Bilmeniz Gereken 5 Sendrom
| Sendrom Adı | Sendromun Tanımı | Etkileri ve Sonuçları |
|---|---|---|
| Aptal Puma Sendromu | Puma'dan esinlenilerek adlandırılan bir sendromdur. Puma av boyutuna göre enerji harcar. Sendrom ise enerji harcamanın verimliliği ile ilgilidir. | Boş işlere fazla efor harcayıp sonuç alamama durumu. |
| Yengeç Sepeti Sendromu | Birbirini yukarıya çıkmak yerine aşağı çeken yengeçlerden esinlenilen bir sendrom. | Bencilce veya egosuyla hırslarını ön plana alarak başkalarını engellemeye çalışma durumu. Psikolojik şiddet sonucu olabilir. |
| Bore-Out Sendromu | İş yerinde zaman öldürme, boş boş oturma, yapılacak iş bulamama durumu. | Sık sigara molası, aşırı abur cubur tüketme, sosyal medya bağımlılığı gibi sağlık problemlerine yol açabilir. |
| İmposter Sendromu | Bireylerin kendilerini sahte veya sahtekar olarak hissetme durumu. | Başarıyı içselleştirememe, yeteneklerini küçümseme, mükemmeliyetçilik, sosyal bağlamla ilgili sorunlar gibi psikolojik sorunlara yol açabilir. |
| Ördek Sendromu | İnsanların dışarıdan gözüken halleri ile gerçek benlikleri arasındaki fark üzerine olan sendrom. Sosyal medyada yaygın. | Kendi gerçek hayatını idealize etme veya olduğundan farklı göstermeye çalışma sonucu psikolojik stres ve baskı oluşturur. |
| Aptal Puma Sendromu | Harcanan emek ile kazanılan sonuç arasındaki dengesizlik üzerine odaklanan sendrom. Özellikle boş işlere aşırı enerji harcamakla ilgilidir. | Kişi, çabalarına rağmen beklediği sonuca ulaşamaz ve bu durum moral ve motivasyonunu olumsuz etkiler. |
| Yengeç Sepeti Sendromu | Bir grup içinde bireylerin birbirlerini aşağı çekmeleri durumunu tanımlayan sendrom. | Kişinin potansiyeli ya da yetenekleri görmezden gelinir ve bu durum kişinin başarısını ve motivasyonunu olumsuz etkiler. |
| Bore-Out Sendromu | İş hayatında monotonluk ve sıkılganlık sonucu ortaya çıkan sendrom. | Kişi kendini işinde motive edemez ve bu durum verimliliğini düşürür. Aynı zamanda sağlık problemlerine yol açabilir. |
| İmposter Sendromu | Kişinin kendi yeteneklerini ve başarılarını düşük görmesi durumu. | Kişi kendine olan güvenini kaybeder ve bu durum kariyeri ve kişisel gelişimini olumsuz etkiler. |
| Ördek Sendromu | Kişilerin toplum içinde kendilerini olduğundan farklı ya da daha iyi gösterme sendromu. | Kişi gerçek düşüncelerini ve duygularını saklar, bu durum uzun vadede psikolojik stres ve sıkıntılara neden olur. |
Bugün size eğitmenliğe ilk başladığımda, kendi eğitmenlerimden öğrenip sunumlarıma eklediğim sendromlardan bahsedeceğim. Ama bunlar öyle çok herkesin bildiği sendromlar değil. Ancak buna ya meraklıysanız daha önce öğrenmişsinizdir ya da kişisel gelişimizine önem verdiğiniz için bir gün bir içerikte karşınıza çıkmıştır.
Ben ilk duyduğumda vaay demiştim ve bana bunları bilmek çok havalı gelmişti. Çünkü çok büyük bir ihtimal etrafınızda hala bunlardan haberi olmayan insanlar var.
Aptal Puma Sendromu
Bu sendromun adı tahmin edeceğiniz üzere vahşi kedigillerden olan Puma’dan geliyor. Çünkü Pumalar o bilinen av veya ölüm koşusunu her zaman avının cüssesine göre ayarlar. Yani bir ceylan avlarken harcadığı enerjiyi bir tavşanı kovalarken harcamaz. Duygusal filan olduklarından değil. Tamamen içgüdüleriyle hareket ederler. Yani koşarken harcadığı enerjiyi karşılayacak karşısında potansiyel enerji veren bir av yoksa koşmaktan vazgeçer.
İşte pumaların bu hareketlerinden yola çıkarak bunun tersini yapan insanların ruh halini belirtmek için kullanılan bir ifadedir. Yani harcanan emek, ulaşılan sonuç ilişkisi. Boş işlere fazla efor harcıyor ve sonunda hep aynı noktaya geliyorsanız aptal puma sendromuna yakalanmışsınız demektir.
Yengeç Sepeti Sendromu
Bunun klişe bir hikayesi var hemen onunla başlamak istiyorum.
Sahilde yürüyen bir adam avlanan bir balıkçı görüyor. Yanına yaklaştığında kapağı açık olan sepetin içerisinde kaçmayan bir sürü yengeç olduğunu fark ediyor ve şaşırıyor. Neden kaçmadıklarını merak edip balıkçıya sorduğunda "Evet tek bir yengeç olsaydı kesinlikle kaçardı. Ancak pek çok yengeç varsa, biri kaçmaya çalıştığında diğerleri onu yakalar ve oda kaçamayacağından emin olur, geri kalanlarda aynı kaderi yaşar."
Evet sepette birden fazla yengeç olduğunda kaçış imkansız olur. Çünkü birbirlerini yukarı itmek yerine aşağı çekerler. Sonunda kimse kazanamaz.
Bazı insanlar, bencilce veya egosuyla hırslarını ön plana alarak başarmanın yolunun başkalarını geride tutmak ya da engellemek olduğunu düşünürler. Bazıları psikolojik şiddet derecesindeki davranışlara da yengeç sepeti diyor.
Şöyle bir kendimize ve etrafımıza baktığımızda çok tanıdık bir hikaye dimi?
Bore- Out Sendromu
Zaman öldürmek, boş boş oturmak, yapılacak bir iş bulamamak. Bu ifadeleri yakın zamanda sık kullanıyorsanız, hayırlı olsun yeni bir sendromunuz var demektir.
Bu sendrom bir ruhsal bunalım halidir. 2007 yılında Peter Werder ve Phillippe Rothlin tarafından “Diagnose Bore Out” adlı kitapta bahsedilmiştir.
İş hayatında kişinin iş yerinde yapacak iş bulamamasından ve kendisine verilen görevleri basit ve yetersiz bulmasından kaynaklanan bir sendromdur. Çalışan yapacak iş bulamadığında boşa geçen zamanında oyalanmak için zihinsel ve fiziksel olarak sağlığına zararlı davranışları hızla hayata geçirebilir. Sık sigara molaları, abur cubur tüketimi, sosyal medya da fazla zaman geçirme, stres, depresyon gibi gibi.
Tükenmiş sendromu ile de sıklıkla karıştırılıyor.
İmposter Sendromu Nedir?
Among us oynayanlara tanıdık gelen bir terim. İmposter :)
Psikologlar Suzanne Imes ve Pauline Rose Clance 1970’lerde bu sendromu ortaya attıklarında sürekli makalelerinde kadınların daha sık yakalandığını yazdılar. Ama daha sonra anlaşıldı ki erkeklerde bu sendroma yakalanabiliyormuş. Sonrasında bunun için bir sahtekârlık sendromu testi bile oluşturdular.
Bir diğer psikolog Audrey Ervin de buna “Başarılarını içselleştiremeyen ve sahip olamayanların sendromu” dedi.
Evet nedir bu sendrom? İmposter sendromu bir sahte gibi hissetme halidir. Yani sürekli sahtekar olarak algılanacağınızı hissedersiniz. Aslında durum şu, başkalarının sizi algıladığı kadar yetkin olmadığınıza inanmanın içsel bir deneyimini ifade ediyor. Yani oldukları noktaya zekayla ya da başarıyla gelmediğini, aslında yetersiz olduğunu, tamamen şans eseri geldiğini ve birgün gerçeklerle yüzleşeceğini düşünürler. Biraz mükemmeliyetçilik ve sosyal bağlamla da alakası var.
Ördek Sendromu
Bu sendromun adı da suyun üzerinde yüzen ördeklerin davranışlarından esinlenerek ortaya çıkmıştır. Ördeklere dışarıdan bakıldığında çok sakin bir şekilde suda yüzdükleri görünür. Ancak suyun altından baktığınız zaman ördeklerin bacakları hızla çalışmaktadır ve ciddi bir efor sarf etmektedirler. O sakinlik sadece yüzeydeki görüntüdür. İnsanlarda bu durum ideal ben ve gerçek ben arasındaki farklılıklar olarak ifade edilir. Özellikle sosyal medyadaki paylaşımlar için bu ördek sendromu tanımı çok sık kullanılmaktadır. Çünkü hemen hemen herkes kendini çok farklı gösteriyor. Gerek konumunu, gerek sahip olduğu mal varlığını gerekse hayat eşini! Çok kolay ve zahmetsizce bunlara sahip olduğunu ifade eden paylaşımlar görmüyor muyuz? Ya da doğal görünümlü bir fotoğraf paylaşırken sizce tahmini aynı poz kaç kere çekilmiş ve arasından seçilerek paylaşılmıştır? İşte arka planda herhangi bir sorun olmadığını, hayatındaki her şeyin sıkıntısız, istediği gibi olduğunu gösteren kişileri ifade için kullanılan bir ifadedir.
Eğitim Yetkilisi olarak çağrı merkezine yeni başlayan personellere iş başı eğitimleri, çağrı yönetimi ve diğer mesleki eğitimleri vermektedir. Türkiye’nin önde gelen kargo firmalarından birinde çalıştı ve bu firmada kalite birimi kurdu. Butik çağrı merkezi hizmeti veren acentelere satış eğitimi, kalite ve koçluk destekleri vermeye devam etmektedir.
