Türkiye internetle 1993 yılında tanıştı. Takvim yaprakları 12 Nisan 1993’ü gösteriyordu. Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden (OTDÜ) Ankara ile Washington arası kiralık hat kuruldu. İlk hattı kuranlar internetin hayatımızın ayrılmaz bir parçası olacağını bilmiyordu. Çünkü bağlantı çok yavaştı. İlk bağlantının hızı 64 Kbps idi.
İnternetin ilk yıllarında da tercih edilen çevirmeli kullanımdı. Bağlanabilmek için uzun süre bekleniyordu. 2000’li yıllarda ADSL teknolojisine kadar tercih edilen yöntem buydu. ADSL internetin hızını arttırdı. İnternet adeta çığ gibi büyüdü. Eğitimden alışverişe hayatın her alanında kullanılır oldu.
Çok zaman geçmedi üstünden televizyon başında geçirilen saatlerin fazlalığından yakınılıyordu. Televizyonun kitleler üzerindeki etkisi üzerine bir sürü araştırmalar yapıldı, tezler yazıldı. Günümüze geldiğimizde ise internet kullanımı televizyonu tahtından etti. Yani artık en çok zaman geçirilen iletişim aracı televizyon değil internet. Peki, ülkemizde günlük ortalama kaç saat internete harcanıyor?
Tahminlerimizin çok üstünde bir saat söz konusu. Çalışmaya ayrılan saate çok yakın, uyku için ayrılan zamana nerdeyse denk. “Digital 2020” raporuna göre Türkiye’de günlük internete ayrılan zaman ortalama 7 saat 29 dakika. Özetle günün 3’te 1’i. “Yok hayır, o kadar vakit harcamıyoruzdur.” serzenişini duyar gibiyim. Zira rakamı ilk okuduğumda ben de bir hayli şaşırmıştım.
Sosyal Medyada 2 Saat 51 Dakika Geçiriyoruz
Digital 2020 raporunu We Are Social/Hootsuite'in hazırladı ve rapor OECD ülkelerini kapsıyor. Raporda geçen bazı bilgilere daha göz atalım. Türkiye’de 77.39 milyon cep telefonu kullanıcı var. 62.07 milyon ise internet kullanıcısı. 54 milyon kişinin de sosyal medya hesabı bulunuyor.
Sosyal medyada hesabı bulunan kişi sayısını da paylaşalım. Sosyal medyayı en fazla kullanan yaş aralığı ise 25-34. Cinsiyet dağılımında ise erkekler önde.
Ülkemizde 37 milyonun Facebook hesabı bulunuyor. Cinsiyet dağılımına bakıldığında erkeklerin hesabı daha fazla.
Twitter’dan Türkiye ve dünya gündemini takip edenlerin sayısı 38 milyon. Twitter’ı da erkekler daha fazla kullanıyor.
Instagramda fotoğraf ve hikaye paylaşanlar ise yine 38 milyon. Instagramda da durum değişmiyor. Erkek kullanıcı sayısı kadınlara göre fazla.
8,4 milyon kullanıcı LinkedIn’da. Büyük çoğunluğunu erkek kullanıcılar oluşturuyor.
7,7 milyon kişi de Snapchat’de. Kadın kullanıcının fazla olduğu tek sosyal medya Snapchat.
İnternette geçirilen 7 saat 29 dakikalık sürede en çok cep telefonları kullanılıyor. Mobil telefonlarla internette harcanan vakit toplam 4 saat. İnternette en çok ne yapılıyor? 2 saat 51 dakika sosyal medya da geçiriliyor. 1 saat 21 dakika müzik dinleniyor. Ülkemizde en çok tıklanan site arama motoru Google, en çok aranan kelime ise hava durumu.
İkinci sırada YouTube, 3’üncü sırada ise Facebook yer alıyor. Arada bazı haber siteleri var. Sorasında ise diğer sosyal medya platformları bulunuyor. 5’inci sırada Twitter, 6’ncı sırada ise Instagram. Dijital platform Netflix ise ülkemizde 16’ncı.
İnternette en çok hangi içerikleri izleniyor? Youtube’un ilk sırada olması biraz tüyo veriyor. Zira %93’ü video izliyor, %45 vlog yayınlarını takip ediyor. İnternette müzik dinleyenlerin oranı %72. Yine internette radyo dinleyenlerin oranı da % 43.
Türkiye ve Dünya Karşılaştırması
Dünyada 4,57 milyar internet kullanıcısı var. Dünyada cep telefonu kullanıcılarının sayısı ise 5,16 milyar kişi. Sosyal medya da hemen listenin bir sonraki sırasında. 3,81 milyar kişinin sosyal medyada hesabı var.
Sosyal medya platformlarına gelindiğinde ise Facebook dünyada ilk sırada. Facebook’u Youtube ve WhatsApp takip ediyor. Twitter ise dünya listesinde 13’üncü sırada yer alıyor.
Dünyada 1,95 milyar kişinin Facebook hesabı bulunuyor. Türkiye’de ise 37 milyon kişi Facebook kullanıyor. Türkiye Facebook kullanan ülkeler sıralamasında 10’uncu.
Twitter kullananların sayısı daha fazla, 38 milyon kişinin Twitter hesabı var. Dünyada bu rakam 370 milyon. Ülkemiz Twitter listesinde 6’ıncı.
Peki, sosyal medyaya harcadığımız zaman ne kadar? Yine dünya ortalamasının üstünde. Dünya ortalaması 2 saat 24 dakika. Ülkemizde ise 2 saat 51 dakika.
İnternette geçirilen zamanda dünya ortalaması nedir? 6 saat 43 dakika. Özellikle gençlerin internet kullanımı yaygın. Türkiye 7 saat 29 dakika ile internette en fazla zaman geçiren 12’inci ülke. Listede toplam 46 ülke var.
Televizyon İzleme Oranları 3 Saat 4 Dakika
Gelelim rapordaki diğer detaylara. İnternet televizyonu tahtından etti ifadesini kullandım yazının giriş bölümünde. Peki, televizyon izleme oranları ne kadar? Evet, bir düşüş söz konusu ancak yine de listenin başındakini yerini koruyor. Televizyona ayrılan süre hala daha azımsanamayacak kadar fazla. Günlük televizyon izleme oranları 3 saat 4 dakika.
Radyo Televizyon Üst Kurulu da (RTÜK) geçen yıl yakın rakamları paylaşmıştı. Araştırmada internetin gençler arasındaki yaygınlığına dikkat çekildi. Genç nüfusun zararlı içeriklerden korunabilmesi için yapılan denetimlerden bahsedildi. Yine genç nüfusun internette vakit geçirmesi sebebiyle içeriklerde Türkçenin doğru kullanılması konusunda farkındalık oluşması önerisinde bulundu. 45 yaş üstü ve daha çok evde vakit geçiren bireylerin televizyonu en çok izleyen kitle olduğu ifade edildi. Bu yaş gurubu için nitelikli programlar yapılmasının önemine değinildi.
İstatistik bilgileri bol bir yazı oldu. Peki, bu rakamlar ne ifade ediyor? Artık işlerin çoğunun bilgisayar ve dolayısıyla internet üzerinden yapılmasının buna etkisi var mı? İnternette geçen sürenin ne kadarı iş için, ne kadarı eğlence amaçlı kullanılıyor? İnternet bağımlılığı söz konusu mu? Ya da modern çağın hastalığı nomofobi (telefonsuz ve iletişimsiz kalmaktan korkma) mi söz konusu? İnternet denetimi ve bağlantılı olarak yasaklar söz konunu olmalı mı?
Rapor bağlantılı soruların listesini de uzatmak mümkün. Pek çok sorunun cevabını vermek de de yeni araştırmaların konusu olacaktır. İnternet ve sosyal medya konusunda pek çok akademik araştırma da yapılacaktır, yakın zamanda örneklerini okuruz. Kişisel kanaatime gelindiğinde ise toplum olarak nomofobiye yakalanmış durumdayız. Bunun da ötesinde bir bağımlılık da söz konusu. Çünkü internetten öne televizyonda geçen zamanın fazlalığından şikâyet ediliyordu ki hala az değil. Çağın gerekliliği olarak televizyonun yerini internet, sosyal medya ve en çok da Youtube almış görünüyor.
