AnasayfaBlogSoru Sorma Teknikleri
Soru Sorma Teknikleri

Soru Sorma Teknikleri

23 Mart 2019
Bir grup insan masanın üzerindeki bir dizüstü bilgisayara bakıyor. Dizüstü bilgisayar grubun merkezinde ve görüntünün odağında yer alıyor. Gruptaki bir kadın elinde bir kalem ve dizüstü bilgisayar tutarken bir adam da kadının elini işaret ediyor. Kadın kaleme bakıyor ve dizüstü bilgisayarın birkaç tuşu görünüyor. Gruptaki bir kişi kalem ve dizüstü bilgisayar tutuyor ve başka bir kişi mavi pantolon giyiyor. Bir kadın kalem tutuyor ve bir elin yakın çekimi görülüyor. Işık doğal ve arka plan sade.
Soru Sorma TekniğiAçıklamaÖrnek
Durum TespitiKonunun ne olduğunu belirleyen sorularYaşınız kaç?
Neden/NiçinDurumun izahının yapıldığı sorularNeden daha erken gelmedin?
Sıralama/Listeleme/KategoriBir konuyla ilgili ayrıntıları sıralayan, listelenen veya kategoriler hakkında sorular soran sorularEn sevdiğin filmleri listeler misin?
NicelikBir niceliği doğrudan ölçmek için sorulan sorularKaç çocuğun var?
Yönlendirici SorularKarşıdakine belirli bir yönde düşünme veya yanıtlama fırsatı veren sorularBu kazağı beğendin mi?
Açık Uçlu SorularKarşıdakinin özgün yanıtlar vermesini teşvik eden sorularBu konuda ne düşünüyorsun?
Rahatsız Edici SorularKarşı tarafı sinirlendirebilecek veya rahatsız edebilecek sorularNeden bu kadar geç geldin?
5N 1KBir durumu tamamen anlamak için sorulan tespit, amaç, yöntem, süre, ilgili şahıs gibi soruları içeren sorularBu raporu nasıl oluşturdun?
Bilgi SorularıKarşı tarafın bilgi düzeyini ölçmeye yönelik sorularBu işlemi nasıl yapacağını biliyor musun?
Eş Anlamlı SorularGörüşmenin durumuna bağlı olarak aynı soruyu farklı kelimelerle sormaBu işi neden kabul etmek istiyorsun?

Sağlıklı iletişim toplum ve birey açısından çok önemlidir. İletişimin nasıl daha iyi kullanabileceği ile ilgili çeşitli fikirler ve argümanlar vardır nitekim iletişim işleyişinin en önemlilerinden biri de soru sormaktır. Ama pek çoğumuz soru sorduğumuzda aslında ne demek istediğimizi yansıtan doğru soruları sormadığımızı hissederiz. İşte bu noktada soru sorma teknikleri bize yardımcı olur.

Soru Sorma Teknikleri Nedir?  

Soru sorma teknikleri konunun ne olduğuna bağlı olarak cevabını istediğiniz veya bir belirsizliği en aza indirgemek ya da ortadan kaldırmak adına soruyu doğru, net ve dolaysız şekilde sormak konusundaki soru çeşitliliği olarak tanımlayabiliriz. Bu tanıma bağlı olarak bireyle veya grupla iletişim halindeyken öncelikle konunun ne olduğunu anlamamız gerekir. 

Bazı konular örneğin yaş, cinsiyet, doğum yeri, yaşadığınız yer, yaptığınız iş net cevapları olan sorulardır. Bu soruların sorgu biçimi ‘…. Ne?’ olmalıdır. Bu durum tespiti olan Ne? Soru cümlesini okulda, iş görüşmelerinde, iş yerinde, günlük hayatta, markette, eczanede her yerde kullanırız. Cevabını öğrenmek istediğimiz soruları dolaysız sorma biçimidir yani tanımlayıcıdır. 

Soru Cümlesi Kurmak

Durum tespiti yapıldıktan sonra eğer açıklama gerektiren sorular sormak istiyorsak kullanacağımız soru cümlesi Neden/Niçin? Olmalıdır. Neden sorusu bize o durumun izahının ne olduğunu gösterir. Ama ne sorusunun cevabı her zaman neden sorusundan daha kolaydır. Öyleyse amaçladığımız hedefin ne olduğunu belirledikten sonra konuya uygun olarak sorularımızı sormalıyız. 

Eğer bir iş görüşmesinde açıklayıcı sorular sormamız gerekliyse ve sorunun cevabını alamıyorsak görüşmeyi diğer sorular ile devam edip cevabını alamadığımız soruyu içerik değiştirmeden eş anlamlı kelimeleri kullanarak örneğin yeniden sorduğumuzda karşımızdaki kişinin cevap verme olasılığı artabilir. Tabi burada şuna da dikkat etmek gerekir. 

Belki cevabını sizinle paylaşmak istemiyor olabilir ya da açıklayıcı neden sorusuna cevap vermeye hazır hissetmiyor olabilir. Belki de o sorunun bir cevabı yoktur. Sorunuz cevapsız kalsa da aslında siz bir cevap almış olursunuz, karşınızdaki kişinin o konudaki tutumunu.

Soru Sorma Teknikleri İçindeki Soru Türleri Nelerdir?

  • Açık Uçlu Sorular

  • 5N 1K – Ne (tespit), Nerede (yer), Neden (amaç), Nasıl (yöntem), Ne zaman (süre), Kim (ilgili şahıs)

  • Sıralama

  • Listeleme

  • Kategori

  • Nicelik

  • Bilgi

  • Yönlendirici soru

  • Rahatsız edici sorular

Farklı Soru Türleri

Soru sorma teknikleri konusunda farklı birkaç soru türünü açacak olursak Açık uçlu soruları sorarken karşımızdaki kişinin sorunun cevabını tanımlamasını isteriz. Bu sözel ve yazılı iletişimde rahatlıkla kullanılabilecek bir soru türüdür. 5N 1K açık uçlu sorularda aynı şekilde kullanılır. 

Kişinin veya grubun fikirleri ve tutumu öğrenilir. Sıralama, listeleme, kategori ve anket çalışmalarında kullanılan soru türleridir. Nicelik soru türünde yaklaşık bir sayı almaya çalışılır; kaç çocuğunuz var? Kaç yıldır evlisiniz? Kaç iş değiştirdiğiniz? gibi. Yönlendirici soruda karşınızdaki kişiye yönlendirerek sorduğunuz sorulardır. Örneğin bu yazı bir takım faydalı içeriklerle dolu, değil mi? ben bu kazağı çok beğendim senin fikrin ne? gibi. 

Faydalı Sorular

Rahatsız edici sorular bir görüşmede karşımızdaki kişiyi sinirlendirmek istiyorsak o konu ile ilgili sorduğumuz soruları kapsar. Sağlıklı bir iletişim için rahatsız edici sorular sormak iyi bir araç değildir. Soru sorma teknikleri konusunda yapılması gerekenler iletişimin yapılacağı konudaki soru sorma amacını belirlemek gerekir.’ Ne öğrenmek istiyorum?’ Amacınıza uygun olarak kullanacağınız soru sorma teknikleri ve soru türleri faydalı olacaktır. 

Soru sorarken kullanacağınız kelimelerin anlaşılır olması, amacınıza göre dolaysız, net ve samimi bir dille soru sormak cevabınızı bulmanızda daha faydalıdır. Yanlış ifade edilen bir soru olduğunda ise özür dilemekten çekinmeyin. Özür dileyin ve soruyu doğru ifade ederek yeniden sorun. İçtenlik iletişimde her zaman kazanır. Soru sorma teknikleri çalışması yaparak kendinizi geliştirebilir, gözlem yeteneğinizi güçlendirebiliriz. Doğru teknik, hızlı cevap.

Yazar: Sedef Mandali

Durum Tespiti, Konunun ne olduğunu belirleyen sorular, Yaşınız kaç?, Neden/Niçin, Durumun izahının yapıldığı sorular, Neden daha erken gelmedin?, Sıralama/Listeleme/Kategori, Bir konuyla ilgili ayrıntıları sıralayan, listelenen veya kategoriler hakkında sorular soran sorular, En sevdiğin filmleri listeler misin?, Nicelik, Bir niceliği doğrudan ölçmek için sorulan sorular, Kaç çocuğun var?, Yönlendirici Sorular, Karşıdakine belirli bir yönde düşünme veya yanıtlama fırsatı veren sorular, Bu kazağı beğendin mi?, Açık Uçlu Sorular, Karşıdakinin özgün yanıtlar vermesini teşvik eden sorular, Bu konuda ne düşünüyorsun?, Rahatsız Edici Sorular, Karşı tarafı sinirlendirebilecek veya rahatsız edebilecek sorular, Neden bu kadar geç geldin?, 5N 1K, Bir durumu tamamen anlamak için sorulan tespit, amaç, yöntem, süre, ilgili şahıs gibi soruları içeren sorular, Bu raporu nasıl oluşturdun?, Bilgi Soruları, Karşı tarafın bilgi düzeyini ölçmeye yönelik sorular, Bu işlemi nasıl yapacağını biliyor musun?, Eş Anlamlı Sorular, Görüşmenin durumuna bağlı olarak aynı soruyu farklı kelimelerle sorma, Bu işi neden kabul etmek istiyorsun?
faydalı sorular ifade etmekiletişim soru soru sorma teknikleri soru türleri
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Canlı kırmızı bir yüzey üzerine beyaz tebeşirle çizim yapan bir elin yakından görünümü. Çizim bir dizi ok ve soru işareti içeriyor. Okların ucu sivri ve merkezden spiral bir şekilde uzanıyor. Soru işaretleri hafif kavisli bir şekle sahip olup ortadaki halka dışarıdaki iki halkadan daha büyüktür. Oklar ve soru işaretleri dikkatli ve hassas bir şekilde çizilmiştir, bu da onları yapan kişinin çalışmalarına büyük bir düşünce kattığını göstermektedir. Çizimin arkasındaki arka plan, çeşitli tonlar ve şekiller içeren parlak ve renkli bir tuvaldir.
Soru Sorma Teknikleri

Açık Uçlu Soru Nedir?

06 Aralık 2019
Genç bir kadın önünde dizüstü bilgisayarıyla bir masada oturuyor. Gözleri ekrana odaklanmış ve bir şeyler yazıyor. Kolyesi takılı ve kahverengi bir kazak giyiyor. Yüzü yakın plandadır ve konsantrasyon ifadesini göstermektedir. Uzun kahverengi saçları dizüstü bilgisayar tarafından çerçevelenmiştir. Elleri klavyenin üzerinde ve bir şeyler yazıyor gibi görünüyor. Rahat bir pozisyonda ve yaptığı işten keyif alıyor gibi görünüyor. Derin düşüncelere dalmış, önemli bir şey üzerinde çalışıyor gibi görünüyor.
Mülakat Soruları

Açık Uçlu Mülakat Soruları ve Cevapları

09 Mart 2018