Rekabet Analizi Nedir? Nasıl Yapılır?

Rakipleriniz neden sizi geride bırakıyor? Rakiplerinizin güçlü ve zayıf yönleri neler? Kullandıkları anahtar kelimeler, pazarlama stratejileri gibi aklınıza takılan birçok sorunun tek bir cevabı var; o da rekabet analizi.

Elbette sorduğunuz sorulara alacak olduğunuz cevaplar tek başına onların önüne geçmenizde işe yaramıyor. Rekabet analizi stratejisinden yararlanmak için öncelikle onların güçlü yanlarından ders alıp, zayıf yönlerinden yararlanabilmek gerekli. 

Rekabet analizi stratejisine hazırlanırken üzerinde durulması gereken önemli bir konu içine girdiğiniz pazar da hakim konumunda olmak. Sadece rekabet analizinde değil, pazar araştırması yaparken de rakiplerin iyi analiz edilmesi önemli konulardan birisidir. Bulunduğumuz pazarda başarılı olabilmek için rekabet analizi nasıl yapılır detaylı olarak inceleyelim.

Rekabet Analizi Nedir?

Rekabet analizi, rakipleri belirleme ve onların hem güçlü ve zayıf yönlerini hem de kendi işletmenizin güçlü ve zayıf yönlerini anlamak için onların iş ve pazarlama stratejilerini ölçme sürecidir. Rakiplerinize göz kulak olmak, pazardaki değişiklikleri tahmin etmenize, yeni eğilimleri ve başarılı taktikleri belirlemenize yardımcı olur.

Rakiplerinizin sosyal medyadaki paylaşımlarını incelemek, e-bültenlerine kayıt olup gönderilerini takip etmek rekabet analizi için tek başına yeterli değildir. Rakiplerinizi sürekli olarak etkin bir şekilde izlemenizi ve değişen rekabet ortamına bakışınızı güncellemenizi sağlamak için çabalarınızın arkasında bir stratejiye ihtiyacınız var.

Rekabetçi Bir Analizin Amacı Nedir?

Rekabet ortamınızı araştırmak, işletmenizin büyümesi ve hayatta kalması için çok önemlidir. Bu araştırmalar sonucunda müşterilere daha iyi ürünler veya hizmetler sunarsınız. Müşterilerin şirketinizi nasıl gördüğünü, neyi doğru ve neyi yanlış yaptığınızı anlarsınız. Bu nedenle, rekabet analizi, ürün veya hizmetinizi neyin farklılaştırdığını anlamaya yarayan pazarlama planlarının önemli bir parçasını oluşturur. Bununla birlikte, rekabetçi analiz çok daha fazlasını sunar:

• Markalaşma olanakları

• Rakiplerin ürünleri ve mesajları nasıl tasarladığına dair içgörü

• SEO olanakları

• Dönüşüm oranı optimizasyonları

• Sizin ve başkalarının ürünlerinin ve web sitelerinin kullanıcı deneyimi (UX) avantajları

• Pazardaki boşlukları farketme

• Geliştirilecek yeni ürün ve hizmetlerle karşılaşma

Rekabetçi Bir Analize Neler Dahil Edilmelidir?

Çoğu durumda, rekabet analizi, şirketinizin büyüklüğüne ve şekline ve analizinizin odağına bağlı olarak değişebilen birkaç temel bölüm içerir:

• Başlıca rakiplerinizin listesi

• Genel bir bakış veya onlar hakkında bildikleriniz

• Hedef müşteri listesi

• Ürünlerinin veya hizmetlerinin listesi

• Mal ve hizmetlerini pazarlamak için kullandıkları medya ögeleri

• Mevcut ve geçmiş pazarlama stratejileri

• Değer önerileri 

• Rekabetinizin (ve kendi şirketinizin) tüm güçlü ve zayıf yönlerinin bir analizi

• Rekabet tarafından hedeflerine ulaşmak için kullanılan stratejilere genel bir bakış

• Pazar ve geleceğe yönelik tahminlere genel bir bakış

Rekabet Analizinde Rakipler Nasıl Belirlenir?

Rekabet analizine öncelikle rakipleri belirleme ile başlanması en doğrusudur. Rakiplerinizin kim olduğunu bilmeniz piyasaya yeni giren bir firmaysanız sizi bir adım öne çıkaracaktır. Rakipler; doğrudan, dolaylı ve üçüncül olmak üzere 3 ana kategoride incelenebilir. 

Doğrudan rakipler: Bunlar, aynı coğrafi bölgede sizinle aynı hizmeti veya ürünleri sunan, aynı hedef kitleyi hedefleyen ve aynı ihtiyaçlara hizmet eden şirketlerdir.

Dolaylı rakipler: Bunlar size aynı veya benzer hizmet ve ürünleri aynı alanda sunan ancak farklı bir ihtiyaç veya amaca hizmet eden veya farklı bir hedef kitleyi hedefleyen şirketlerdir. Farklı pazar segmentlerinde faaliyet gösteren benzer ürünler, doğrudan rakipleri temsil etmemektedir. Örneğin, lüks bir deniz ürünleri restoranı hamburgerciyle rekabet etmez.

Üçüncül rakipler: Üçüncül bir rakip olan bir tip de vardır. Bu rakipler sizinkiyle belli belirsiz bağlantılı olabilecek, ancak gerçekten rekabet etmeyen bir ürün satan kişi olabilir. Bu tür rakiplerin belirlenmesi de önemlidir. Bu rakipler çözümleri değiştiren ve genişleten dolaylı rakipler olabilir. Fırın örneğini verecek olursak, genel fırın, özel pasta yapımcısıyla rekabet etmek için üst düzey bir pasta tasarımcısı tutabilir. 

Rekabet Analizi Nasıl Yapılır? 

Artık rakipler listesine sahip olduğunuza göre, gerçek rekabet analizine başlamanın zamanı gelmiş demektir. Bu adımların tümü sizin için yararlı veya olmayabilir, ancak en azından her birinin araştırılması gerekir.

Tüm verileri bir araya getirdiğinizde, kendinizi rakiplerinizle faydalı bir şekilde karşılaştırmaya başlayabilir ve iyileştirilecek alanları keşfedebilir ve rakiplerinizin sizden nasıl iş almaya başlayabileceğini keşfedebilirsiniz.

Tüm bu bilgileri tek bir yerde tutabileceğiniz bir elektronik tablo oluşturmak iyi bir fikirdir. Biri doğrudan rakipleriniz için, biri dolaylı rakipleriniz için ve ardından göz atmak istediğiniz rakiplerin bir listesi olmak üzere birden fazla tablo oluşturmak kullanışlı olacaktır. 

1.Rakiplerinizin Kim Olduğunu Belirleyin

Öncelikle, verileri doğru bir şekilde karşılaştırabilmek için gerçekte kiminle rekabet ettiğinizi bulmanız gerekir. Sizinkine benzer bir işte işe yarayan şey markanız için işe yaramayabilir.

2. Rakiplerinizin Hangi Ürünleri Sunduğunu Belirleyin

Herhangi bir işletmenin merkezinde, kendi ürünü veya hizmeti vardır. Rakiplerinizin ürünlerini ve sundukları ürün veya hizmetlerin kalitesini analiz etmek isteyeceksiniz. Ürünleri analiz ederken müşterilerine sundukları fiyatları ve indirimleri de not etmelisiniz.

3. Rakiplerinizin Satış Taktiklerini ve Sonuçlarını Araştırın

Rakiplerinizin satış taktiklerinin analizini yapmak biraz zor olabilir. Aşağıdakine benzer soruların cevaplarını bulmak isteyeceksiniz:

• Satış süreci neye benziyor?

• Hangi kanalları satıyorlar?

• Birden fazla yerleri var mı ve bu onlara nasıl bir avantaj sağlıyor?

• Genişliyorlar mı? Küçülüyorlar mı?

• Müşterilerinin satın almama nedenleri nelerdir? Her yıl gelirleri ne kadar? Toplam satış hacimleri nedir?

• Ürün veya hizmetlerinde düzenli olarak indirim yapıyorlar mı?

Bu yararlı bilgiler size satış sürecinin ne kadar rekabetçi olduğuna dair bir fikir verecektir.

4. Rakiplerinizin Fiyatlandırmalarına ve Sundukları Avantajlara Bir Göz Atın

Ürününüzü doğru şekilde fiyatlandırmaya giden birkaç önemli faktör vardır ve bunlardan en önemlisi rakiplerinizin benzer bir ürün veya hizmet için ne kadar ücret aldığını anlamaktır. Ürününüzün rakiplerinkinden daha üstün özellikler sunduğunu düşünüyorsanız, ürününüzü veya hizmetinizi standartlardan daha pahalı hale getirmeyi düşünebilirsiniz.

5. Rekabetçi Nakliye Maliyetlerini Karşıladığınızdan Emin Olun

Kullanıcıların alışveriş sepetinin terk edilmesinin bir numaralı nedeninin pahalı nakliye olduğunu biliyor muydunuz?

Günümüzde ücretsiz gönderim, tüketicileri bir markayı diğerine tercih etmeye çekebilecek önemli bir avantajdır. E-ticaret gibi, nakliyenin önemli bir faktör olduğu bir sektörde çalışıyorsanız, rakiplerin nakliye maliyetlerine bir göz atmak ve bu fiyatları karşıladığınızdan emin olmak isteyeceksiniz.

6. Rakiplerinizin Ürünlerini Nasıl Pazarladığını Analiz Edin

Rakibinizin web sitesini analiz etmek, pazarlama çabalarını ölçmenin en hızlı yoludur. Bunun için sorabileceğiniz önemli sorulardan bazıları şunlardır. 

• Blogları var mı?

• Videolar veya web seminerleri yayınlıyorlar mı?

• Podcast'leri var mı?

• İnfografikler ve çizgi filmler gibi statik görsel içerik kullanıyorlar mı?

• SSS bölümleri var mı?

• Öne çıkan makaleler var mı?

• Basın bültenlerini görüyor musunuz?

• Satın alma kılavuzları ve veri sayfaları yayınlıyorlar mı?

• Hangi çevrimiçi ve offline reklam kampanyalarını yürütüyorlar?

7. Rakiplerinizin İçerik Stratejisine Dikkat Edin

İçerik dahilinde yayınlayıp paylaştığı ögelerin miktarı nedir, göz atın. Ardından, bu içeriklerin sıklığını belirleyin. Her hafta veya ayda bir yeni bir şey mi yayınlıyorlar? Yeni bir e-kitap veya vaka çalışması ne sıklıkla çıkıyor?

8. Rakiplerinizin Hangi Teknolojiyi Kullandığını Öğrenin

Rakiplerinizin hangi tür teknolojileri kullandığını anlamak, kendi şirketiniz için kritik bir öneme sahip olabilir. Örneğin, bir rakibin müşteri hizmetleri hakkında olumlu eleştiriler görmüş olabilirsiniz. Müşterinin sizin yararlanmadığınız güçlü müşteri hizmetleri yazılımını kullandığını öğrenirsiniz. Bu bilgiler sizi rakiplerinizin süreçlerinden daha iyi performans gösterme fırsatı sağlar. 

9. Rakibinizin İçeriğiyle Etkileşim Düzeyini Analiz Edin

Rakibinizin içeriğinin okuyucuları için ne kadar ilgi çekici olduğunu ölçmek için, hedef kitlesinin yayınladıkları şeye nasıl tepki verdiğini görmeniz gerekir. Rakibinizin içeriğiyle ilgili ortalama yorum, paylaşım ve beğeni sayısını kontrol edin.

10. Pazarlama İçeriklerini Nasıl Tanıttıklarını Gözlemleyin

Bu içerikleri incelerken;

• Rakiplerinizin odaklandığı anahtar kelimeler,

• Hedef kitleniz kullandığı sosyal medya platformları,

• Başka sitelere verdikleri bağlantılar,

• Rakibinizin sitesine trafik yönlendirenlerle gibi maddelerin üzerinde özelikle durmalısınız. 

11. Sosyal Medyadaki Varlıklarına, Stratejilerine ve Platformlarına Bakın

• Rakipleriniz, markaları ile sosyal medya aracılığıyla etkileşimi nasıl artırıyor? 

• Her makalede sosyal paylaşım düğmeleri görüyor musunuz? 

• Bu düğmelerle harekete geçirici mesaj kullanıyorlar mı?

Yeni bir sosyal medya platformunun zaman ayırmaya değer olup olmadığını belirlemek için rakibinizin bu sitelerdeki katılım oranlarını kontrol edin.

12. Güçlü Yönlerini, Zayıf Yönlerini, Fırsatlarını ve Tehditlerini Öğrenmek İçin Bir SWOT Analizi Yapın

Rakip analizinizdeki her bir bileşeni değerlendirirken, aynı anda basitleştirilmiş bir SWOT analizi yapma alışkanlığı edinin. Swot analizi ile rakibinizin güçlü yönlerini, zayıf yönlerini, fırsatlarını ve tehditlerini tespit etmeniz daha kolay olur. 

Neden Rekabetçi Bir Analiz Yapmalısınız?

Rekabetçi bir analiz yapmak için pek çok sebep vardır, ancak en önemli neden kendi ürün veya hizmetimizin haklarını ve yanlışlarını anlamamıza yardımcı olması .

Rekabetçi analizi kullanarak, tahminlere veya sezgiye dayalı olmak yerine, kullanıcılarınız için şu anda neyin iyi çalıştığına ilişkin bilgilere dayalı kararlar verebilirsiniz. Rekabet analizi yaparken, ürün veya hizmetinizdeki riskleri de belirleyebilir ve bu içgörüleri ona değer katmak için kullanabilirsiniz.

Rekabet Analizinin Faydaları Nelerdir?

Rakiplerin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek bir süreçtir. Kapsamlı bir analizin ayrıntılarına girmeden önce, kazanacağınız faydaları anlamalısınız.

• Rekabet analizi, rekabetinizin nasıl çalıştığına dair tüm ayrıntıları öğrenmenize ve bunları aşabileceğiniz potansiyel fırsatları belirlemenize yardımcı olabilir.

• Ayrıca, trendlerinin zirvesinde kalmanıza ve ürününüzün sürekli olarak endüstri standartlarını karşılamasını sağlamanızı sağlar.

• Ürününüzün benzersiz değer önerisini ve ürününüzü rakiplerinkinden farklı kılan özellikleri belirlemenize yardımcı olur, bu da gelecekteki pazarlama çabalarına bilgi sağlayabilir.

• Rakibinizin neyi doğru yaptığını belirlemenizi sağlar. Bu bilgiler, alakalı kalmak ve hem ürününüzün hem de pazarlama kampanyalarınızın endüstri standartlarından daha iyi performans göstermesini sağlamak için çok önemlidir.

• Rakiplerinizin nerelerde yetersiz kaldığını size söyler. Bu, pazardaki fırsat alanlarını belirlemenize ve benzersiz pazarlama stratejilerini test etmenize yardımcı olur.

• Bir rakibin ürününde neyin eksik olduğunu müşteri incelemeleri aracılığıyla öğrenin ve bu ihtiyaçları karşılamak için kendi ürününüze nasıl özellikler ekleyebileceğinizi düşünün. Kendi büyümenizi ölçebileceğiniz bir kıyaslama sağlar.

Pazarlamada Rekabet Analizi Nedir?

Her marka, düzenli rakip analizinden yararlanabilir. Bir rakip analizi gerçekleştirerek şunları yapabileceksiniz:

1. Pazardaki boşlukları tespit etme

2. Yeni ürün ve hizmetler geliştirme

3. Pazar trendlerini ortaya çıkarma

4. Daha etkin pazarlama ve satış yapma

Bu dört bileşenden herhangi birini öğrenmek, markanızı başarı yolunda ilerletecektir. 

Mevcut Rakipler Nasıl Bulunur?

Bazı rakipler çok net görünebilir, ancak ince ayrıntılar farkında olmadığınız rakipleri ortaya çıkarabilir.

• Ücretli reklamlar ve organik getirilerdeki şirketleri düşünün.

• Hangi alan adlarının hangi anahtar kelimeleri kullandığını kontrol edin.

• Mevcut müşterilerinize kimi seçeceklerini sorun.

• Alan adlarının ve anahtar kelimelerin popülerliğine ilişkin genel tahminler için Google Trends gibi yardımcı kanalları kullanın. 

• Ticaret fuarlarında kimlerin standı olduğunu görün.

Hedeflerinizi Belirleyin ve Ürününüzü Tanımlayın

Rekabet analizi şablonunuzun ilk adımı, hedeflerinizi belirlemenizi gerektirir. Ürününüz, müşteri hedeflerinizin ve iş hedeflerinizin bir yansımasıdır. Rekabetçi analizinizden ne elde etmek istiyorsunuz sorusuna cevap arıyorsanız buna karar vermek için yararlanabileceğiniz sorular aşağıdaki gibidir. 

• Pazarın başka bir ürüne yer var mı?

• Ürününüzün niteliklerini rakip ürünlerden farklı mı?

• Ürününüz için potansiyel müşteriler kimler? 

• Ürününüzdeki güçlü veya zayıf yönleri neler?

Rekabet Analizi Ne Zaman Yapılmalıdır? 

Rekabetçi analizin yapılması şu durumlarda uygundur:

• Henüz bir şey inşa etmediniz ve sıradaki bir sonraki adıma geçmeden önce buna değip değmeyeceğini kontrol ediyorsunuz.

• Mevcut bir ürününüz var ve potansiyel bir yeni girişimin (veya ürün genişletmenin) iyi bir fikir olup olmadığını araştırmak istiyorsunuz.

• Başarılı bir ürününüz var ama rekabet konusunda endişelisiniz.

• İş modeli inovasyonu için bir fikriniz var.

Rekabet Analizinde Kendi Stratejinizi Nasıl Belirlersiniz? 

Rakipleriniz, yeni müşterileri çekmek için kullandıkları politika ve uygulamalar ve zayıf yönleri hakkında ayrıntılı bilgi edindikten sonra kendi stratejinizi ayarlayabilirsiniz. Pazarın nerede eksik olduğunu ve nerede fazla tedarik edildiğini göreceksiniz.

Topladığınız bilgiler üç kategoriye sığabilmelidir:

1.  Senden daha iyi yaptıkları, 

2.  Senden daha kötü yaptıkları,

3.  Seninle aynı şeyi yaptıkları.

Rekabette sizi aşan bir durum varsa onlardan öğrenme yoluna gidebilirsiniz. Diğer taraftan rekabet zayıf bulduğunuz noktada, bu bilgiyi kendi yararınıza kullanın. Örneğin, ürünlerinizde daha iyi bir iade politikasına veya daha fazla çeşitliliğe sahip olabilirsiniz, bu nedenle bu özellikleri kendi pazarlama tekniklerinizde vurguladığınızdan emin olun. Son olarak, kendinizi rekabete eşit gördüğünüz yerde avantaj elde edebileceğiniz yollar düşünün.

Rekabet Analizinde Kullanıcı Deneyimi Tasarımının (UX) Önemi

Kullanıcı deneyimi ile alakalı rakip analizi yapmadan, kullanıcıların ürününüzü rakiplerinize tercih etmesinin nedenlerini belirlemekte zorlanabilirsiniz. Kullanıcı deneyimi tasarımı (UX) için rekabet analizine UX için web sayfası kullanıcı testi yaparak başlayabilirsiniz. 

Her katılımcının izlenimine ilişkin bir fikir edinmek için, her bir web sitesine beş saniye boyunca bakmalarını ve aşağıdaki soruları yanıtlamalarını sağlayın:

1. Siteyi tanımlamak için hangi üç kelimeyi kullanırsınız?

2. Site neyle ilgili? 

3. Hangi ürün veya hizmetler kimin için sunuluyor?

4. Bu web sitesi sizi nasıl hissettiriyor?

Süreçlerini anlamak için katılımcılara her web sitesinde gerçekleştirecekleri bir görev verin. Aşağıdaki soruları yanıtlamalarını isteyin. 

1. Bu web sitesini ziyaretinizle ilgili en kötü şey neydi?

2. Deneyimin hangi yönleri iyileştirilebilir?

3. Web sitesi hakkında neyi beğendin?

4. Başka ne tür yorumlarınız var?

5. En çok hangi web sitesini beğendin ve neden?

Analizin iki veya üç rakiple sınırlandırılması, kullanılabilirlik konusunda yönetilebilir miktarda bilgi sağlar ve bu da gözden geçirenlerin aşırı yüklenmesini ve kafa karışıklığını önlemenize yardımcı olur. Tarafsız sonuçlar için, test katılımcılarına hangi web sitesinin size ait olduğunu açıklamayın.

Test katılımcılarından Google'a kelimeler girmelerini veya belirli bir ürün veya hizmeti bulmak için kullanacakları kelimeleri ve kelime öbeklerini listelemelerini isteyin. Bu sadece potansiyel olarak verimli anahtar kelimeler sağlamakla kalmaz, aynı zamanda sitenizin arama sonuçlarında görünüp görünmediğini de gösterir.