Her gün birçok insanın bilim ile ilgili bir şeyler dediğini ya da iddia ettiğini duyarız. Gelişmelerden ve yeniliklerden bahsederler. İlerleyen teknoloji, yapay zeka, araba, bilgisayar, uzay ve roketler ile ilgili tüm bilgilerini bilim diyerek anlatırlar. Evet bunların anlatılması da çok normal ancak bilim dediğimiz aslında insan hayatını kolaylaştıran her şeydir sadece teknoloji ile sınırlamakla yanlış yapıyor olabilir misiniz?
Bilimin öyküsünün her ne kadar Rönesans ile başladığı bilinse de, tekerlek ve ateşin icadı ya da Mısır Uygarlığı’ nın astronomi ile ilgilenmesi de bilimin içerisine girmektedir. Modern bilimin 16. ve 17. yüzyıllarda başladığını düşünebiliriz.
Türk Dil Kurumu’na göre bilim, evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan düzenli bilgidir. Daha basit bir anlatımla içinde bulunduğumuz hayatı açıklama çabaları olarak tanımlayabiliriz. Ya da belirli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkarak, belli bir amaca yönelme bilgi edinme ve yöntemli araştırma süreci de diyebiliriz.
Bilim denildiğinde aklımıza hemen beyaz önlüklü çalışanlar ve laboratuvar ortamı gelse de psikolojik, sosyolojik, ekonomik ve kültürel olaylarda bilimin içerisine girmektedir çünkü hepsi doğa olayları kapsamındadır. Bilimi genel olarak 4 başlık altında inceleyebiliriz:
Hem bir bilgi birikimi hem de bir süreç olan bilimin özelliklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Burada dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de bilimin meslek olarak görülmemesi gerektiğidir. Bilimi bir yaşam biçimi olarak görmelisiniz. Bilim insanı olarak yer alabilmek için bilimi hayat tarzınıza yerleştirmeli ve meraklı, sorgulayıcı, disiplinli ve azimli olmalısınız.
Bilim meraktan doğmuştur ve gelişmiştir. Bilim ile uğraşmak ve eleştirel yaklaşabilmek için belirli bir bilgi birikimine sahip olmanız gerekmektedir. Ancak zaman zaman kendini herhangi bir konuda yetkin gören insanların fazla bilgiye sahip olmadıkları halde özgüvenleri ile gerçekdışı sonuçlara vardığını söylemek mümkündür. Sadece bizler değil, bilim insanları da bu özgüvenin nereden geldiğine dair araştırmalar yapmışlardır.
Cornell Üniversitesi’nden Daniel Dunning ve Justin Kruger fazla özgüven konusu üzerine düşünmüş ve bir araştırma yapmaya karar vermişlerdir. İnsanların bilgi sahibi olmadıkları konu üzerinde neden gereksiz bir özgüvene sahip olduğuna dair, lisans öğrencilerinden oluşan farklı gruplara testler uygulamışlardır.
Öğrencilere çeşitli konularda derecelendirme yapmaları istenmiş ve cevapları profesyonel insanların cevapları ile karşılaştırılmış. Ve kendilerinden bu testte ne kadar başarılı olacaklarına dair tahmin yürütmeleri istenmiş. Düşük sonuç alanların kendileri ile ilgili en abartılı tahmin yapanlar olduğunu anlamışsınızdır. Teste konu alandaki yetersiz bilgiye sahip olan öğrenciler, gerçekte aldıklarından daha yüksek bir sonuç alacaklarını ileri sürmüşlerdir.
Testin sonucuna göre bu insanlar, yetkin olmadıklarını fark etmelerine engel olacak bir eksiklikten dolayı kendilerini abartıyorlar. Bu da üst bilişsel beceri ile tanımlanıyor yani neyi, ne kadar bilmemizi ya da bilmediğimizi anlamamızı sağlıyor. Basit birkaç özgüven testi yaparak, kendinizdeki eksikleri fark edebilir ve üzerine giderek sorunlarınızı çözebilirsiniz. Tabii ki burada en önemli konu kendinize karşı dürüst olmaktır.
İstenilen bilgiye ulaşabilmek için sistematik olarak veri toplama ve analiz etme sürecine bilimsel araştırma denir. İnsanların sahip oldukları bilgileri artırmak ve yaşam kalitesini iyileştirmek için gerekli olan teknolojileri ve süreçleri geliştirebilme aşamalarıdır. Bilimsel araştırma yöntemleri de bulunmaktadır. Bunlar veri toplama, analiz etme ve değerlendirme sistemlerine dayanır.
Bilimsel kongreler, makale yazma ya da yüksek lisans ve doktora tezleri için bilimsel araştırma süreçlerinin içerisinde yer almanız ve araştırmalarınızı kaleme almanız gerekebilir. Kimi insan için zorlukları olsa da tekniklerini bildiğiniz zaman sıkıntı yaşamadan sürecinizi tamamlayabilirsiniz. Enstitü de yer alan Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri Eğitimi ile takip edeceğiniz aşamaları öğrenebilir, araştırmanıza ve yazınıza nereden başlayacağınızı bilebilirsiniz. Online eğitimler ve blog yazıları doğru veri kaynaklarına ulaşmanızı sağlayacaktır.
Bilimin en önemli özelliği nedir?
İnsan hayatını açıklamaya ve kolaylaştırmaya yarayan her şey bilimin içerisine girmektedir. Kişisel yorum ve düşüncelere açık olmaması ve deneyle kanıtlanmış olması en büyük özellikleri arasında yer almaktadır. Ek olarak belirli bir kuruma veya ülkeye değil, tüm insanlığa aittir.
Özgüven testi nasıl yapılır?
Özgüveninizin olmadığını düşünüyorsanız ya da bilmediğiniz konularda dahi biliyormuşçasına yorum yapabiliyorsanız test yapmanız gerekebilir. Öncelikli olarak evde kendiniz internetten bulduğunuz testleri yapabilirsiniz ya da bir kliniğe giderek daha profesyonel destek alabilirsiniz. Kendinizin farkına varmadan ilerleme sağlayamazsınız.
Bilim ile uğraşan herkes bilim insanı mıdır?
Bilim insanı araştırma yapmayı sever ve üretkendir, bir şeyleri değiştirmek için çaba sarf eder. Üretken olmayıp sadece elde edilen verileri kullanan kişilere bilim insanı demek yanlış olur. Bilim insanı olabilmek için iyi bir gözlemci ve eleştirel bakış açısına sahip olmanız gerekir.
