Mustafa Kemal Ataturk, Turk halkinin ozgurluk ve bagimsizlik mucadelesinde onemli bir donusumcu lider olmustur. Vizyoner ozellikleriyle dis politikada oldukca cesur ve ileri goruslu adimlar atmis, ulkenin cagdaslasma yolunda ilerlemesine onculuk etmistir. Ataturk, sadece askeri basarilariyla degil, ayni zamanda egitim, kultur ve sosyal alanda yaptigi reformlarla Turk milletinin geleceğini sekillendiren bir lider profili cizmistir. Ornegin, Turkcelesmis bir alfabe kullanilmasini saglayarak okuma yazma oraninin artmasina ve toplumun aydinlanmasina buyuk katkida bulunmustur. Bir lider olarak empati yetenegi sayesinde halkin ihtiyaclarini dogru analiz etmis, karsilaştigi zorluklara ragmen kararlilikla hareket ederek hedeflerine ulaşmistir. [1]
Gandi ise bariscil direnis felsefesiyle Hindistan'in bagimsizlik mucadelesine liderlik etmistir. Siddete basvurmadan, pasif direnis ve sivil itaatsizlik yontemlerini kullanarak buyuk kitleleri harekete gecirmeyi basarmistir. Gandi, liderlik yaklasiminda ahlaki degerlere ve manevi guclere agirlik vermis, diyalog ve uzlasma yolunu izleyerek toplumsal degisimlerin onunu acmistir. Basit bir yasam tarzini benimsemesi ve halkin icinden biri gibi davranmasi, insanlar uzerindeki etkisini arttiran onemli faktorler olmustur. Duygusal zekasi ve empatik yaklasimi ile insanlarin guvenini kazanmis, farkli kesimlerden genis bir destek tabani olusturmayi basarmiştir. [2]
Zamanin ruhunu cok iyi okumus olan Steve Jobs, teknoloji dunyasinda cag acan buluslara imza atmis bir vizyoner liderdir. Yaratici fikirleri ve yenilikci bakis acisiyla Apple sirketini bir dunya markasi haline getirmistir. Jobs, urunlerin sadece teknik ozelliklerine degil, kullanici deneyimine de onem vermis, tasarim ve kullanilabilirligi odak noktasi haline getirmistir. Musterilerin ihtiyac ve beklentilerini iyi analiz ederek, onlarin hayatlarini kolaylastiracak cozumler gelistirmeye odaklanmistir. Ileri goruslulugu ve sezgisel yetenekleri sayesinde teknoloji trendlerini onceden tespit etmis, sirketini dogru yonde konumlandirmayi basarmistir. Ayrica ekibine guven ve ilham vererek onlarin da yaraticilik potansiyellerini aciga cikarmalarini saglayarak kolektif bir basari elde etmistir. [3]
Açık ve net bir şekilde düşüncelerini ifade eder.
Ekibinin fikirlerine değer verir ve onları dinler.
Geri bildirim verirken yapıcı ve destekleyicidir.
Hem sözlü hem de yazılı iletişimde etkili olmayı bilir.
Ekip üyelerinin kişisel sorunlarını göz önünde bulundurur.
Motivasyonlarını yükseltmek için onların bakış açısını anlar.
Çalışanların güçlü ve zayıf yönlerini tanır ve ona göre görev dağılımı yapar.
Liderlik sadece is dunyasinda veya politikada degil, gunluk yasamimizin her alaninda karşimiza cikan bir roldur. Anne babalarimiz, ogretmenlerimiz, antrenorlerimiz veya arkadaslarimiz, hayatin farkli kesitlerinde bizlere rehberlik eden birer lider olabilir. Bir annenin cocuklarinin bakimini ustlenmesi, onlarin egitimi ve gelisimi icin caba sarfetmesi de ozverili bir liderliktir. Cocuklarinin farkli karakterlerini ve yeteneklerini kesfederek onlara uygun yaklasimlar geliştirir. Sabir, anlayis ve sevgiyle onlari hayata hazirlar. Ogretici ve yonlendirici tutumuyla aile ici dinamikleri yonetir. Karsilastiklari sorunlarda yapici cozumler uretir. Cocuklarina rol model olarak onlarin kisilik gelisiminde belirleyici bir etki birakir. [4]
Alternatifleri değerlendirir ve en uygun çözümü bulur.
Kararlarının arkasında durur ve sorumluluğunu üstlenir.
Gerekirse planlarını revize eder ve yeni stratejiler geliştirir.
Geleceğe dair net bir hedef belirler.
Ekibini bu hedef doğrultusunda motive eder.
Yeniliklere açıktır ve sürekli gelişimi destekler.
Başarıların yanında hataların da sorumluluğunu üstlenirler.
Ekiplerinin başarısı için kendilerini geliştirirler.
Açık ve dürüst bir iletişimle güven inşa ederler.
Liderlik becerileri dogustan gelen ozellikler olabilecegi gibi, gelistirilebilir yeteneklerdir de. Kendimizi tanis, hedeflerimizi belirleyin, iletisim becerilerinizi guclendirir. Sorumluluk almaktan cekinmeyin ve cevrenizdeki insanlardan geri bildirimler alip gelismeye acik olun. Ekip calismasina onem verin ve is birligine yatkin olun. En onemlisi de davranislarinizla etrafinizdakilere ornek olacak bir duruş sergileyin.
Liderlik ettigi gruba ve basarmak istedigi amaca gore farkli tarzlarda da olsa, her liderin tasiması gereken bazi temel ozellikler vardir. Guclü bir lider, her seyden once etkili iletisim yeteneklerine sahiptir. Duygularini ve dusuncelerini acik ve net bicimde dile getirebilir. Ekibinin motivasyonunu yukseltecek konusmalariyla onlari harekete gecirmeyi bilir. Diger yandan empati gucu sayesinde calisanlarinin duygusal durumlarini anlar, onlarin bakis acisiyla olaylari degerlendirmeye calisir. Ihtiyaclarini ve kaygilarini goz onunde bulundurarak yapici cozumler uretir. Calisanlarinin guclu yonlerini fark eder ve gelisimlerini destekler. Yeri geldiginde zor kararlari almaktan cekinmez, karar sureclerinde analitik dusunme yeteneklerini kullanir. Risk ve firsatlari dogru analiz ederek dogru stratejileri belirler. Ancak her seyden ote, gercek bir lider etik ve ahlaki degerlere baglidir. Durustluk, sorumluluk, adalet, saygi gibi evrensel degerleri benimser ve bunlari davranislarina yansitir. Boylece insanlarin guvenini ve desteğini kazanir. [5]
Hızlı karar alma süreci.
Disiplinli bir çalışma ortamı.
Ekip üyelerinin fikirleri göz ardı edilebilir.
Motivasyon düşüklüğüne yol açabilir.
Ekip katılımı ve motivasyonu artar.
Çeşitli bakış açıları değerlendirilir.
Karar alma süreci uzayabilir.
Çatışma olasılığı artabilir.
Yaratıcılığı teşvik eder.
Ekip üyeleri sorumluluk alır.
Kontrol eksikliği olabilir.
İlerleme yavaşlayabilir.
Gunumuzde liderligin onemi giderek artiyor. Degisen dunyada toplumsal ve ekonomik dengelerin sik sik degistigi, belirsizliklerin cogaldigi bir ortamda etkin liderlere her zamankinden fazla ihtiyac duyuluyor. Daha adil, daha merhametli ve daha yasanabilir bir dunya icin sorumluluk alan ve harekete gecen liderlerin varligina ihtiyacimiz var. Unutmayalim ki hepimiz kendi yaşam alanlarimizda birer lider adayiyiz. Kisisel gelisimimize ve kendimizi ifade etme yeteneklerimize yatirim yaparak, bulundugumuz ortamlarda fark yaratabilecegimize inanmaliyiz.
Motivasyonunu artırır.
Hedeflere odaklanmasını sağlar.
Sorunların hızlı bir şekilde çözülmesine yardımcı olur.
Aktif dinleme: Karşı tarafı gerçekten anlamak için dikkatlice dinlemek.
Netlik: Mesajı sade ve anlaşılır bir şekilde iletmek.
Empati: Karşı tarafın duygularını anlamak ve ona göre tepki vermek.
Geri bildirim: Yapıcı eleştirilerle gelişimi desteklemek.
Sonuc olarak, sanal veya fiziksel ortamlarda liderligin rolu ve onemi giderek artmakta. Gecmisten gunumuze ulkelere, kurumlara, hatta ailelere yol gosteren liderlerin hayati bir islev ustlendigi gorulmekte. Ancak asil olan yalnizca lider olmak degil, "dogru liderlik" vasiflarini taşimaktir. [6] Gelecegimiz icin ortak cozumler ureten, demokratik katilimi destekleyen, adil ve sorumlu davranan, teknolojik yenilikleri toplumun yararina kullanabilen vicdan sahibi liderlere ihtiyacimiz var. Bu uzun soluklu yolculukta oncelikle kendimizden baslamaliyiz. Ihtiyac duydugumuz degisimi gerceklestirmek icin oncelikle kendimizi gelistirme cesaretini gostermeli, sonra da etrafimiza ilham verecek birer rol model olmaya gayret etmeliyiz.
Zaman yönetimine dikkat etmek.
Delegasyon yaparak iş yükünü paylaşmak.
Kendine zaman ayırmak ve dinlenmek.
Tarafsız bir şekilde durumu değerlendirmek.
Tarafları dinlemek ve anlamak.
Ortak bir çözüm bulmak için arabuluculuk yapmak.
Esnek olmaları.
Yeni bilgilere ve teknolojilere açık olmaları.
Sürekli öğrenme isteği taşımaları.
Kaynaklar
1- Kinross, L. (1964). Ataturk: Bir Milletin Yeniden Dogusu (s. 327-335). Istanbul: Altin Kitaplar.
2- Fischer, L. (2010). Gandhi: His Life and Message for the World (s. 56-62). New York, NY: Penguin Books.
3- Isaacson, W. (2011). Steve Jobs (s. 88-96). New York, NY: Simon & Schuster.
4- Carnegie, D. (1981). How to Win Friends & Influence People (s. 22-30). New York, NY: Pocket Books.
5- Drucker, P. (2008). Management Rev Ed (s. 288-297). New York, NY: HarperCollins.
Ekip üyelerinin güvenini kazanır.
Uzun vadeli başarıyı sağlar.
Pozitif bir çalışma kültürü oluşturur.
6- Northouse, P. G. (2010). Leadership: Theory and Practice (5. Baski, s. 1-12). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
