Finlandiya denilince insanların aklına bir ülkeden daha fazlası geliyor. Finlandiya ülkesini dünyaya ünlü gösteren olay tamamen eğitim. Evet yanlış duymadığınız ülke eğitim sistemiyle hep gündemde. Finlandiya eğitim sistemi hakkında bilgi vermeden önce bu küçük ve şirin ülkeyi daha yakından tanıyalım.
Finlandiya, Avrupa’nın kuzeyinde yer alan ve Baltık Denizi’ne kıyısı olan yarımada ülkesidir. Ülke İskandinavya adasında yer alırken, çevresinde Rusya, Norveç ve İsveç bulunmaktadır. Ülkenin başkenti de Helsinki’dir. Tarihine değinecek olursak, bizlere yabancı olmayan bir geçmişe sahip olduğu gözükmektedir. Ülke köken olarak Ural - Altay dil grubunun Ural kısmına bağlıdır. Halk bölgeye, Orta Asya’dan göç etmiştir. Zamanla halk nordikleşmiştir. Bu yüzden Finlandiya dil yapısı Türk dil yapısına benzemektedir. Ülke ile kısa bir bilgi verdikten sonra, eğitim konusunda neler yaptığına hep birlikte bakalım.
Finlandiya eğitim sistemi, herhangi bir okul parası ödenmeyen, kısa ve tam zamanlı öğrencilerin eğitildiği uygulama biçimidir. Finlandiya eğitim modeli daha küçük yaşlardan başlamakta ve yaşlılık sürecine kadar devam ediyor. Bebek iken eğitimin ilk adımları atılıyor. Yürüme yaşına gelindiğinde bir sene boyunca ana okulu programı uygulanıyor. Ana okulu sonrası 6 yaşında kreş eğitimi başlıyor. Asıl eğitim ise 7 yaşında oluyor. 7 yaşına giren her çocuk, 9 yıl boyunca okul eğitimi almak zorunda. 16 yaşına gelinene kadar uzun bir eğitim sürecinden geçen çocuklar, ikinci önemli döneme kapı açıyor.
Zorunlu eğitim sonrasında ikinci genel akademik ve mesleki eğitim süreciyle devam ediyor. Eğitimde Finlandiya modeli bununla bitmiyor. Akademik ve mesleki eğitimden sonra, yüksek öğrenim ve uygulamalı bilimler üniversite eğitimi başlıyor. Bu şekilde Finlandiya eğitim sistemi sürecini tamamlamış oluyor dmeyi çok isterdik. Fakat sistemin bu kadar başarılı olmasının altında yatan nedenlerden biri de eğitimin okul sonrası da devam ediyor oluşudur. Yetişkin yaşa gelen kişiler, hayatının sonlarına kadar eğitim alıyor.
Finlandiya Eğitim Sistemi İle İlgili Enterasan Bilgiler
Finlandiya ülkesinde çocuklar 7 yaşında zorunlu eğitime başlıyor. Fin de çocukların tamamen bağımsız ve özgürce hareket etmelerine olanak sağlanıyor.
Finlandiya eğitim sistemi, öğrenciye not vermeye karşı. Eğitim gören çocuklar, okula başladıktan sonra 6 sene boyunca not veya puan sistemine tabi olmuyor. Çocuklar bir yarış içine girmiyor ve bu sayede başarı geliyor. Ayrıca bu 6 senelik dönemde çocuklar, sınav da görmüyor. Öğrenciler ilk sınavlarına tam 16 yaşında giriyor.
Finlandiya eğitim modeli basit bir işeyişe sahip. Bireyler aldıkları eğitimleri genel olarak öğreniyor. Aynı zamanda her birey eğitimi için istediği programı seçebiliyor.
Finli öğrencilerin ödev yapmak gibi bir derdi de yok. Finlandiya eğitim sistemine göre öğrenmek için tek okuldur. Finli eğitimcilere göre bu sistemde eve ödev vermek manasız geliyor. Okulda öğrenciler sadece 4 saat ders görüyor. Haftanın belirli iki gününde ise, mesleki eğitim veriliyor. Öğrencilerin teneffüslerde geçirdikleri zaman dilimi de inanılmaz. Finlandiya okullarında ders arası teneffüs süreleri tam tamına 75 dakika.
Okullarda eğitim kitapları da deste deste yer almıyor. Ders kitaplarını öğretmenler kendileri seçebiliyor. Fakat bu kitapların miktarı da oldukça az.
Her öğrenciye birer birey olduğu hatırlatılıyor. Ayrıca çocukların başarısız gibi bir durumu karşısında, kişiye özel eğitim programı düzenleniyor.
Finlandiya ülkesinde özel okullar ya da kolej yer almıyor. Devlet, çocukların eğitimin ücretsiz olarak karşılıyor. Hükümet sadece okul ihtiyaçları değil, okul ile ilişiği bulunan tüm harcamalarda destek oluyor.
Finlandiya eğitim modeli spor aktivitesiz elbette olmaz. Okullarda öğrenciler için spora ayrı bir vakit ayrılıyor ve bunun süreleri de gene oldukça uzun. Fakat spor da bile kazanma duygusu çocuklara aşılanmıyor. Hırs, kazanma duygusu ve rekabet gibi olgulara bu sistemde yeri yok.
Eğitim de herkesin eşit olduğu bir mantalite izleniyor. Çocuklar arasında hiçbir ayrı yapılmadan hepsine eşit davranılıyor. Zeka seviyesi gözetilmeksizin çocuklar, aynı sınıfta yer alıyor. Böyle bir strateji izleyen ülke başarının da kapısını açıyor. Eğitim içerisinde rekabete yer verilmemesi de artı bir avantaj sağlıyor. Rekabet olmaması, ülkenin tüm bölgesinde yer alan okullar da başarı oranı hepsine benziyor.
Okula giden çocukların her birine farklı sorumluluk veriliyor. Eğitimciler öğrencilerine görev vererek yapmalarını istiyor. Etrafı toplama, çöp atma gibi birçok sosyal sorumluluk öğrencilere aşılanıyor. Okulun hizmetini gene çocuklar sağlıyor.
Finlandiya eğitim modeli için en ilginç bilgi ise, çocukların okula gitmeleri için bisiklet kullanmaları. Uygulama daha birinci sınıfta başlıyor. Okul için ekstra servis yok. Ayrıca zaruri bir durum olmadıkça aile fertleri çocuklarını okula götüremiyor.
Finlandiya eğitim sistemi içinde öğretmenleri yeri de ayrı. Öğretmenlik ülke de en saygın meslek olarak biliniyor. Öğretmen olmak için master derecisine sahip olması gerekiyor. Üniversite de yüzde 10’luk başarı derecesi içinde de yer alma şartı bulunuyor.
Ülkede eğitime verilen önemi kadar fazla ki bu durum öğretmen maaşlarına da yansıyor. Öğretmenlik görevi yapan kişiler, devlet yetkilileri ile neredeyse aynı ücreti alıyor.
Okullarda kantinde bulunmuyor. Yine devlet öğrencilerin öğle yemeğini ücretsiz olarak karşılıyor. Öğrenciler, öğle yemeğini yemekhane de öğretmenlerle birlikte yiyor. Öğrenciler yiyebileceği kadar yemek alıyor.
Okullarda, öğrencilere sorumluluk duygusu yükleniyor. Birçok işi ve hizmeti çocukların yapmasına izin veriliyor. Bunlardan biri de lavabo dersliği. Çocuklar bu kısımda bulaşık yıkama ve yemek pişime becerisini kullanıyor. Bu sayede e ekonomisine nasıl bir katkının yapılacağı öğretiliyor.
Eğitimlerde çocuklar özgür bırakılıyor. Fikir hürriyetine izin veriliyor. Bilgi alışverişi yapma imkanı sağlanıyor.
Çocuklar henüz ana okulunda iken günün en az 1 saatini dışarı da geçiriyor. Hangi mevsim olduğu fark etmeksizin dışarı çıkarak çocukların vücudunda bulunan enerjileri atmaları sağlanıyor.
Dünya İçin Örnek Bir ülke Finlandiya
Ülkenin eğitimde izlediği politikalar dünyanın da gündemini meşgul ediyor. Sistemin başarısı yer kürenin dört bir noktasında konuşuluyor. Eğitimde Finlandiya modeli ülkeler için büyük bir örnek niteliği taşıyor. PISA’da bile Finlandiya eğitim sistemi yer alıyor. Uluslararası öğrenci değerlendirme programı olan PISA verileri Finlandiya ülkesinin başarılı olduğunu gösteriyor.
