Inşaat sektöründe uluslararası projelerde çalışmak, yeni ufuklar açar ve kariyer gelişimine büyük katkı sağlar. Ancak dil engeli, bu fırsatların önünde bir engel olabilir. İşte tam da bu noktada Rusça bilmenin önemi ortaya çıkıyor. Rusya, Doğu Avrupa ve Orta Asya'da gerçekleştirilen büyük ölçekli projelerde, teknik terimlerin ve dokümanların Rusça olması, yapı denetçileri için bu dili öğrenmeyi neredeyse bir zorunluluk haline getiriyor.
Rusça ile Yeni Ufuklar Keşfetmek
Rusça, dünya genelinde milyonlarca insan tarafından konuşulan ve özellikle inşaat sektöründe sıkça kullanılan bir dil. Peki, Rusça öğrenmek neden bu kadar önemli? İşte cevaplarından bazıları:
1- İletişim Kolaylığı: Müşteriler, tedarikçiler ve iş ortaklarıyla doğrudan iletişim kurabilirsiniz.
2- Dokümantasyon Anlayışı: Teknik çizimler, raporlar ve yönetmelikleri orijinal dilinde okuyabilir ve daha iyi anlayabilirsiniz.
3- Profesyonel İtibar: Çok dillilik, sektördeki saygınlığınızı artırır.
4- Problem Çözme: Dil bariyerinden kaynaklanan sorunları en aza indirirsiniz.
5- Yeni Fırsatlar: Uluslararası projelerde çalışma şansınız artar.
Крыша (kryşa): Çatı
Фундамент (fundament): Temel
Арматура (armatura): Donatı demiri
Бетон (beton): Beton
Сейсмостойкость (seysmostoykost'): Depreme dayanıklılık
Rusça öğrenmek, sadece iletişim kurmayı kolaylaştırmakla kalmaz, aynı zamanda sektördeki profesyonelliğinizi de artırır. Müşterilerinizle ve iş ortaklarınızla daha etkili iletişim kurabilir, teknik dokümanları daha iyi anlayabilir ve uluslararası projelerde çalışma fırsatlarınızı genişletebilirsiniz.
Teknik Terimlerin Önemi
Yapı denetimi sürecinde kullanılan teknik terimler, projenin doğru anlaşılması ve uygulanması için hayati önem taşır. Rusçada bu terimleri bilmek, iletişimde yaşanabilecek aksaklıkları en aza indirir. İşte bazı önemli Rusça teknik terimler:
Фундамент (fundament): Temel
Арматура (armatura): Donatı demiri
Бетон (beton): Beton
Крыша (krysha): Çatı
Сейсмостойкость (seysmostoykost'): Depreme dayanıklılık
Bu terimleri doğru bir şekilde anlamak ve kullanmak, yapı denetçisinin işini daha profesyonel yapmasına yardımcı olur. Ayrıca, günlük iş hayatında sıkça karşılaşabileceğiniz diğer bazı terimler şunlardır:
Звукоизоляция (zvukoizolyatsiya): Ses yalıtımı
Теплоизоляция (teploizolyatsiya): Isı yalıtımı
Гидроизоляция (gidroizolyatsiya): Su yalıtımı
Стена (stena): Duvar
Окно (okno): Pencere
Дверь (dver'): Kapı
Перекрытие (perekrytiye): Döşeme
Лестница (lestnitsa): Merdiven
Bu kelimeleri doğru anlamak ve yorumlamak, denetim sürecini hızlandırır ve etkinliğini artırır.
Kiril Alfabesi ve Rusça Öğrenme Süreci
Rusça, alfabesinden başlayarak farklılık gösteren bir dil. Kiril alfabesi, Latin harflerine alışkın olanlar için başta zorlayıcı olabilir. Ancak biraz pratikle, özellikle mesleki terimlerde, hızlı bir ilerleme kaydedilebilir. Rusça öğrenme sürecinde dikkat etmeniz gereken bazı noktalar şunlardır:
Безопасность (bezopasnost'): Güvenlik
Нормы (normy): Normlar
Правила (pravila): Kurallar
Строительство (stroitel'stvo): İnşaat
Технические Условия (tekhnicheskiye usloviya): Teknik şartlar
1- Düzenli pratik yapmak
2- Kelime hazinesini genişletmek
3- Dil bilgisi kurallarını öğrenmek
4- Dinleme ve konuşma becerilerini geliştirmek
5- Kültürel farklılıkları anlamak
Kendi kendine öğrenme yöntemleri arasında mobil uygulamalar, video dersler, kitaplar ve sözlükler yer alır. Örneğin, Duolingo ve Memrise gibi uygulamalarla temel kelime bilgisi edinebilir, YouTube'da birçok ücretsiz Rusça dersine ulaşabilirsiniz. Rusça-Türkçe teknik sözlükler de mesleki terimleri öğrenmede yardımcı olabilir.
Rusça öğrenirken, dilin konuşulduğu kültürü de anlamak önemlidir. Rusya'nın yapı standartları, iş yapma biçimleri ve iletişim tarzları hakkında bilgi sahibi olmak, iş yaşamında büyük avantaj sağlar. Örneğin, Rus iş kültüründe resmiyet ve saygı, iletişimde önemli yer tutar.
Mobil Uygulamalar: Duolingo, Memrise gibi uygulamalarla temel kelime bilgisi edinebilirsiniz.
Video Dersler: YouTube'da birçok ücretsiz Rusça dersine ulaşabilirsiniz.
Kitaplar ve Sözlükler: Rusça-Türkçe teknik sözlükler, mesleki terimleri öğrenmede yardımcı olur.
Pratik Yapmak: Rusça konuşan meslektaşlarınızla pratik yapabilirsiniz.
Güvenlik ve Yönetmelikler
Her ülkenin kendi inşaat standartları ve yönetmelikleri vardır. Rusya'da SNiP (СНиП) olarak bilinen Stroitel'nyye Normy i Pravila (Строительные нормы и правила), yani İnşaat Normları ve Kuralları, yapı denetçileri için kilit bir role sahiptir. Bu yönetmelikleri anlamak ve yorumlamak için bazı temel terimleri bilmek önemlidir:
Безопасность (bezopasnost'): Güvenlik
Нормы (normy): Normlar
Правила (pravila): Kurallar
Строительство (stroitel'stvo): İnşaat
Строительный надзор
İnşaat Denetimi
Örnek Diyalog: Строительный надзор
Türkçe: O inşaat denetiminde çalışıyor ve düzenli olarak objelerdeki inşaat normlarının uygulanıp uygulanmadığını kontrol ediyor.
Технический надзор
Teknik Denetim
Örnek Diyalog: Технический надзор
Türkçe: Proje müdürü, yeni fabrikanın inşaatı üzerinde teknik denetimin güçlendirilmesinin gerekliliğini vurguladı.
Строительные нормы и правила
İnşaat normları ve kuralları
Örnek Diyalog: Строительные нормы и правила
Türkçe: İnşaat normları ve kuralları, güvenlik ve kalite standartlarını belirledikleri için mimarlık şirketimiz için temel belgelerdir.
Градостроительный кодекс
Şehircilik Kodu
Örnek Diyalog: Градостроительный кодекс
Türkçe: Belediye başkanı, şehrin gelişimini etkileyebilecek İmar Yönetmeliğine önerilen değişiklikleri tartıştı.
Разрешение на строительство
İnşaat izni
Örnek Diyalog: Разрешение на строительство
Türkçe: Bir ev inşa etmeye başlamak için öncelikle inşaat izni almalıyız.
Экспертиза проектной документации
Proje belgelerinin uzmanlık değerlendirmesi
Örnek Diyalog: Экспертиза проектной документации
Türkçe: İnşaat normlarına uygunluğu sağlamak için, işlere başlamadan önce proje dokümanlarının uzmanlık incelemesini düzenlememiz gerekiyor.
Строительный план здания
Bina inşaat planı
Örnek Diyalog: Строительный план здания
Türkçe: İnşaat planını işe başlamadan önce dikkatlice incelememiz gerekiyor.
Ввод объекта в эксплуатацию
Nesnenin kullanıma alınması
Örnek Diyalog: Ввод объекта в эксплуатацию
Türkçe: Proje başmühendisi, tesisin bu yılın bir Haziran tarihinden itibaren işletmeye alındığını duyurdu.
Журнал работ
İş Dergisi
Örnek Diyalog: Журнал работ
Türkçe: Bugün sabah vardiyadan önce, tüm gerekli kayıtların varlığı açısından iş defterini dikkatlice kontrol ettim.
Акт приемки
Kabul Teslim Tutanağı
Örnek Diyalog: Акт приемки
Türkçe: İnşaat tamamlandıktan sonra, teslim alma belgesinin imzalanması gerekiyordu.
Соответствие проекту
Projenin uygunluğu
Örnek Diyalog: Соответствие проекту
Türkçe: İnşaata başlamadan önce, lütfen tüm malzemelerin ve iş planının projeye tamamen uygun olduğundan emin olun.
Объект капитального строительства
Sermaye inşaatı objesi
Örnek Diyalog: Объект капитального строительства
Türkçe: Dokümantasyonu kontrol ederken, sermaye yapısının kullanıma alma izninin eksik olduğunu fark ettim.
Проверка качества работ
İş kalitesinin kontrolü
Örnek Diyalog: Проверка качества работ
Türkçe: Yüksek seviye görev yerine getirmenin sağlanabilmesi için işlerin kalitesinin dikkatle denetlenmesi gerekmektedir.
Сейсмическая безопасность
Sismik güvenlik
Örnek Diyalog: Сейсмическая безопасность
Türkçe: Profesör, aktif fay hatlarının bulunduğu bir bölgede binanın tasarımı yapılırken sismik güvenliğin önemini vurguladı.
Техническое состояние объекта
Nesnenin teknik durumu
Örnek Diyalog: Техническое состояние объекта
Türkçe: Mühendis, güvenliği sağlamak için tesisin teknik durumunun iyileştirilmesi gerektiğini belirtti.
Энергоэффективность
Enerji verimliliği
Örnek Diyalog: Энергоэффективность
Türkçe: Isıtma giderlerini azaltmak için, modern yalıtım malzemeleri ve yenilikçi teknolojiler kullanarak evimizin enerji verimliliğini artırmaya karar verdik.
Использование строительных материалов
Yapı malzemelerinin kullanımı
Örnek Diyalog: Использование строительных материалов
Türkçe: İnşaat malzemelerinin kullanımı, günümüz enerji verimliliği ve çevre dostu standartlarına uygun olmalıdır.
Противопожарные нормы
Yangından Korunma Standartları
Örnek Diyalog: Противопожарные нормы
Türkçe: Yeni ofis binasının inşaatı, çalışanların güvenliğini sağlamak için tüm yangın güvenliği standartlarına uygun olarak gerçekleştiriliyor.
Защита окружающей среды
Çevre koruma
Örnek Diyalog: Защита окружающей среды
Türkçe: Çevre koruma, şirketimiz için bir önceliktir ve biz çevre dostu teknolojilere önemli miktarda yatırım yapmaktayız.
Трудовая безопасность
İş güvenliği
Örnek Diyalog: Трудовая безопасность
Türkçe: İş Güvenliği giriş kursunu tamamladıktan sonra her çalışan, üretimdeki tüm güvenlik kurallarına sıkı bir şekilde uymak zorundadır.
Санитарные нормы
Hijyen standartları
Örnek Diyalog: Санитарные нормы
Türkçe: Şirketimizde çalışanların ve müşterilerin güvenliğini sağlamak için tüm hijyen standartlarına sıkı sıkıya uyulmaktadır.
Допуск в строительную профессию
İnşaat mesleğine giriş
Örnek Diyalog: Допуск в строительную профессию
Türkçe: İnşaat mesleğine giriş yapabilmek için, iş güvenliği kurslarını başarıyla tamamlaman gerekir.
Безопасность технологических процессов
Teknolojik süreçlerin güvenliği
Örnek Diyalog: Безопасность технологических процессов
Türkçe: Üretim alanında, işçiler ve çevre için riskleri en aza indirmek amacıyla teknolojik süreçlerin güvenliğine özel önem verilmektedir.
Несущая способность конструкций
Yapıların taşıma kapasitesi
Örnek Diyalog: Несущая способность конструкций
Türkçe: Mühendis, yapıların taşıma kapasitesinin yeni köprü projesinin geliştirilmesi sırasında dikkate alındığını açıkladı.
Износ инженерных систем
Mühendislik sistemlerinin yıpranması
Örnek Diyalog: Износ инженерных систем
Türkçe: Mühendislik sistemlerinin aşınma sorunu üretim kompleksimiz için kritik bir hale geldi.
Утепление и изоляция
Yalıtım ve izolasyon.
Örnek Diyalog: Утепление и изоляция
Türkçe: Evimizin ısı kaybını azaltmak için duvarların ve çatının kaliteli bir şekilde yalıtımını ve izolasyonunu yapmamız gerekiyor.
Герметичность соединений
Bağlantıların hava sızdırmazlığı
Örnek Diyalog: Герметичность соединений
Türkçe: Mühendis, sistemi çalıştırmadan önce bağlantıların hava sızdırmazlığını dikkatlice kontrol etti.
Влагостойкость материалов
Malzemelerin Nem Direnci
Örnek Diyalog: Влагостойкость материалов
Türkçe: Malzemelerin suya dayanıklılığı, banyo kaplaması seçerken anahtar faktördür.
Ответственность за дефекты
Kusurlardan sorumluluk.
Örnek Diyalog: Ответственность за дефекты
Türkçe: Garanti bölümü yöneticisi, ürün kusurlarından tamamen üreticinin sorumlu olduğunu vurguladı.
Устранение нарушений
İhlallerin giderilmesi
Örnek Diyalog: Устранение нарушений
Türkçe: Denetim sırasında tespit edilen ihlallerin giderilmesine yoğunlaştık.
Профилактический осмотр
Önleyici muayene
Örnek Diyalog: Профилактический осмотр
Türkçe: Marina, profilaktik muayeneyi atlamaman gerek, bu senin sağlığın için önemli.
Мониторинг состояния здания
Bina durumu izleme
Örnek Diyalog: Мониторинг состояния здания
Türkçe: Bina durumunu izlemek ve herhangi bir hasarı zamanında tespit edebilmek için bir sistem kurduk.
Срок службы здания
Bina ömrü
Örnek Diyalog: Срок службы здания
Türkçe: Mimar, binanın tüm norm ve kullanım kurallarına uyulduğu takdirde ömrünün yüz yıl olduğunu belirtti.
Реконструкция здания
Bina restorasyonu
Örnek Diyalog: Реконструкция здания
Türkçe: Bina restorasyonu tamamlandığında içinde yeni bir müze açılacak.
Аккуратность строительства
İnşaatın titizliği
Örnek Diyalog: Аккуратность строительства
Türkçe: Bu binanın yapımındaki özen, onun uzun ömürlülüğünü ve güvenilirliğini garanti eder.
Смета на работы
İşler için keşif/öngörülen bütçe
Örnek Diyalog: Смета на работы
Türkçe: İşler için hazırlanan keşif, tüm malzemeleri ve tahmini işçilik maliyetlerini içermelidir.
Проектная документация
Proje dokümantasyonu
Örnek Diyalog: Проектная документация
Türkçe: Lütfen, inşaatın başlamasından önce tüm proje dokümantasyonunun dikkatlice kontrol edildiğinden emin olun.
Аудит безопасности объекта
Objenin güvenlik denetimi
Örnek Diyalog: Аудит безопасности объекта
Türkçe: Tesisin güvenlik denetimini tamamladık ve sonuçları yönetimle görüşmeye hazırız.
Закон о строительстве
İnşaat Kanunu
Örnek Diyalog: Закон о строительстве
Türkçe: Dün seminerde, İnşaat Kanunu'nda yer alan çevresel standartlarla ilgili yeni değişiklikler tartışıldı.
Контроль за выполнением работ
İşlerin icrasının kontrolü
Örnek Diyalog: Контроль за выполнением работ
Türkçe: Müdür, işlerin yerine getirilmesi üzerindeki denetimin, sürelerin ve kalitenin korunması amacıyla artırılacağını vurguladı.
Протокол осмотра
Muayene tutanağı
Örnek Diyalog: Протокол осмотра
Türkçe: Doktor, muayene tutanağını dikkatlice doldurdu ve onu bana verdi.
Выявление скрытых работ
Gizli işlerin tespiti
Örnek Diyalog: Выявление скрытых работ
Türkçe: Denetim sırasında, özel olarak gizli çalışmaların tespitine dikkat edildi, bu da onarım işlemlerinin yürütülmesindeki ihlallerin bulunmasını sağladı.
Антикоррозийная защита
Korozyona karşı koruma
Örnek Diyalog: Антикоррозийная защита
Türkçe: Metal yapıların servis ömrünü uzatmak için korozyon önleyici koruma uyguladık.
Пневмоударные инструменты
Pnömatik darbe aletleri
Örnek Diyalog: Пневмоударные инструменты
Türkçe: Fabrikamızın üretim kapasitesini genişletmek için yeni pnömatik darbe aletleri almalıyız.
Лицензирование строительной деятельности
İnşaat faaliyetlerinin lisanslanması
Örnek Diyalog: Лицензирование строительной деятельности
Türkçe: İşe başlamak için inşaat faaliyetlerinin lisanslanması gerekir, ilgili izin olmadan projeye başlayamayız.
Высота строения
Binanın yüksekliği
Örnek Diyalog: Высота строения
Türkçe: Bina, aşağıdan bakarken tahmin ettiğimden çok daha yüksek çıktı.
Гидроизоляционные материалы
Su yalıtım malzemeleri
Örnek Diyalog: Гидроизоляционные материалы
Türkçe: Temeli nemi korumak için kaliteli su yalıtım malzemeleri seçmemiz gerekiyor.
Экологический контроль
Çevresel Denetim
Örnek Diyalog: Экологический контроль
Türkçe: Fabrikada zararlı emisyonları atmosfere en aza indirmek için çevresel denetimi sıkılaştırdık.
Гарантийный срок службы
Garanti süresi
Örnek Diyalog: Гарантийный срок службы
Türkçe: Satıcı, herhangi bir problem yaşanması halinde, garanti süresi boyunca ücretsiz tamir hizmeti için başvurabileceğimi bana garanti etti.
Подрядчик и застройщик
Taşeron ve müteahhit
Örnek Diyalog: Подрядчик и застройщик
Türkçe: Toplantıda, müteahhit ile yüklenici arasındaki sözleşme şartları görüşüldü.
Технические условия (tekhnicheskiye usloviya): Teknik şartlar
Selamlama: İş ilişkilerinde el sıkışmak yaygındır.
Zaman Yönetimi: Toplantılara zamanında gitmek önemlidir, ancak esneklik de beklenebilir.
Hediyeleşme: İlk toplantılarda küçük hediyeler takdim etmek olumlu bir izlenim bırakabilir.
Kıyafet: İş görüşmelerinde resmi giyinmek tercih edilir.
Bu terimler, yönetmelik belgelerinde sıkça karşımıza çıkar ve denetim sürecinin doğru bir şekilde yürütülmesi için kritik öneme sahiptir.
Rusça Teknik Dokümanları Anlama
Yapı denetçileri için teknik dokümanları anlamak, işin en önemli parçalarından biridir. Rusça teknik dokümanlar, çizimler, raporlar ve yönetmelikler, projenin doğru ilerlemesi için titizlikle incelenmelidir. İşte bu dokümanlarda sıkça karşılaşabileceğiniz bazı terimler:
"Здравствуйте, меня зовут..." (Zdravstvuyte, menya zovut...): "Merhaba, benim adım..."
"Я не понимаю." (Ya ne ponimayu.): "Anlamıyorum."
"Пожалуйста, повторите." (Pozhaluysta, povtorite.): "Lütfen tekrar edin."
"Где находится технический отдел?" (Gde nakhoditsya tekhnicheskiy otdel?): "Teknik departman nerede bulunuyor?"
"Давайте обсудим детали проекта." (Davayte obsudim detali proyekta.): "Projenin detaylarını tartışalım."
Звукоизоляция (zvukoizolyatsiya): Ses yalıtımı
Теплоизоляция (teploizolyatsiya): Isı yalıtımı
Hedef Belirleyin: Hangi seviyeye ulaşmak istediğinizi netleştirin.
Öğrenme Arkadaşı Edinin: Aynı dili öğrenen biriyle çalışmak sizi motive eder.
Başarılarınızı Kutlayın: Küçük de olsa her ilerlemeyi takdir edin.
Kendinize Zaman Tanıyın: Herkesin öğrenme hızı farklıdır, kendinizi başkalarıyla kıyaslamayın.
Гидроизоляция (gidroizolyatsiya): Su yalıtımı
Вентиляция (ventilyatsiya): Havalandırma
Освещение (osveshcheniye): Aydınlatma
Bu terimleri ve kavramları iyi anlamak, teknik dokümanları doğru yorumlamayı ve projenin gerekliliklerini eksiksiz yerine getirmeyi sağlar.
Uygulamada Rusça Kullanımı
Teorik bilgiyi pratiğe dökmek, öğrenmenin en etkili yoludur. İşte günlük iş yaşamında kullanabileceğiniz bazı temel Rusça ifadeler:
Здравствуйте! Меня зовут... (Zdravstvuyte! Menya zovut...): Merhaba! Benim adım...
Я не понимаю. (Ya ne ponimayu.): Anlamıyorum.
Пожалуйста, повторите. (Pozhaluysta, povtorite.): Lütfen tekrar edin.
Где находится технический отдел? (Gde nakhoditsya tekhnicheskiy otdel?): Teknik departman nerede bulunuyor?
Давайте обсудим детали проекта. (Davayte obsudim detali proyekta.): Projenin detaylarını tartışalım.
Bu ifadeler, hem iletişimi kolaylaştırır hem de karşınızdakine dil öğrenme çabanızı gösterir. Rusça konuşan meslektaşlarınızla pratik yapmak da öğrenme sürecini hızlandıracaktır.
Zorlukların Üstesinden Gelmek
Yeni bir dil öğrenirken zorluklarla karşılaşmak normaldir. Önemli olan pes etmemektir. Motivasyonunuzu yüksek tutmak için şu ipuçlarını uygulayabilirsiniz:
1- Hedef belirleyin ve hangi seviyeye ulaşmak istediğinizi netleştirin.
2- Öğrenme arkadaşı edinin, aynı dili öğrenen biriyle çalışmak sizi motive eder.
3- Başarılarınızı kutlayın, küçük de olsa her ilerlemeyi takdir edin.
4- Kendinize zaman tanıyın, herkesin öğrenme hızı farklıdır, kendinizi başkalarıyla kıyaslamayın.
Unutmayın, dil öğrenmek sabır ve süreklilik gerektirir. Her gün biraz zaman ayırarak büyük adımlar atabilirsiniz.
Sonuç
Yapı denetçiliği gibi detay odaklı bir meslekte, Rusça öğrenmek size hem profesyonel hem de kişisel anlamda birçok kapı açacaktır. Yeni bir dil öğrenmek, sadece kelimeleri değil, aynı zamanda yeni bir kültürü, yeni insanları ve yeni fırsatları keşfetmek demektir.
Rusça, inşaat sektöründe uluslararası projelerde çalışmak isteyenler için büyük bir avantaj sağlar. Teknik terimleri anlamak, yönetmelikleri doğru yorumlamak ve etkin iletişim kurmak, başarılı bir yapı denetçisi olmak için kritik öneme sahiptir.
Kiril alfabesini öğrenmek, Rus kültürünü anlamak ve pratik yapmak, bu dili öğrenme sürecinin temel adımlarıdır. Karşılaşacağınız zorluklarla başa çıkmak için motivasyonunuzu yüksek tutmak ve sabırlı olmak önemlidir.
Umarız bu rehber, yapı denetçiliğinde Rusça öğrenmenin önemini ve faydalarını anlamanıza yardımcı olmuştur. Unutmayın, her yeni kelime ve ifadeyle birlikte, Rusça ile yeni ufuklara yelken açacaksınız. Başarılar!
Kaynakça
1- Belov, V. V. (2019). Russko-turetskiy tekhnicheskiy slovar' po stroitel'stvu. Moskva: Izdatel'stvo "Flinta".
2- Dvoretskiy, M. I. (2020). Rusça-Türkçe/Türkçe-Rusça Teknik Terimler Sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yayınları.
3- Dyachenko, A. P., & Kononov, I. F. (2017). Russian for Construction: Textbook. Moscow: Zlatoust.
4- Karabulatova, I. S., & Polivara, Z. V. (2013). Turkic and Slavs: bi-polylinguism in globalization and migrations (on an example of Tumen region). Middle-East Journal of Scientific Research, 17(6), 832-836.
5- Mustafayeva, S. (2022). Türk Dünyasında Ortak İletişim Dili Olarak Rusça. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 7(16), 22-31.
