışmasının yanı sıra kolay iletişim kurmayı da öğrenirler.

Geoteknik Bölümü İş İmkanları Nelerdir?

Geoteknik bölümü mezunlarının iş imkanları zemin etüdü ve iyileştirilmesi, maden, sondaj, baraj, köprü ve tünel projelerini kapsar. Bu alanlarda özel sektörde ve kamu kuruluşlarında çalışabilirler. Ancak Kamu Personeli Seçme Sınavı’nda (KPSS) bölüme özel kontenjan ayrılmıyor. Yani ön lisans KPSS’ye girip bütün mezunlarla yarışarak devlet memuru olabilirler. Bölüm mezunlarının çalışabileceği kurum ve kuruluşlardan bazıları;

• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

• Tarım Ve Orman Bakanlığı, 

• Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve bağlı birimleri

• Karayolları Genel Müdürlüğü Ve bağlı birimleri,

• Maden arama, sondaj ve inşaat işleriyle ilgilenen özel kurumlar,

Dikey Geçiş Sınavı’na (DGS) girerek lisans bölümüne dikey geçiş yapmak da bir başka imkandır. DGS tercih kılavuzuna göre geoteknik programı mezunlarının dikey geçiş yapabileceği bölümler şunlardır: 

• İnşaat Mühendisliği

• Jeofizik Mühendisliği

• Jeoloji Mühendisliği

• Maden Mühendisliği

• Petrol ve Doğalgaz Mühendisliği

İsterlerse açık öğretimden de eğitimlerini 4 yıla tamamlayabilirler. Açık öğretimden okuyabilecekleri lisans programları ise;

• Halkla İlişkiler ve Tanıtım 

• Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Kamu Yönetimi

• Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri

• Maliye

• İktisat

• İşletme

• Uluslararası İlişkiler

• Konaklama İşletmeciliği, 

• Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi

• Turizm İşletmeciliği

Geoteknik Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?

Geoteknik bölümünü başarıyla tamamlayan öğrenciler tekniker unvanıyla mezun olurlar. Maden, inşaat ve sondaj gibi pek çok sektörde çalışabilirler. Çalıştıkları birimde ya da kurumda görevleri şöyledir: 

• İnşaat ve Jeoloji mühendisinin denetimi altında çalışırlar

• Mühendis ve işçiler arasındaki personeldir

• Genelde teknik işlerden sorulu olurlar

• İncelenen araziyle ilgili çeşitli araştırmalar ve laboratuvar çalışmaları yaparlar.

• Araziyle ilgili istenilen derinlikte ve sıklıkla örnekler alırlar.

• Araziden alınan örnekleri laboratuvarda inceler ve analiz ederler

• Yapılan analizin sonuçlarını raporlaştırırlar

• Zemin dolgusuyla ilgili incelemeler yaparlar

• Baraj ve köprü inşaatlarında teknik personel olarak çalışırlar

• Mühendislerle birlikte deprem riskine karşı zeminle ilgili çökme riski araştırması yaparlar.

Geoteknik Bölümü Dersleri Nelerdir?

Geoteknik bölümünü başarıyla tamamlayabilmek için 4 dönem boyunca 120 kredilik dersin alınması gerekir. Fizik, Kimya, Matematik, Türk Dili, Yabancı Dil, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Fizik, Kimya ve Matematik gibi bütün bölümlerde okutulan zorunlu dersler Geoteknik programının dersleri arasında da bulunur. Bölümde okutulan diğer derslerden bazıları şunlardır: 

• Teknik Resim

• Genel Jeoloji 

• Malzeme Bilgisi

• İlk Yardım ve Sağlık Bilgisi

• Zemin Mekaniğine Giriş

• Yapı Mekaniği

• Kaya Mekaniği

• Elektroteknik

• Temel Bilgi Teknolojileri

• Mühendislik Jeolojisi

• Zemin Mekaniği

• Malzeme Mekaniği

• Zemin İyileştirme Yöntemleri

• Jeolojik Harita Bilgisi

• Hidrojeoloji

• Jeofizik

• Sondaj Tekniği

• Mesleki Uygulamalar

• İnşaat Temel Yapıları

• Genel Makine ve Motor Bilgisi

• İş Hukuku ve İş Güvenliği

• Jeoloji ve Kayaç Bilgisi

• Zemin İyileştirme Yöntemleri

• Mühendislik Jeolojisi

Geoteknik Bölümü Taban Puanları ve Sıralama

Geoteknik, üniversitelerin meslek yüksekokulları bünyesinde bulunan bir programdır. YÖK Atlas’ın 2020 yerleştire sonuçlarına göre program 3 üniversitede bulunur. ÖSYM’nin düzenlediği sınavda TYT puan türüne göre öğrenci kabul eder. Bölüme yerleştirmeler TYT0,12 katsayı puanı ve TYT 0,18 Katsayı Puanı ile yapılır. Yani programın iki farklı taban puanı ve başarı sıralaması vardır. Aşağıda yer alan tabloda 0,12 katsayı puanına göre taban puanları ve sıralama verilmiştir.