E-ticaret Dunyasina Yolculuk: Kapsamli Bir Rehber
Gunumuzde internet, hayatimizin vazgecilmez bir parcasi haline gelmis durumda. Sosyal medyadan haberlere, is dunyasindan egitim alanina kadar pek cok alanda internet teknolojilerinden faydalaniyoruz. Ancak belki de internetin en buyuk katkilarindan biri, alisveris aliskanliklarimizi kokeninden degistiren e-ticaret devrimi oldu. Artik pek cok urun ve hizmete, bilgisayar ya da akilli telefonlarimiz araciligiyla, tek bir tiklama ile ulasabiliyoruz. Peki ama e-ticaret tam olarak nedir ve nasil isler? Bu yazida, e-ticaretin detaylarina inecek ve bu heyecan verici dunyayi kesfedecegiz.
E-ticaret Nedir?
Basitce ifade etmek gerekirse, e-ticaret, mal ve hizmetlerin internet uzerinden alinip satilmasidir. Geleneksel ticaretten farkli olarak, e-ticarette fiziksel bir magaza yerine sanal bir platform uzerinden islem yapilir. Bu platform bir web sitesi, mobil uygulama veya her ikisinin kombinasyonu olabilir.
E-ticaretin tarihcesine baktigimizda, 1990'larin basinda internetin yayginlasmasi ile baslayan sureci goruruz. Ilk e-ticaret siteleri, kitap ve CD gibi urunlerin satisi ile islerine basladilar. Zamanla, Amazon ve eBay gibi dev sirketler ortaya cikti ve e-ticaret hizla gelismeye basladi. Bugun ise elektronikten giyime, gida urunlerinden saglik urunlerine kadar hemen her seyi internetten satin alabiliyoruz.
E-ticaret, Laudon ve Traver'in E-Commerce 2019: Business, Technology and Society adli kitabinda da detayli bir sekilde ele alinmistir. Yazarlar, e-ticaretin genel isleyisini, pazardaki buyuk oyunculari ve gelecekteki potansiyel trendleri tartisilmistir.
E-ticaretin Avantajlari
E-ticaretin bu kadar populer olmasinin ardinda pek cok sebep yatiyor. Isterseniz bu avantajlara birlikte goz atalim:
Online Mağaza: Ürün veya hizmet satan web siteleri. Örneğin, kitap satan bir web sitesi veya giysi satan bir uygulama.
Sepet: Alışveriş sırasında beğendiğiniz ürünleri eklediğiniz sanal alışveriş sepeti. Fiziksel mağazalardaki alışveriş arabaları gibi düşünebilirsiniz.
Ödeme Sistemi: Ürün veya hizmetin bedelini ödediğiniz sistem. Kredi kartı, banka kartı veya dijital cüzdanlar kullanabilirsiniz.
Kargo ve Teslimat: Satın aldığınız ürünün size ulaştırılması süreci.
1- Kolaylik: E-ticaret, alisverisi son derece kolaylastirir. Artik fiziksel bir magazaya gitmeye, vakit harcamaya ya da trafik ile bogusmaya gerek yok. Tek yapmaniz gereken, internete baglanmak ve birkaç tiklamayla siparisi tamamlamak.
2- Cesitlilik: Internet uzerinden alisveris yaparken, dunya genelindeki uranlere erisim sansiniz var. Smith'in Online Consumer Behavior: A Global Perspective kitabinda belirtildigi uzere, e-ticaret, yerel sinirlari ortadan kaldirarak global bir pazar yaratir.
3- Uygun Fiyatlar: E-ticaret sirketleri, fiziksel magazalara oranla daha dusuk isletme maliyetlerine sahiptir. Bu da genellikle musterilere daha uygun fiyatlar olarak yansir. Ayrica, internette fiyat karsilastirmasi yapmak cok daha kolaydir.
Ürünü Görerek Alamama: Ürünü elinizle dokunup göremediğiniz için bazen beklediğiniz gibi çıkmayabilir.
Kargo Bekleme Süresi: Ürünün size ulaşması için biraz beklemeniz gerekebilir.
Güvenlik Endişeleri: Bazı insanlar internetten alışveriş yaparken kredi kartı bilgilerini paylaşmak istemeyebilir.
4- 7/24 Alisveris Imkani: E-ticaret siteleri gunun her saatinde aciktir. Dolayisiyla, gecenin bir yarisi ya da resmi tatillerde bile alisveris yapabilirsiniz.
5- Kisisellestirilmis Oneriler: E-ticaret siteleri, daha once yaptiginiz alisverisleri ve ilgi alanlarinizi analiz ederek size ozel urun onerileri sunabilir. Bu da alisveris deneyiminizi daha verimli ve keyifli hale getirir.
Ürün Açıklamalarını Okuyun: Ayakkabının malzemesi, taban yapısı, numara seçenekleri gibi bilgiler yer alır.
Müşteri Yorumlarına Bakın: Diğer kullanıcıların deneyimleri size fikir verebilir.
Fotoğrafları İnceleyin: Ürünün farklı açılardan çekilmiş fotoğraflarına bakarak daha iyi bir fikir edinebilirsiniz.
E-ticaretin Dezavantajlari
Her guzel seyin bazi olumsuz yanlari olabilecegi gibi, e-ticaretin de bazi dezavantajlari var:
Ürün Adedini Değiştirme: Bir üründen birden fazla almak isterseniz adet sayısını artırabilirsiniz.
Ürünü Çıkarma: Fikriniz değiştiyse ürünü sepetten kaldırabilirsiniz.
Ara Toplamı Görme: Sepetinizin toplam tutarını görebilirsiniz.
1- Teslimat Suresi: E-ticarette urunu hemen teslim alamazsiniz. Kargonun size ulasmasi icin belli bir sure beklemeniz gerekir.
Adres Bilgileri: Ürünün teslim edileceği adresi girersiniz. Ev adresiniz, iş adresiniz veya başka bir teslimat noktası olabilir.
İletişim Bilgileri: Telefon numaranız ve e-posta adresiniz genellikle istenir. Kargo takibi ve iletişim için gereklidir.
Teslimat Seçenekleri: Standart kargo, hızlı teslimat gibi seçenekler arasından tercih yapabilirsiniz.
2- Urunu Fiziksel Olarak Inceleyememe: Internetten alisveris yaparken urunu elinize alip inceleme sansiniz yoktur. Bu nedenle, urunle ilgili yanlis bir izlenime sahip olabilirsiniz.
Kredi Kartı veya Banka Kartı: Kart bilgilerinizi girerek ödeme yapabilirsiniz.
Kapıda Ödeme: Bazı siteler, ürünü teslim alırken ödeme yapmanıza izin verir.
Dijital Cüzdanlar: PayPal, iPara gibi sistemleri kullanabilirsiniz.
Havale/EFT: Banka hesabınızdan satıcının hesabına para transferi yapabilirsiniz.
Güvenli Ödeme Sayfası: Adres çubuğunda "https" olduğuna ve güvenlik sertifikasına sahip olduğuna dikkat edin.
Bilgilerinizi Doğru Girin: Kart numarası, son kullanma tarihi ve CVV kodunu doğru girdiğinizden emin olun.
3- Guvenlik Endiseleri: Internet uzerinden yapilan islemlerde kredi karti bilgilerinizi paylasmak, bazi kisiler icin endise verici olabilir.
Sipariş Numaranızı Kaydedin: Olası sorunlarda bu numara ile siparişinizi takip edebilirsiniz.
Kargo Takibi: Ürün kargoya verildiğinde takip numarası alırsınız ve kargonuzun nerede olduğunu görebilirsiniz.
Teslimat: Ürün belirtilen süre içinde size ulaşır.
4- Iade ve Degisim Sureclerinin Karmasikligi: Satin aldiginiz urun beklentilerinizi karsilamazsa, iade ya da degisim sureci biraz zahmetli olabilir.
Hepsiburada: Elektronikten giyime, ev eşyalarından kozmetiğe kadar geniş bir ürün yelpazesi sunar.
Trendyol: Moda ağırlıklı olsa da pek çok kategoride ürün bulabilirsiniz.
N11: Çeşitli satıcıların ürünlerini bir araya getirir, bir pazar yeri gibidir.
Gittigidiyor: Hem sıfır hem ikinci el ürünlerin satıldığı bir platform.
Bu dezavantajlara ragmen, e-ticaret sirketleri musterilerin guvenini kazanmak ve olumsuzluklari en aza indirmek icin surekli caba harcamaktadir.
Alışveriş Alışkanlıkları: Artık mağazalara gitmek yerine internetten alışveriş yapmayı tercih ediyoruz.
İş Fırsatları: Pek çok kişi kendi ürünlerini internetten satarak iş sahibi oluyor.
Rekabet ve Fiyatlar: Satıcılar arasındaki rekabet, fiyatların daha uygun olmasını sağlıyor.
Dijital Okuryazarlık: İnternet kullanımının artmasıyla dijital dünyada daha bilinçli hale geliyoruz.
E-ticaret Siparis Sureci
Güvenilir Siteleri Tercih Edin: Bilinen ve güvenilir e-ticaret sitelerini kullanın.
Kişisel Bilgilerinizi Koruyun: Şifrenizi kimseyle paylaşmayın.
SSL Sertifikası: Alışveriş yaptığınız sitenin güvenlik sertifikası olduğundan emin olun.
Simdi, tipik bir e-ticaret alisveris surecine adim adim bakalim:
Çok Ucuz Fiyatlara Dikkat: Piyasa değerinin çok altında satılan ürünlere şüpheyle yaklaşın.
Satıcı Puanları ve Yorumları: Satıcının güvenilirliğini kontrol edin.
Ödeme Yöntemleri: Güvenilir ödeme yöntemleri kullanın, ön ödemeli kartlar tercih edebilirsiniz.
1. Urun veya Hizmet Secimi
Ilk adim, ihtiyaciniz olan urun ya da hizmeti bulmaktir. E-ticaret sitelerinde genellikle kategoriler ve arama cubugu bulunur. Ornegin, yeni bir cift ayakkabi satin almak istiyorsunuz diyelim. "Ayakkabi" aramasiyla baslayabilirsiniz. Karsiniza cikan secenekleri incelerken su noktalara dikkat edin:
Urun Aciklamalari: Ayakkabinin malzemesi, numara secenekleri, renkleri gibi detaylari okuyun.
Musteri Yorumlari: Diger kullanicilarin urunle ilgili deneyimlerini ogrenmek, karar vermenize yardimci olacaktir.
Urun Fotograflari: Urunun farkli aciardan cekilmis, yuksek kaliteli fotograflarini inceleyin.
Tum bu bilgiler isiginda, ihtiyaciniza en uygun urunu secebilirsiniz.
2. Sepete Ekleme ve Odeme
Begendiginiz urunu bulduktan sonra, sectiginiz ozellikteki urunu sepete eklersiniz. Cok satanlar listesinde yer alan urunler icin hizlica karar vermekte fayda var, cunku stoklar hizla tukenebilir. Alisverise devam edebilir ya da isterseniz siparis adimina gecebilirsiniz. Sepette su islemleri yapabilirsiniz:
Urunun adet sayisini artirabilir ya da azaltabilirsiniz.
Urunu sepetten cikarabilirsiniz.
Ara toplam tutarini gorebilirsiniz.
Sepetinizi onayladiktan sonra, teslimat ve odeme bilgilerinizi girersiniz. E-ticaret sitelerinde genellikle kredi karti, banka karti, kapida odeme ve dijital cuzdan gibi secenekler sunulur. Tercih ettiginiz odeme yontemini secip bilgilerinizi dogru girdiginizden emin olun.
Peterson'un Shopping Cart Abandonment adli kitabinda da vurgulandigi uzere, sepeti terk etme, e-ticarette yaygin bir problemdir. Kullanicilarin onemli bir kismi odeme asamasinda alisverisi birakir. Bu nedenle, e-ticaret sirketleri odeme asamasini olabildigince kolaylastirmaya ve guvenli hale getirmeye ozen gosterir.
3. Siparisin Onaylanmasi ve Kargo Sureci
Odemeniz onaylandiginda, e-posta ya da SMS yoluyla bir siparis onayi alirsiniz. Bu asamada siparis numaranizi not etmekte fayda var, olasi bir sorunda bu numarayi kullanarak siparisinizi takip edebilirsiniz.
Cogu e-ticaret sitesi, urununuzun kargoya verildigini de bildirir ve bir takip numarasi paylasir. Bu numara araciligiyla, kargunuzun nerede oldugunu gorebilirsiniz. Urununuz, sectiginiz teslimat yontemine bagli olarak, belirtilen sure icinde size ulasir.
Yu ve Wang'in Last Mile Delivery for Online Shopping adli kitabinda belirtildigi gibi, son kilometre teslimat, e-ticaretin en kritik asamalarindan biridir. E-ticaret sirketleri, urunu hizli ve guvenli bir sekilde musteriye ulastirmak icin lojistik alaninda buyuk yatirimlar yapmaktadir.
Turkiye'de E-ticaret Ornekleri
Ulkemizde e-ticaret sektoru hizla buyuyor. Ozellikle pandemi donemiyle birlikte pek cok insan e-ticarete yoneldi. Isterseniz Turkiye'nin onde gelen bazi e-ticaret sitelerine goz atalim:
1- Hepsiburada: Elektronik urunler, ev esyalari, spor malzemeleri, bebek urunleri gibi pek cok kategoride hizmet veriyor.
2- Trendyol: Baslangicta sadece moda ve giyim uzerine odaklanmisti ancak zamanla diger kategorilere de agildi.
3- N11: Cesitli saticilarin urunlerinin bir arada oldugu bir pazar yeri platformu.
4- Gittigidiyor: Hem sifir hem de ikinci el urunler bulabileceginiz bir e-ticaret sitesi.
Bu sitelerin yani sira, pek cok yerel ve global e-ticaret platformu da Turk musterilere hizmet vermekte.
E-ticaret Egitimi ve Sertifika Programlari
E-ticaret dunyasinda basarili olmak isteyenler icin egitim ve sertifika programlari buyuk onem tasiyor. Bu programlar, e-ticaretin temel ilkelerini, dijital pazarlama stratejilerini, musteri iliskileri yonetimini ve daha pek cok konuyu kapsar.
Ornegin, Udemy ve Coursera gibi online egitim platformlarinda e-ticaretle ilgili pek cok kurs bulmak mumkun. Ayrica universiteler ve ozel egitim kurumlari da e-ticaret alaninda sertifika programlari sunuyor. Bu tur bir egitim, sektore yeni adim atan girisimciler ve profesyoneller icin oldukca faydali olabilir.
Laudon ve Traver da E-Commerce 2019: Business, Technology and Society kitabinda, e-ticaret egitiminin onemine deginmis ve bazi egitim programlarini detayli olarak incelemistir.
E-ticarette Musteri Yorumlari ve Kullanici Deneyimi
E-ticarette basarinin anahtarlarindan biri, musteri memnuniyetidir. Musterilerin yorumlari ve geri bildirimleri, diger potansiyel alicilar icin son derece onemlidir. Forester Research'un Online Consumer Reviews adli raporuna gore, internet kullanicilarinin %70'inden fazlasi, satin alma kararini vermeden once online yorumlari okuyor.
Bu nedenle, e-ticaret sirketleri musteri yorumlarina buyuk onem vermeli ve olumsuz yorumlarin uzerine giderek sorunlari cozmeye calismalidirlar. Ayrica, kullanici deneyimini iyilestirmek icin site tasarimina, urun arama ve filtreleme ozelliklerine, siparis ve odeme sureclerine ozen gostermelidirler.
Internet Alisverisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her ne kadar e-ticaret bize pek cok kolaylik sunsa da, internet uzerinden alisveris yaparken dikkatli olmakta fayda var. Iste bazi onemli noktalar:
1- Guvenilir E-ticaret Sitelerini Tercih Edin: Bilinen ve guvenilir e-ticaret sitelerini kullanmaya ozen gosterin. Odemelerinizi yapmadan once, sitenin SSL sertifikasina sahip oldugunu kontrol edin.
2- Satici Puanlari ve Yorumlarini Inceleyin: Ozellikle bilmediginiz bir siteden ya da saticidan alisveris yapacaksaniz, oncesinde diger kullanicilarin yorum ve puanlarini inceleyin.
3- Cok Dusuk Fiyatlara Dikkat: Piyasa degerinin cok altinda satilan urunler icin temkinli olun. Boyle bir durumda urununuz hic gelmeyebilir ya da sahte urun alabilirsiniz.
4- Kisisel Bilgilerinizi Koruyun: Kredi karti bilgilerinizi paylasirken dikkatli olun. Mumkunse sanal kart kullanin. Odemelerinizi onceden kontrol edin ve suphe duydugunuz durumlarda islemi iptal edin.
5- Iade ve Degisim Sartlarini Okuyun: Satin almadan once, e-ticaret sitesinin iade ya da degisim sartlarini mutlaka inceleyin.
Smith'in Online Shopping Safety Tips kitabinda da internet alisverisinde guvenligi saglamanin yollari detayli olarak anlatilmistir.
E-ticaret Trendleri 2023
Son olarak, e-ticaret dunyasinda onumuzdeki donemde bizi nelerin bekledigi konusunda birkac noktaya deginmek istiyorum:
1- Mobil Ticaret: Akilli telefonlar hayatimizin merkezinde yer aliyor. Dolayisiyla, mobil uyumlu e-ticaret siteleri ve uygulamalar daha da onem kazanacak.
2- Kisisellestirilmis Deneyimler: Yapay zeka ve makine ogrenimi teknolojileri sayesinde, e-ticaret s